Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (2019/C 66 I/01)

Dodano: 20 marca 2019
umowa
z dnia 19 lutego 2019 r.
o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
(Dz.U. z dnia 19 lutego 2019 r.)

UNIA EUROPEJSKA I EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ

ORAZ

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ

UWZGLĘDNIAJĄC, że w dniu 29 marca 2017 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (zwane dalej „Zjednoczonym Królestwem”), w wyniku referendum przeprowadzonego w Zjednoczonym Królestwie i podjętej przez nie suwerennej decyzji o wystąpieniu z Unii Europejskiej, notyfikowało zamiar wystąpienia z Unii Europejskiej (zwanej dalej „Unią”) i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (zwanej dalej „Euratom”) zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), który ma zastosowanie do Euratomu na mocy art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (zwanego dalej „Traktatem Euratom”),

PRAGNĄC określić warunki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii i Euratomu przy uwzględnieniu ram ich przyszłych stosunków,

ODNOTOWUJĄC określone przez Radę Europejską wytyczne z dnia 29 kwietnia 2017 r. i 15 grudnia 2017 r. oraz z dnia 23 marca 2018 r., w świetle których Unia ma zawrzeć umowę określającą warunki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii i Euratomu,

PRZYPOMINAJĄC, że zgodnie z art. 50 TUE w związku z art. 106a Traktatu Euratom oraz z zastrzeżeniem uzgodnień zawartych w niniejszej Umowie całość prawa Unii Europejskiej i Euratomu przestanie mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa od daty wejścia w życie niniejszej Umowy,

PODKREŚLAJĄC, że celem niniejszej Umowy jest zapewnienie uporządkowanego wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii i Euratomu,

UZNAJĄC, że konieczne jest zapewnienie, na zasadzie wzajemności, ochrony obywatelom Unii i obywatelom Zjednoczonego Królestwa, a także członkom ich rodzin, w przypadku gdy przed datą określoną w niniejszej Umowie korzystali oni z prawa do swobodnego przemieszczania się, jak również zapewnienie, by ich prawa wynikające z niniejszej Umowy były egzekwowalne i oparte na zasadzie niedyskryminacji; uznając również, że należy chronić prawa wynikające z okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu,

ZDECYDOWANE zapewnić uporządkowane wystąpienie poprzez różnorakie dotyczące go postanowienia mające na celu zapobiegnięcie zakłóceniom i zapewnienie pewności prawa obywatelom i podmiotom gospodarczym, jak również organom sądowym i administracyjnym w Unii i Zjednoczonym Królestwie, nie wykluczając przy tym możliwości zastąpienia odpowiednich postanowień dotyczących wystąpienia przez umowę lub umowy dotyczące przyszłych stosunków,

UWZGLĘDNIAJĄC, że w interesie zarówno Unii, jak i Zjednoczonego Królestwa leży ustanowienie okresu przejściowego lub okresu wdrażania, w trakcie którego – niezależnie od wszelkich konsekwencji wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii jeżeli chodzi o udział Zjednoczonego Królestwa w instytucjach, organach i jednostkach organizacyjnych Unii, a w szczególności wygaśnięcie, z dniem wejścia w życie niniejszej Umowy, mandatów wszystkich członków instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii mianowanych, powołanych lub wybranych w związku z członkostwem Zjednoczonego Królestwa w Unii – prawo Unii, w tym umowy międzynarodowe, powinno mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium, zasadniczo z takim samym skutkiem jak w odniesieniu do państw członkowskich, w celu uniknięcia zakłóceń w okresie, w którym negocjowane będą umowa lub umowy dotyczące przyszłych stosunków,

UZNAJĄC, że nawet jeżeli w okresie przejściowym prawo Unii będzie mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium, szczególna sytuacja Zjednoczonego Królestwa jako państwa, które wystąpiło z Unii, oznacza, że dla Zjednoczonego Królestwa istotna będzie możliwość podejmowania działań mających na celu przygotowanie i zawarcie nowych umów międzynarodowych we własnym imieniu, w tym w dziedzinach należących do wyłącznej kompetencji Unii, pod warunkiem że umowy te nie wejdą w życie ani nie będą stosowane w tym okresie, chyba że Unia wyrazi na to zgodę,

PRZYPOMINAJĄC, że Unia i Zjednoczone Królestwo uzgodniły wywiązanie się ze wzajemnych zobowiązań podjętych w czasie, gdy Zjednoczone Królestwo było członkiem Unii, w drodze jednolitego porozumienia finansowego,

UWZGLĘDNIAJĄC, że w celu zagwarantowania prawidłowej wykładni i stosowania niniejszej Umowy oraz wypełnienia zobowiązań wynikających z niniejszej Umowy konieczne są postanowienia zapewniające ogólne zarządzanie wykonywaniem Umowy, w szczególności wiążące zasady rozstrzygania sporów i egzekwowania jej postanowień przy pełnym poszanowaniu autonomii odpowiednich porządków prawnych Unii i Zjednoczonego Królestwa, a także statusu Zjednoczonego Królestwa jako państwa trzeciego,

UZNAJĄC, że w celu uporządkowanego wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii konieczne jest również przyjęcie, w odrębnych protokołach do niniejszej Umowy, trwałych uzgodnień odnoszących się do szczególnej sytuacji Irlandii / Irlandii Północnej oraz stref suwerennych na Cyprze,

UZNAJĄC ponadto, że w celu uporządkowanego wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii konieczne jest również przyjęcie, w odrębnym protokole do niniejszej Umowy, szczególnych uzgodnień dotyczących Gibraltaru, mających zastosowanie w szczególności w okresie przejściowym,

PODKREŚLAJĄC, że podstawę niniejszej Umowy stanowi ogólna równowaga korzyści, praw i obowiązków Unii i Zjednoczonego Królestwa,

ODNOTOWUJĄC, że równocześnie z niniejszą Umową Strony uzgodniły deklarację polityczną określającą ramy przyszłych stosunków pomiędzy Unią Europejską i Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,

UWZGLĘDNIAJĄC, że konieczne jest, aby zarówno Zjednoczone Królestwo, jak i Unia podjęły wszelkie niezbędne kroki w celu rozpoczęcia w najwcześniejszym możliwym terminie po dniu 29 marca 2019 r. formalnych negocjacji dotyczących jednej lub większej liczby umów regulujących ich przyszłe stosunki w celu zapewnienia, aby w zakresie, w jakim będzie to możliwe, stosowanie tych umów rozpoczęło się od daty zakończenia okresu przejściowego,

 

UZGODNIŁY, CO NASTĘPUJE: 

CZĘŚĆ PIERWSZA
POSTANOWIENIA WSPÓLNE
Artykuł 1
Cel
Niniejsza Umowa określa warunki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (zwanego dalej „Zjednoczonym Królestwem”) z Unii Europejskiej (zwanej dalej „Unią”) i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (zwanej dalej „Euratom”).
Artykuł 2
Definicje

Na użytek niniejszej Umowy stosuje się następujące definicje:

a) „prawo Unii” oznacza:

(i) Traktat o Unii Europejskiej (TUE), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (zwany dalej „Traktatem Euratom”), ze zmianami lub uzupełnieniami, a także traktaty o przystąpieniu oraz Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, zwane dalej łącznie „Traktatami”;

(ii) zasady ogólne prawa Unii;

(iii) akty przyjęte przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii;

(iv) umowy międzynarodowe, których Unia jest stroną, oraz umowy międzynarodowe zawarte przez państwa członkowskie działające w imieniu Unii;

(v) umowy między państwami członkowskimi, które te państwa zawarły jako państwa członkowskie Unii;

(vi) akty przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie Europejskiej lub Radzie Unii Europejskiej (zwanej dalej „Radą”);

(vii) deklaracje złożone w ramach konferencji międzyrządowych, na których przyjęto Traktaty;

b)„państwa członkowskie” oznaczają: Królestwo Belgii, Republikę Bułgarii, Republikę Czeską, Królestwo Danii, Republikę Federalną Niemiec, Republikę Estońską, Irlandię, Republikę Grecką, Królestwo Hiszpanii, Republikę Francuską, Republikę Chorwacji, Republikę Włoską, Republikę Cypryjską, Republikę Łotewską, Republikę Litewską, Wielkie Księstwo Luksemburga, Węgry, Republikę Malty, Królestwo Niderlandów, Republikę Austrii, Rzeczpospolitą Polską, Republikę Portugalską, Rumunię, Republikę Słowenii, Republikę Słowacką, Republikę Finlandii oraz Królestwo Szwecji;

c)„obywatel Unii” oznacza każdą osobę posiadającą obywatelstwo państwa członkowskiego;

d)„obywatel Zjednoczonego Królestwa” oznacza obywatela Zjednoczonego Królestwa w rozumieniu nowej deklaracji Rządu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dnia 31 grudnia 1982 r. w sprawie definicji terminu „obywatele” (1) wraz z deklaracją nr 63 załączoną do Aktu końcowego konferencji międzyrządowej, która przyjęła Traktat z Lizbony (2);

e)„okres przejściowy” oznacza okres przewidziany w art. 126;

f) „dzień” oznacza dzień kalendarzowy, o ile niniejsza Umowa lub przepisy prawa Unii mające zastosowanie na mocy niniejszej Umowy nie stanowią inaczej. 

Artykuł 3
Terytorialny zakres stosowania

1. O ile niniejsza Umowa lub prawo Unii mające zastosowanie na mocy niniejszej Umowy nie stanowią inaczej, każde odniesienie w niniejszej Umowie do Zjednoczonego Królestwa lub jego terytorium traktuje się jako odniesienie do:

a) Zjednoczonego Królestwa;

b) Gibraltaru, w zakresie, w jakim prawo Unii miało do niego zastosowanie przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy;

c) Wysp Normandzkich i Wyspy Man, w zakresie, w jakim prawo Unii miało do nich zastosowanie przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy;

d) stref suwerennych Akrotiri i Dhekelia na Cyprze w zakresie niezbędnym do zapewnienia wdrożenia ustaleń zawartych w Protokole w sprawie stref suwerennych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej na Cyprze, dołączonym do Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej do Unii Europejskiej;

e) krajów i terytoriów zamorskich wymienionych w załączniku II do TFUE, mających szczególne stosunki ze Zjednoczonym Królestwem (3), w przypadku gdy postanowienia niniejszej Umowy odnoszą się do szczególnych ustaleń dotyczących stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią.

2. O ile niniejsza Umowa lub prawo Unii mające zastosowanie na mocy niniejszej Umowy nie stanowią inaczej, każde odniesienie w niniejszej Umowie do państw członkowskich lub ich terytoriów traktuje się jako obejmujące terytoria państw członkowskich, do których zastosowanie mają Traktaty, zgodnie z art. 355 TFUE. 

Artykuł 4
Metody i zasady odnoszące się do skuteczności, wdrożenia i stosowania niniejszej Umowy

1. Postanowienia niniejszej Umowy i przepisy prawa Unii mające zastosowanie na mocy niniejszej Umowy wywołują takie same skutki prawne w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie, jakie wywołują w Unii i w jej państwach członkowskich.

Tym samym osoby prawne lub fizyczne mogą w szczególności powoływać się bezpośrednio na postanowienia zawarte lub przywołane w niniejszej Umowie, które spełniają warunki bezpośredniej skuteczności na mocy prawa Unii.

2. Zjednoczone Królestwo zapewnia przestrzeganie ust. 1, w tym w odniesieniu do wymaganych kompetencji jego organów sądowych i administracyjnych do odstępowania od stosowania niespójnych lub niezgodnych przepisów krajowych, na podstawie krajowego prawa pierwotnego.

3. Postanowienia niniejszej Umowy odnoszące się do prawa Unii lub do jego pojęć lub przepisów interpretuje się i stosuje zgodnie z metodami i ogólnymi zasadami prawa Unii.

4. Przy wdrażaniu i stosowaniu postanowień niniejszej Umowy, które odnoszą się do prawa Unii lub do jego pojęć lub przepisów, stosuje się wykładnię zgodną z odpowiednim orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydanym przed zakończeniem okresu przejściowego.

5. Dokonując wykładni niniejszej Umowy oraz stosując ją, organy sądowe i administracyjne Zjednoczonego Królestwa należycie uwzględniają odpowiednie orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydane po zakończeniu okresu przejściowego. 

Artykuł 5
Dobra wiara

W duchu wzajemnego poszanowania i w dobrej wierze Unia i Zjednoczone Królestwo udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z niniejszej Umowy.

Strony podejmują wszelkie stosowne środki, ogólne lub szczególne, w celu zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z niniejszej Umowy i powstrzymują się od wszelkich środków, które mogłyby zagrozić osiągnięciu celów niniejszej Umowy.

Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku dla stosowania prawa Unii na podstawie niniejszej Umowy, w szczególności zasady lojalnej współpracy. 

Artykuł 6
Odniesienia do prawa Unii

1. Z wyjątkiem części czwartej i piątej, o ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, wszystkie odniesienia w niniejszej Umowie do prawa Unii traktuje się jako odniesienia do prawa Unii z uwzględnieniem zmian oraz przepisów zastępujących, mającego zastosowanie w ostatnim dniu okresu przejściowego.

2. W przypadku odniesień w niniejszej Umowie do aktów Unii lub ich przepisów, w stosownych przypadkach odniesienie takie traktuje się jako odniesienie do prawa Unii lub jego przepisów, które choć zostały zastąpione aktem, do którego zawarto odniesienie, nadal mają zastosowanie zgodnie z tym aktem.

3. Na użytek niniejszej Umowy odniesienia do przepisów prawa Unii mających zastosowanie na mocy niniejszej Umowy traktuje się jako obejmujące też stosowne akty Unii uzupełniające lub wykonujące te przepisy. 

Artykuł 7
Odniesienia do Unii i do państw członkowskich

1. Na użytek niniejszej Umowy wszystkie odniesienia do państw członkowskich i właściwych organów państw członkowskich w przepisach prawa Unii mających zastosowanie na mocy niniejszej Umowy traktuje się jako obejmujące Zjednoczone Królestwo i jego właściwe organy, z wyjątkiem przypadków, gdy dotyczą one:

a) mianowania, powołania lub wyboru członków instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii oraz uczestnictwa w podejmowaniu decyzji i udziału w posiedzeniach instytucji;

b) uczestnictwa w podejmowaniu decyzji i w zarządzaniu organami i jednostkami organizacyjnymi Unii;

c) udziału w posiedzeniach komitetów, o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (4), grup ekspertów Komisji lub innych podobnych podmiotów, bądź udziału w posiedzeniach grup ekspertów lub podobnych podmiotów organów lub jednostek organizacyjnych Unii, o ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej.

2. O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, wszelkie odniesienia do Unii traktuje się jako obejmujące Euratom. 

Artykuł 8
Dostęp do sieci, systemów informacyjnych i baz danych
O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, z upływem okresu przejściowego Zjednoczone Królestwo traci dostęp do sieci, systemów informacyjnych i baz danych utworzonych na podstawie prawa Unii. Zjednoczone Królestwo podejmuje właściwe środki dla zapewnienia, aby nie korzystać z dostępu do sieci, systemów informacyjnych ani baz danych, do dostępu do których nie jest już uprawnione.
CZĘŚĆ DRUGA
PRAWA OBYWATELSKIE
TYTUŁ I
Postanowienia ogólne
Artykuł 9
Definicje

Na użytek niniejszej części i bez uszczerbku dla tytułu III stosuje się następujące definicje:

a) „członkowie rodziny” oznaczają następujące osoby, bez względu na obywatelstwo, objęte zakresem podmiotowym przewidzianym w art. 10 niniejszej Umowy:

(i) członków rodziny obywateli Unii lub członków rodziny obywateli Zjednoczonego Królestwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/38/WE (5);

(ii) osoby, inne niż te zdefiniowane w art. 3 ust. 2 dyrektywy 2004/38/WE, których obecność jest konieczna dla obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa do tego, by ci obywatele Unii lub obywatele Zjednoczonego Królestwa nie zostali pozbawieni prawa pobytu przyznanego im na podstawie niniejszej części;

b) „pracownicy przygraniczni” oznaczają obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy prowadzą działalność zarobkową zgodnie z art. 45 lub 49 TFUE w jednym lub większej liczbie państw, w których nie zamieszkują;

c) „państwo przyjmujące” oznacza:

(i) w przypadku obywateli Unii i członków ich rodzin – Zjednoczone Królestwo, jeżeli korzystali oni tam z prawa pobytu zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu tam zamieszkują;

(ii) w przypadku obywateli Zjednoczonego Królestwa i członków ich rodzin – państwo członkowskie, w którym korzystali oni z prawa pobytu zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu w nim zamieszkują;

d) „państwo miejsca pracy” oznacza:

(i) w przypadku obywateli Unii – Zjednoczone Królestwo, jeżeli prowadzili tam działalność zarobkową jako pracownicy graniczni przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu ją tam prowadzą;

(ii) w przypadku obywateli Zjednoczonego Królestwa – państwo członkowskie, w którym prowadzili działalność zarobkową jako pracownicy przygraniczni przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu ją w nim prowadzą;

e) „piecza nad dzieckiem” oznacza pieczę nad dzieckiem w rozumieniu art. 2 pkt 9 rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 (6), w tym pieczę nad dzieckiem nabytą na podstawie orzeczenia sądowego, z mocy prawa lub na podstawie porozumienia wywierającego skutki prawne. 

Artykuł 10
Zakres podmiotowy

1. Bez uszczerbku dla tytułu III niniejsza część ma zastosowanie do następujących osób:

a) obywateli Unii, którzy korzystali z prawa pobytu w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu w nim zamieszkują;

b) obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy korzystali z prawa pobytu w państwie członkowskim zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu w nim zamieszkują;

c) obywateli Unii, którzy korzystali z uprawnień pracowników przygranicznych w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu z nich korzystają;

d) obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy korzystali z uprawnień pracowników przygranicznych w co najmniej jednym państwie członkowskim zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu z nich korzystają;

e) członków rodzin osób, o których mowa w lit. a)–d), jeżeli spełniają jeden z następujących warunków:

(i) zamieszkiwali w państwie przyjmującym zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu w nim zamieszkują;

(ii) byli bezpośrednio spokrewnieni z osobą, o której mowa w lit. a)–d), i zamieszkiwali poza państwem przyjmującym przed zakończeniem okresu przejściowego, jeżeli spełniają warunki określone w art. 2 pkt 2 dyrektywy 2004/38/WE w chwili ubiegania się o pobyt na podstawie niniejszej części w celu dołączenia do osoby, o której mowa w lit. a)–d) niniejszego ustępu;

(iii) są dziećmi osób lub przysposobionymi przez osoby, o których mowa w lit. a)–d), urodzonymi lub przysposobionymi po zakończeniu okresu przejściowego, w państwie przyjmującym lub poza jego terytorium, oraz spełniają warunki określone w art. 2 pkt 2 lit. c) dyrektywy 2004/38/WE w chwili ubiegania się o pobyt na podstawie niniejszej części w celu dołączenia do osoby, o której mowa w lit. a)–d) niniejszego ustępu, oraz spełniają jeden z następujących warunków:

— oboje rodzice są osobami, o których mowa w lit. a)–d);

— jedno z rodziców jest osobą, o której mowa w lit. a)–d), a drugie jest obywatelem państwa przyjmującego; lub

— jedno z rodziców jest osobą, o której mowa w lit. a)–d), i sprawuje wyłączną lub wspólną pieczę nad dzieckiem, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa rodzinnego państwa członkowskiego lub Zjednoczonego Królestwa, w tym z mającymi zastosowanie przepisami prawa prywatnego międzynarodowego, zgodnie z którym piecza nad dzieckiem ustanowiona na mocy prawa państwa trzeciego jest uznawana w państwie członkowskim lub w Zjednoczonym Królestwie, w szczególności uwzględniając dobro dziecka i bez uszczerbku dla normalnego funkcjonowania takich mających zastosowanie przepisów prawa prywatnego międzynarodowego (7);

f) członków rodziny, którzy zamieszkiwali w państwie przyjmującym zgodnie z art. 12 i 13, art. 16 ust. 2 oraz art. 17 i 18 dyrektywy 2004/38/WE przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu w nim zamieszkują.

2. Osoby objęte zakresem art. 3 ust. 2 lit. a) i b) dyrektywy 2004/38/WE, których pobyt ułatwiło państwo przyjmujące zgodnie ze swoim prawodawstwem krajowym przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 3 ust. 2 tej dyrektywy, zachowują prawo pobytu w państwie przyjmującym zgodnie z niniejszą częścią, jeżeli nadal zamieszkują w państwie przyjmującym po zakończeniu okresu przejściowego.

3. Ust. 2 stosuje się również do osób objętych zakresem art. 3 ust. 2 lit. a) i b) dyrektywy 2004/38/WE, które wystąpiły o ułatwienie wjazdu i pobytu przed zakończeniem okresu przejściowego i których pobyt ułatwia państwo przyjmujące zgodnie ze swoim prawodawstwem krajowym po zakończeniu okresu przejściowego.

4. Bez uszczerbku dla prawa pobytu, jakie zainteresowane osoby mogą same posiadać, państwo przyjmujące zgodnie ze swoim prawodawstwem krajowym i zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2004/38/WE ułatwia wjazd i pobyt partnera, z którym osoba, o której mowa w ust. 1 lit. a)–d) niniejszego artykułu, pozostaje w stałym, należycie poświadczonym związku, w przypadku gdy partner ten zamieszkiwał poza państwem przyjmującym przed zakończeniem okresu przejściowego, pod warunkiem że związek ten miał stały charakter przed zakończeniem okresu przejściowego i nadal istnieje w chwili ubiegania się o pobyt przez partnera na podstawie niniejszej części.

5. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, państwo przyjmujące dokonuje szczegółowej oceny osobistych okoliczności zainteresowanych osób i uzasadnia każdą odmowę wjazdu lub pobytu wobec tych osób. 

Artykuł 11
Ciągłość pobytu

Na użytek art. 9 i 10 na ciągłość pobytu nie mają wpływu nieobecności, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Prawa stałego pobytu nabytego na podstawie dyrektywy 2004/38/WE przed zakończeniem okresu przejściowego nie uznaje się za utracone w wyniku nieobecności w państwie przyjmującym przez okres określony w art. 15 ust. 3. 

Artykuł 12
Niedyskryminacja

W zakresie objętym niniejszą częścią i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych w niej zawartych, zakazuje się wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową w rozumieniu art. 18 akapit pierwszy TFUE w państwie przyjmującym i państwie miejsca pracy wobec osób, o których mowa w art. 10 niniejszej Umowy. 

TYTUŁ II
Prawa i obowiązki
Rozdział 1
Prawa związane z pobytem, dokumenty pobytu
Artykuł 13
Prawo pobytu

1. Obywatele Unii i obywatele Zjednoczonego Królestwa mają prawo pobytu w państwie przyjmującym z uwzględnieniem ograniczeń i warunków określonych w art. 21, 45 lub 49 TFUE oraz art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 lit. a), b) lub c), art. 7 ust. 3, art. 14, art. 16 ust. 1 lub art. 17 ust. 1 dyrektywy 2004/38/WE.

2. Członkowie rodziny, którzy są obywatelami Unii lub obywatelami Zjednoczonego Królestwa, mają prawo pobytu w państwie przyjmującym zgodnie z art. 21 TFUE i art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 lit. d), art. 12 ust. 1 lub 3, art. 13 ust. 1, art. 14, art. 16 ust. 1 lub art. 17 ust. 3 i 4 dyrektywy 2004/38/WE, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków określonych w tych przepisach.

3. Członkowie rodziny, którzy nie są ani obywatelami Unii ani obywatelami Zjednoczonego Królestwa, mają prawo pobytu w państwie przyjmującym na podstawie art. 21 TFUE i zgodnie z art. 6 ust. 2, art. 7 ust. 2, art. 12 ust. 2 lub 3, art. 13 ust. 2, art. 14, art. 16 ust. 2, art. 17 ust. 3 lub 4 lub art. 18 dyrektywy 2004/38/WE, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków określonych w tych przepisach.

4. Państwo przyjmujące nie może nakładać ograniczeń ani warunków dotyczących otrzymania, zachowania lub utraty prawa pobytu na osoby, o których mowa w ust. 1, 2 i 3, innych niż ograniczenia i warunki przewidziane w niniejszym tytule. Ograniczenia i warunki przewidziane w niniejszym tytule nie mogą być stosowane uznaniowo gdy nie działa to na korzyść zainteresowanej osoby. 

Artykuł 14
Prawo do wyjazdu i wjazdu

1. Obywatele Unii i obywatele Zjednoczonego Królestwa, członkowie ich rodzin oraz inne osoby, zamieszkujący na terytorium państwa przyjmującego zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym tytule, mają prawo do wyjazdu z państwa przyjmującego i prawo do wjazdu do niego, zgodnie z art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 akapit pierwszy dyrektywy 2004/38/WE, z ważnym paszportem lub krajowym dokumentem tożsamości w przypadku obywateli Unii i obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz z ważnym paszportem w przypadku członków ich rodzin i innych osób, niebędących obywatelami Unii ani Zjednoczonego Królestwa.

Po upływie pięciu lat od zakończenia okresu przejściowego państwo przyjmujące może podjąć decyzję o zaprzestaniu akceptowania krajowych dokumentów tożsamości do celów wjazdu na jego terytorium lub wyjazdu z niego, jeżeli dokumenty te nie zawierają elektronicznego nośnika danych, który spełnia odpowiednie normy Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego dotyczące identyfikacji biometrycznej.

2. Od posiadaczy ważnego dokumentu wydanego zgodnie z art. 18 lub 26 nie wymaga się posiadania wizy wyjazdowej, wizy wjazdowej ani równoważnych formalności.

3. W przypadku gdy państwo przyjmujące wymaga od członków rodziny, którzy dołączają do obywatela Unii lub obywatela Zjednoczonego Królestwa po zakończeniu okresu przejściowego, posiadania wizy wjazdowej, państwo przyjmujące zapewnia takim osobom wszelkie ułatwienia w uzyskaniu niezbędnych wiz. Wizy takie są wydawane nieodpłatnie, tak szybko jak to jest możliwe, oraz przy zastosowaniu procedury przyśpieszonej. 

Artykuł 15
Prawo stałego pobytu

1. Obywatele Unii i obywatele Zjednoczonego Królestwa oraz członkowie ich rodzin, którzy legalnie zamieszkiwali w państwie przyjmującym zgodnie z prawem Unii przez nieprzerwany okres 5 lat lub przez okres określony w art. 17 dyrektywy 2004/38/WE, mają prawo stałego pobytu w państwie przyjmującym na warunkach przewidzianych w art. 16, 17 i 18 dyrektywy 2004/38/WE. Okresy legalnego pobytu lub pracy zgodnie z prawem Unii, przypadające na czas przed zakończeniem okresu przejściowego i po nim, wlicza się do wymaganego okresu uprawniającego do nabycia prawa stałego pobytu.

2. Ciągłość pobytu dla potrzeb nabycia prawa stałego pobytu określa się zgodnie z art. 16 ust. 3 i art. 21 dyrektywy 2004/38/WE.

3. Utrata nabytego prawa stałego pobytu może nastąpić jedynie w wyniku nieobecności w państwie przyjmującym przez okres przekraczający 5 kolejnych lat. 

Artykuł 16
Łączenie okresów
Obywatele Unii i obywatele Zjednoczonego Królestwa oraz członkowie ich rodzin, którzy przed zakończeniem okresu przejściowego legalnie zamieszkiwali w państwie przyjmującym zgodnie z warunkami określonymi w art. 7 dyrektywy 2004/38/WE przez okres krótszy niż 5 lat, mają prawo do nabycia prawa stałego pobytu na warunkach określonych w art. 15 niniejszej Umowy po osiągnięciu wymaganego okresu pobytu. Okresy legalnego pobytu lub pracy zgodnie z prawem Unii, przypadające na czas przed zakończeniem okresu przejściowego i po nim, wlicza się do wymaganego okresu uprawniającego do nabycia prawa stałego pobytu.
Artykuł 17
Status i zmiany statusu

1. Na prawo obywateli Unii i obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin do powoływania się bezpośrednio na postanowienia zawarte w niniejszej części nie wpływa zmiana statusu, na przykład zmiany między statusami studenta, pracownika, osoby pracującej na własny rachunek czy biernej zawodowo. Osoby, które w dniu zakończenia okresu przejściowego korzystają z prawa pobytu jako członkowie rodziny obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, nie mogą stać się osobami, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. a)–d).

2. Prawa przewidziane w niniejszym tytule, przysługujące członkom rodziny pozostającym na utrzymaniu obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego, zostają zachowane nawet wówczas, gdy osoby te przestają być osobami pozostającymi na utrzymaniu. 

Artykuł 18
Wydawanie dokumentów pobytu

1. Państwo przyjmujące może nałożyć na obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, członków ich rodzin oraz inne osoby, które zamieszkują na jego terytorium zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym tytule, obowiązek wystąpienia z wnioskiem o nowy status pobytu nadający prawa na podstawie niniejszego tytułu oraz o wydanie dokumentu, który może mieć formę elektroniczną, poświadczającego taki status.

Ubieganie się o taki status pobytu podlega następującym warunkom:

a) celem takiego postępowania jest sprawdzenie, czy wnioskodawca jest uprawniony do prawa pobytu przewidzianego w niniejszym tytule. W przypadku stwierdzenia, że tak jest, wnioskodawca ma prawo uzyskania statusu pobytu i dokumentu poświadczającego ten status;

b) termin składania wniosków przez osoby zamieszkujące w państwie przyjmującym przed zakończeniem okresu przejściowego nie może być krótszy niż 6 miesięcy od daty zakończenia okresu przejściowego.

Termin składania wniosków przez osoby, które mają prawo do rozpoczęcia pobytu w państwie przyjmującym po zakończeniu okresu przejściowego zgodnie z niniejszym tytułem, wynosi 3 miesiące od ich przybycia do tego państwa przyjmującego lub przypada na datę upływu terminu, o którym mowa w akapicie pierwszym, w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza.

Zaświadczenie o złożeniu wniosku o status pobytu wydaje się niezwłocznie;

c) termin składania wniosków, o którym mowa w lit. b), przedłuża się automatycznie o rok, jeżeli Unia powiadomiła Zjednoczone Królestwo lub Zjednoczone Królestwo powiadomiło Unię, że problemy techniczne uniemożliwiają państwu przyjmującemu zarejestrowanie wniosku albo wydanie zaświadczenia o złożeniu wniosku, o którym mowa w lit. b). Państwo przyjmujące publikuje to powiadomienie i w odpowiednim czasie udostępnia zainteresowanym osobom właściwe informacje publiczne;

d) w przypadku niezachowania przez zainteresowane osoby terminu złożenia wniosku, o którym mowa w lit. b), właściwe organy oceniają wszystkie okoliczności i przyczyny niezachowania terminu i w przypadku uzasadnionych powodów jego niezachowania umożliwiają tym osobom złożenie wniosku w rozsądnym późniejszym terminie;

e) państwo przyjmujące zapewnia, aby postępowania administracyjne dotyczące wniosków przebiegały bez zakłóceń i były przejrzyste i proste oraz aby unikano niepotrzebnych obciążeń administracyjnych;

f) formularze wniosków muszą być krótkie, proste, przyjazne dla użytkownika i dostosowane do kontekstu niniejszej Umowy; wnioski składane przez rodziny w tym samym czasie rozpatruje się łącznie;

g) dokumenty poświadczające status pobytu wydaje się nieodpłatnie lub za opłatą nieprzekraczającą wysokości opłat pobieranych od obywateli państwa przyjmującego za wydanie podobnych dokumentów;

h) osoby, które przed zakończeniem okresu przejściowego posiadały ważny dokument stałego pobytu wydany na podstawie art. 19 lub 20 dyrektywy 2004/38/WE lub ważny krajowy dokument imigracyjny nadający prawo stałego pobytu w państwie przyjmującym, mają prawo do wymiany tego dokumentu w terminie, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu, na nowy dokumentu pobytu, na wniosek i po sprawdzeniu ich tożsamości, kontroli karalności i kontroli bezpieczeństwa zgodnie z lit. p) niniejszego ustępu oraz potwierdzeniu ciągłości pobytu; takie nowe dokumenty pobytu wydaje się nieodpłatnie;

i) weryfikacja tożsamości wnioskodawców odbywa się na podstawie ważnego paszportu lub krajowego dokumentu tożsamości w przypadku obywateli Unii i obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz na podstawie ważnego paszportu w przypadku członków ich rodzin i innych osób, które nie są obywatelami Unii ani Zjednoczonego Królestwa; przyjęcie takich dokumentów tożsamości nie jest uzależnione od jakichkolwiek innych kryteriów poza ważnością dokumentu. Jeżeli właściwe organy państwa przyjmującego zatrzymują dokument tożsamości w czasie rozpatrywania wniosku, państwo przyjmujące niezwłocznie zwraca ten dokument na wniosek osoby zainteresowanej, przed podjęciem decyzji w sprawie wniosku;

j) dokumenty potwierdzające inne niż dokumenty tożsamości, takie jak dokumenty dotyczące stanu cywilnego, można przedkładać w postaci kopii. Oryginały dokumentów potwierdzających mogą być wymagane tylko w szczególnych przypadkach, w których istnieją uzasadnione wątpliwości co do autentyczności przedłożonych dokumentów potwierdzających;

k) oprócz dokumentów tożsamości, o których mowa w lit. i) niniejszego ustępu, państwo przyjmujące może jedynie wymagać od obywateli Unii i obywateli Zjednoczonego Królestwa przedłożenia następujących dokumentów potwierdzających, o których mowa w art. 8 ust. 3 dyrektywy 2004/38/WE:

(i) jeżeli zamieszkują w państwie przyjmującym zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2004/38/WE jako pracownicy lub osoby pracujące na własny rachunek – potwierdzenia zatrudnienia od pracodawcy lub zaświadczenia o zatrudnieniu, bądź dowodu, że pracują na własny rachunek;

(ii) jeżeli zamieszkują w państwie przyjmującym zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2004/38/WE jako osoby bierne zawodowo – dowodów, że posiadają wystarczające zasoby dla siebie i członków ich rodziny, aby nie stanowić obciążenia dla systemu pomocy społecznej państwa przyjmującego w okresie pobytu, oraz są objęci pełnym ubezpieczeniem zdrowotnym w państwie przyjmującym; lub

(iii) jeżeli zamieszkują w państwie przyjmującym zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2004/38/WE jako uczniowie lub studenci – dowodu, że są zapisani do instytucji akredytowanej lub finansowanej przez państwo przyjmujące na podstawie przepisów prawnych lub praktyki administracyjnej tego państwa, dowodu, że są objęci pełnym ubezpieczeniem zdrowotnym, oraz oświadczenia lub innego równoważnego środka, że posiadają wystarczające zasoby dla siebie i członków rodziny, aby nie stanowić obciążenia dla systemu pomocy społecznej państwa przyjmującego w okresie ich pobytu. Państwo przyjmujące nie może wymagać, aby oświadczenie to zawierało określoną kwotę zasobów.

W odniesieniu do warunków posiadania wystarczających zasobów zastosowanie ma art. 8 ust. 4 dyrektywy 2004/38/WE;

l) oprócz dokumentów tożsamości, o których mowa w ppkt (i) niniejszego ustępu, państwo przyjmujące może jedynie wymagać od członków rodziny objętych art. 10 ust. 1 lit. e) pkt (i) lub art. 10 ust. 2 lub 3 niniejszej Umowy, którzy zamieszkują w państwie przyjmującym zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. d) lub art. 7 ust. 2 dyrektywy 2004/38/WE, przedłożenia następujących dokumentów potwierdzających, o których mowa w art. 8 ust. 5 lub art. 10 ust. 2 dyrektywy 2004/38/WE:

(i) dokumentu poświadczającego istnienie więzi rodzinnych lub zarejestrowanego związku;

(ii) zaświadczenia o rejestracji, a w przypadku braku systemu rejestracji –innego dokumentu potwierdzającego, że obywatel Unii lub obywatel Zjednoczonego Królestwa, z którym zamieszkują, faktycznie zamieszkuje w państwie przyjmującym;

(iii) w przypadku zstępnych poniżej 21 roku życia lub pozostających na utrzymaniu oraz w przypadku wstępnych pozostających na utrzymaniu, a także w przypadku gdy osoby takie są zstępnymi lub wstępnymi współmałżonka lub zarejestrowanego partnera – dowodu w postaci dokumentu, że spełnione są warunki określone w art. 2 ust. 2 lit. c) lub d) dyrektywy 2004/38/WE;

(iv) w przypadku osób, o których mowa w art. 10 ust. 2 lub 3 niniejszej Umowy – dokumentu wydanego przez odpowiedni organ w państwie przyjmującym zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 2004/38/WE.

W odniesieniu do warunku posiadania wystarczających zasobów dla członków rodziny, którzy sami są obywatelami Unii lub obywatelami Zjednoczonego Królestwa, zastosowanie ma art. 8 ust. 4 dyrektywy 2004/38/WE;

m) oprócz dokumentów tożsamości, o których mowa w lit. i) niniejszego ustępu, państwo przyjmujące może jedynie wymagać od członków rodziny objętych art. 10 ust. 1 lit. e) pkt (ii) lub art. 10 ust. 4 niniejszej Umowy przedłożenia następujących dokumentów potwierdzających, o których mowa w art. 8 ust. 5 lub art. 10 ust. 2 dyrektywy 2004/38/WE:

(i) dokumentu poświadczającego istnienie więzi rodzinnych lub zarejestrowanego związku;

(ii) zaświadczenia o rejestracji, a w przypadku braku systemu rejestracji –innego dokumentu potwierdzającego pobyt w państwie przyjmującym obywatela Unii lub obywatela Zjednoczonego Królestwa, do którego dołączają w państwie przyjmującym;

(iii) w przypadku współmałżonków lub zarejestrowanych partnerów – dokumentu potwierdzającego istnienie więzi rodzinnej lub zarejestrowanego związku partnerskiego przed zakończeniem okresu przejściowego;

(iv) w przypadku zstępnych poniżej 21 roku życia lub pozostających na utrzymaniu oraz w przypadku wstępnych pozostających na utrzymaniu, a także w przypadku gdy osoby takie są zstępnymi lub wstępnymi współmałżonka lub zarejestrowanego partnera – dowodu w postaci dokumentu, że osoby te były spokrewnione z obywatelem Unii lub obywatelem Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego oraz że spełniają warunki określone w art. 2 ust. 2 lit. c) lub d) dyrektywy 2004/38/WE odnoszące się do wieku lub pozostawania na utrzymaniu;

(v) w przypadku osób, o których mowa w art. 10 ust. 4 niniejszej Umowy – dowodu istnienia stałego związku z obywatelem Unii lub obywatelem Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego oraz trwania tego związku po zakończeniu okresu przejściowego;

n) w przypadkach innych niż określone w lit. k), l) i m) państwo przyjmujące nie wymaga od wnioskodawców przedłożenia dokumentów potwierdzających innych niż takie, których wymaganie jest absolutnie niezbędne i proporcjonalne w celu wykazania, że spełnione są warunki dotyczące prawa pobytu na podstawie niniejszego tytułu;

o) właściwe organy państwa przyjmującego pomagają wnioskodawcom wykazać, że spełniają wymagane warunki, oraz zapobiec błędom lub brakom w ich wnioskach; zapewniają one wnioskodawcom możliwość przedłożenia dodatkowych dowodów oraz skorygowania wszelkich niedociągnięć, błędów lub braków;

p) kontrole karalności i bezpieczeństwa dotyczące wnioskodawców można przeprowadzać systematycznie wyłącznie w celu sprawdzenia, czy mogą mieć zastosowanie ograniczenia określone w art. 20 niniejszej Umowy. W tym celu od wnioskodawców można wymagać złożenia oświadczenia w sprawie wyroków skazujących za przestępstwo, odnotowanych w rejestrze karnym zgodnie z prawem państwa skazującego, w czasie składania wniosku. Państwo przyjmujące może, jeżeli uzna to za konieczne, zastosować procedurę określoną w art. 27 ust. 3 dyrektywy 2004/38/WE w odniesieniu do kierowanych do innych państw zapytań o informacje na temat wcześniejszych przypadków notowań w rejestrach karnych;

q) nowy dokument pobytu zawiera oświadczenie, że został wydany zgodnie z niniejszą Umową;

r) od decyzji o odmowie nadania statusu pobytu wnioskodawcy przysługuje w państwie przyjmującym środek odwoławczy przed sądem, a w stosownych przypadkach przed organem administracyjnym. Procedury odwoławcze umożliwiają zbadanie zgodności z prawem decyzji oraz stanu faktycznego i okoliczności, na których opiera się kwestionowana decyzja. Takie procedury odwoławcze zapewniają, aby decyzja nie była nieproporcjonalna.

2. W okresie, o którym mowa w ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu, oraz podczas jego ewentualnego przedłużenia o rok na podstawie lit. c) tego ustępu wszystkie prawa przewidziane w niniejszej części uznaje się za mające zastosowanie do obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, członków ich rodzin oraz innych osób zamieszkujących w państwie przyjmującym zgodnie z warunkami i ograniczeniami określonymi w art. 20.

3. Do chwili podjęcia przez właściwe organy ostatecznej decyzji w sprawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, oraz do chwili wydania orzeczenia sądowego kończącego postępowanie w sprawie środka odwoławczego od odmownego rozpatrzenia takiego wniosku przez właściwy organ administracyjny wszystkie prawa przewidziane w niniejszej części uznaje się za mające zastosowanie do wnioskodawcy, w tym art. 21 dotyczący zabezpieczeń proceduralnych i prawa do odwołania, z zastrzeżeniem warunków określonych w art. 20 ust. 4.

4. W przypadku gdy państwo przyjmujące zdecyduje, że nie będzie nakładać na obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, członków ich rodzin oraz innych osób, zamieszkujących na terytorium państwa przyjmującego zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym tytule, obowiązku wystąpienia z wnioskiem o nowy status pobytu, o którym mowa w ust. 1, jako warunku legalnego pobytu, osoby kwalifikujące się do prawa pobytu na podstawie niniejszego tytułu mają prawo do otrzymania zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2004/38/WE dokumentu pobytu, który może mieć formę elektroniczną, zawierającego oświadczenie, że został wydany zgodnie z niniejszą Umową. 

Artykuł 19
Wydawanie dokumentów pobytu w okresie przejściowym

1. W okresie przejściowym państwo przyjmujące może umożliwić dobrowolne składanie wniosków o status pobytu lub dokument pobytu, o których mowa w art. 18 ust. 1 i 4, od daty wejścia w życie niniejszej Umowy.

2. Decyzje o pozytywnym lub odmownym rozpatrzeniu takich wniosków podejmuje się zgodnie z art. 18 ust. 1 i 4. Decyzje na podstawie art. 18 ust. 1 stają się skuteczne dopiero po zakończeniu okresu przejściowego.

3. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku na podstawie art. 18 ust. 1 przed zakończeniem okresu przejściowego państwo przyjmujące nie może uchylić decyzji nadającej status pobytu przed zakończeniem okresu przejściowego z przyczyn innych niż określone w rozdziale VI i art. 35 dyrektywy 2004/38/WE.

4. W przypadku odmownego rozpatrzenia wniosku przed zakończeniem okresu przejściowego, wnioskodawca może ponownie złożyć wniosek w dowolnej chwili przed upływem terminu określonego w art. 18 ust. 1 lit. b).

5. Bez uszczerbku dla ust. 4 procedury odwoławcze na podstawie art. 18 ust. 1 lit. r) są dostępne od dnia wydania decyzji o odmownym rozpatrzeniu wniosku, o której mowa w ust. 2 niniejszego artykułu. 

Artykuł 20
Ograniczenia prawa pobytu i wjazdu

1. Zachowanie obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, członków ich rodzin oraz innych osób, korzystających z praw na podstawie niniejszego tytułu, w przypadku gdy zachowanie to miało miejsce przed zakończeniem okresu przejściowego, rozpatruje się zgodnie z rozdziałem VI dyrektywy 2004/38/WE.

2. Zachowanie obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, członków ich rodzin oraz innych osób, korzystających z praw na podstawie niniejszego tytułu, w przypadku gdy zachowanie to miało miejsce po zakończeniu okresu przejściowego, może stanowić przyczynę ograniczenia prawa pobytu przez państwo przyjmujące lub prawa do wjazdu przez państwo miejsca pracy zgodnie z prawodawstwem krajowym.

3. Państwo przyjmujące lub państwo miejsca pracy może przyjąć niezbędne środki w celu odmowy, zniesienia lub wycofania dowolnego prawa przyznanego niniejszym tytułem w przypadku nadużycia tych praw lub oszustwa, zgodnie z art. 35 dyrektywy 2004/38/WE. Środki te podlegają zabezpieczeniom proceduralnym przewidzianym w art. 21 niniejszej Umowy.

4. Państwo przyjmujące lub państwo miejsca pracy może wydalić ze swojego terytorium wnioskodawców, którzy złożyli wnioski wprowadzające organ w błąd lub stanowiące nadużycie, na warunkach określonych w dyrektywie 2004/38/WE, w szczególności w art. 31 i 35, nawet przed wydaniem orzeczenia sądowego kończącego postępowanie w sprawie środka odwoławczego od decyzji o odmownym rozpatrzeniu takiego wniosku. 

Artykuł 21
Zabezpieczenia proceduralne i prawo do odwołania

Zabezpieczenia proceduralne określone w art. 15 i rozdziale VI dyrektywy 2004/38/WE mają zastosowanie w odniesieniu do wszelkich decyzji państwa przyjmującego ograniczających prawa pobytu osób, o których mowa w art. 10 niniejszej Umowy. 

Artykuł 22
Prawa pokrewne
Zgodnie z art. 23 dyrektywy 2004/38/WE, bez względu na przynależność państwową, członkowie rodziny obywatela Unii lub obywatela Zjednoczonego Królestwa, którzy posiadają prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w państwie przyjmującym lub w państwie miejsca pracy, są uprawnieni do podjęcia tam pracy lub do wykonywania pracy na własny rachunek.
Artykuł 23
Równe traktowanie

1. Zgodnie z art. 24 dyrektywy 2004/38/WE, z zastrzeżeniem postanowień szczególnych zawartych w niniejszym tytule i tytułach I i IV niniejszej części, wszyscy obywatele Unii lub obywatele Zjednoczonego Królestwa zamieszkujący na podstawie niniejszej Umowy na terytorium państwa przyjmującego są traktowani na równi z obywatelami tego państwa w zakresie objętym niniejszą częścią. Korzystanie z tego prawa obejmuje członków rodziny obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, posiadających prawo pobytu lub prawo stałego pobytu.

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 państwo przyjmujące nie jest zobowiązane do przyznania uprawnienia do pomocy społecznej w ciągu okresów pobytu na podstawie art. 6 lub art. 14 ust. 4 lit. b) dyrektywy 2004/38/WE, ani nie jest zobowiązane – przed nabyciem przez daną osobę prawa stałego pobytu zgodnie z art. 15 niniejszej Umowy – do udzielania pomocy dla pokrycia kosztów utrzymania w czasie studiów, włącznie z kształceniem zawodowym, w postaci stypendiów lub pożyczek studenckich, dla osób niebędących pracownikami, osobami pracującymi na własny rachunek, osobami, które zachowują ten status, lub członkami ich rodzin. 

Rozdział 2
Prawa pracowników i osób pracujących na własny rachunek
Artykuł 24
Prawa pracowników

1. Z zastrzeżeniem ograniczeń określonych w art. 45 ust. 3 i 4 TFUE pracownicy w państwie przyjmującym oraz pracownicy przygraniczni w państwie lub państwach miejsca pracy korzystają z praw zagwarantowanych w art. 45 TFUE oraz praw nadanych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 (8). Prawa te obejmują:

a) prawo do niedyskryminacyjnego traktowania, bez względu na przynależność państwową, w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy;

b) prawo do podjęcia i wykonywania pracy zgodnie z przepisami mającymi zastosowanie do obywateli państwa przyjmującego lub państwa miejsca pracy;

c) prawo do pomocy udzielanej przez urzędy pracy państwa przyjmującego lub państwa miejsca pracy swoim obywatelom;

d) prawo do równego traktowania pod względem warunków zatrudnienia i pracy, w szczególności warunków wynagrodzenia, zwolnienia oraz, w przypadku utraty pracy, powrotu do pracy lub ponownego zatrudnienia;

e) prawo do przywilejów socjalnych i podatkowych;

f) prawa zbiorowe;

g) prawa i korzyści przyznawane pracownikom krajowym w sprawach mieszkaniowych;

h) prawo dostępu dla ich dzieci do powszechnego systemu kształcenia, nauki zawodu oraz szkolenia zawodowego na takich samych warunkach jakie obowiązują obywateli państwa przyjmującego lub państwa miejsca pracy, jeżeli dzieci te mieszkają na terytorium państwa, w którym pracuje dany pracownik.

2. W przypadku gdy zstępny pracownika, który nie zamieszkuje już w państwie przyjmującym, kontynuuje naukę w tym państwie, osoba sprawująca faktyczną pieczę nad tym zstępnym ma prawo pobytu w tym państwie do momentu osiągnięcia przez zstępnego pełnoletniości, a jeżeli zstępny nadal potrzebuje obecności i opieki osoby sprawującej nad nim faktyczną pieczę do kontynuowania i zakończenia edukacji – także po osiągnięciu przez zstępnego pełnoletniości.

3. Zatrudnieni pracownicy przygraniczni korzystają z prawa do wjazdu do państwa miejsca pracy i wyjazdu z jego terytorium zgodnie z art. 14 niniejszej Umowy oraz zachowują prawa, z których korzystali tam jako pracownicy, pod warunkiem że znajdują się w jednej z sytuacji określonych w art. 7 ust. 3 lit. a), b), c) i d) dyrektywy 2004/38/WE, nawet jeżeli nie przenoszą swojego miejsca pobytu do państwa miejsca pracy. 

Artykuł 25
Prawa osób pracujących na własny rachunek

1. Z zastrzeżeniem ograniczeń przewidzianych w art. 51 i 52 TFUE osoby pracujące na własny rachunek w państwie przyjmującym oraz pracownicy przygraniczni pracujący na własny rachunek w państwie lub państwach miejsca pracy korzystają z praw zagwarantowanych w art. 49 i 55 TFUE. Prawa te obejmują:

a) prawo do podejmowania i wykonywania działalności na własny rachunek, jak również do zakładania przedsiębiorstw i zarządzania nimi, na warunkach określonych przez państwo przyjmujące dla własnych obywateli, zgodnie z art. 49 TFUE;

b) prawa określone w art. 24 ust. 1 lit. c)–h) niniejszej Umowy.

2. Art. 24 ust. 2 ma zastosowanie do zstępnych osób pracujących na własny rachunek.

3. Art. 24 ust. 3 ma zastosowanie do pracowników przygranicznych pracujących na własny rachunek. 

Artykuł 26
Wydawanie dokumentu potwierdzającego prawa pracowników przygranicznych
Państwo miejsca pracy może nałożyć na obywateli Unii i obywateli Zjednoczonego Królestwa, posiadających prawa jako pracownicy przygraniczni na podstawie niniejszego tytułu, obowiązek wystąpienia o wydanie dokumentu potwierdzającego, że takie prawa posiadają na podstawie niniejszego tytułu. W takim przypadku obywatele Unii i obywatele Zjednoczonego Królestwa mają prawo do uzyskania takiego dokumentu.
Rozdział 3
Kwalifikacje zawodowe
Artykuł 27
Uznane kwalifikacje zawodowe

1. Uznanie, przed zakończeniem okresu przejściowego, kwalifikacji zawodowych zdefiniowanych w art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/36/WE (9) obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin przez państwo przyjmujące lub państwo miejsca pracy zachowuje ważność w takim państwie; dotyczy to również prawa do wykonywania zawodu na takich samych warunkach jak obywatele takiego państwa, jeżeli takie uznanie kwalifikacji zawodowych nastąpiło na podstawie dowolnego z następujących postanowień:

a) tytuł III dyrektywy 2005/36/WE w odniesieniu do uznawania kwalifikacji zawodowych w kontekście swobody przedsiębiorczości, niezależnie od tego, czy to uznanie nastąpiło się w ramach ogólnego systemu uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, systemu uznawania doświadczenia zawodowego czy systemu uznawania na podstawie koordynacji minimalnych wymogów w zakresie kształcenia;

b) art. 10 ust. 1 i 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/5/WE (10) w odniesieniu do dopuszczenia do zawodu prawnika w państwie przyjmującym lub państwie miejsca pracy;

c) art. 14 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE (11) w odniesieniu do zatwierdzania biegłych rewidentów z innego państwa członkowskiego;

d) dyrektywa Rady 74/556/EWG (12) w odniesieniu do przyjęcia dowodów posiadania wiedzy i umiejętności niezbędnych do podjęcia lub prowadzenia działalności osób pracujących na własny rachunek oraz pośredników zajmujących się handlem i dystrybucją produktów toksycznych lub działalności dotyczącej profesjonalnego wykorzystania produktów toksycznych.

2. Uznawanie kwalifikacji zawodowych na użytek ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu obejmuje:

a) uznawanie kwalifikacji zawodowych na podstawie art. 3 ust. 3 dyrektywy 2005/36/WE;

b) decyzje przyznające częściowy dostęp do działalności zawodowej zgodnie z art. 4f dyrektywy 2005/36/WE;

c) uznawanie kwalifikacji zawodowych na potrzeby stałego prowadzenia działalności zawodowej na podstawie art. 4d dyrektywy 2005/36/WE. 

Artykuł 28
Toczące się postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych

Art. 4, art. 4d w odniesieniu do uznawania kwalifikacji zawodowych do celów stałego prowadzenia działalności zawodowej, art. 4f i tytuł III dyrektywy 2005/36/WE, art. 10 ust. 1, 3 i 4 dyrektywy 98/5/WE, art. 14 dyrektywy 2006/43/WE i dyrektywa 74/556/EWG mają zastosowanie w odniesieniu do rozpatrywania przez właściwy organ państwa przyjmującego lub państwa miejsca pracy wniosków o uznanie kwalifikacji zawodowych złożonych przed zakończeniem okresu przejściowego przez obywateli Unii lub obywateli Zjednoczonego Królestwa, a także w odniesieniu do decyzji w sprawie takich wniosków.

Art. 4a, 4b i 4e dyrektywy 2005/36/WE mają także zastosowanie w zakresie dotyczącym zakończenia postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych na potrzeby prowadzenia działalności zawodowej na podstawie art. 4d tej dyrektywy. 

Artykuł 29
Współpraca administracyjna w zakresie uznawania kwalifikacji zawodowych

1. Zjednoczone Królestwo i państwa członkowskie współpracują w kwestiach dotyczących wniosków oczekujących na rozpatrzenie, o których mowa w art. 28, aby ułatwić stosowanie art. 28. Współpraca ta może obejmować wymianę informacji, w tym informacji na temat postępowań dyscyplinarnych lub zastosowanych sankcji karnych lub wszelkich innych poważnych i szczególnych okoliczności, które mogą mieć wpływ na prowadzenie działalności objętych zakresem dyrektyw, o których mowa w art. 28.

2. W drodze odstępstwa od art. 8, przez okres nieprzekraczający 9 miesięcy od zakończenia okresu przejściowego Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do korzystania z systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym w odniesieniu do wniosków, o których mowa w art. 28, o ile informacje te dotyczą postępowań w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych na podstawie art. 4d dyrektywy 2005/36/WE na potrzeby stałego prowadzenia działalności zawodowej. 

TYTUŁ III
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego
Artykuł 30
Zakres podmiotowy

1. Niniejszy tytuł ma zastosowanie do następujących osób:

a) obywateli Unii podlegających ustawodawstwu Zjednoczonego Królestwa w dniu zakończenia okresu przejściowego, a także członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci;

b) obywateli Zjednoczonego Królestwa podlegających ustawodawstwu państwa członkowskiego w dniu zakończenia okresu przejściowego, a także członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci;

c) obywateli Unii zamieszkujących w Zjednoczonym Królestwie i podlegających ustawodawstwu państwa członkowskiego w dniu zakończenia okresu przejściowego, a także członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci;

d) obywateli Zjednoczonego Królestwa zamieszkujących w państwie członkowskim i podlegających ustawodawstwu Zjednoczonego Królestwa w dniu zakończenia okresu przejściowego, a także członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci;

e) osób, które nie są objęte lit. a)–d), ale są:

(i) obywatelami Unii, którzy w dniu zakończenia okresu przejściowego są pracownikami lub prowadzą działalność jako osoby pracujące na własny rachunek w Zjednoczonym Królestwie i którzy na podstawie tytułu II rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 (13) podlegają ustawodawstwu państwa członkowskiego, lub są członkami ich rodzin bądź osobami pozostałymi przy życiu po ich śmierci; lub

(ii) obywatelami Zjednoczonego Królestwa, którzy w dniu zakończenia okresu przejściowego są pracownikami lub prowadzą działalność jako osoby pracujące na własny rachunek w Zjednoczonym Królestwie i którzy na podstawie tytułu II rozporządzenia (WE) nr 883/2004 podlegają ustawodawstwu Zjednoczonego Królestwa, lub są członkami ich rodzin bądź osobami pozostałymi przy życiu po ich śmierci;

f) bezpaństwowców i uchodźców zamieszkujących w państwie członkowskim lub w Zjednoczonym Królestwie, którzy znajdują się w jednej z sytuacji opisanych w lit. a)–e), a także członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci;

g) obywateli państw trzecich oraz członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci, którzy znajdują się w jednej z sytuacji opisanych w lit. a)–e), pod warunkiem że spełniają wymogi przewidziane w rozporządzeniu Rady (WE) nr 859/2003 (14).

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, są objęte zakresem niniejszego tytułu, pod warunkiem że nieprzerwanie znajdują się w jednej z sytuacji opisanych w tym ustępie, dotyczących jednocześnie państwa członkowskiego i Zjednoczonego Królestwa.

3. Niniejszy tytuł stosuje się również do osób, które nie są lub przestały być objęte ust. 1 lit. a)–e) niniejszego artykułu, lecz są objęte art. 10 niniejszej Umowy, a także do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci.

4. Osoby, o których mowa w ust. 3, są objęte zakresem niniejszego tytułu, pod warunkiem że w dalszym ciągu mają prawo pobytu w państwie przyjmującym zgodnie z art. 13 niniejszej Umowy lub prawo do pracy w państwie miejsca zatrudnienia zgodnie z art. 24 lub 25 niniejszej Umowy.

5. W przypadku gdy niniejszy artykuł odnosi się do członków rodzin i osób pozostałych przy życiu, takie osoby są objęte zakresem niniejszego tytułu tylko w zakresie, w jakim wywodzą swoje prawa i obowiązki na mocy rozporządzenia (WE) nr 883/2004 z tytułu bycia członkiem rodziny lub osobą pozostałą przy życiu. 

Artykuł 31
Zasady koordynacji zabezpieczenia społecznego

1. Do osób objętych niniejszym tytułem zastosowanie mają zasady i cele określone w art. 48 TFUE, rozporządzeniu (WE) nr 883/2004 oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 (15).

Unia i Zjednoczone Królestwo należycie uwzględniają decyzje i zalecenia Komisji Administracyjnej ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego działającej przy Komisji Europejskiej i ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 883/2004 (zwanej dalej „Komisją Administracyjną”), wymienione w części I załącznika I do niniejszej Umowy.

2. W drodze odstępstwa od art. 9 niniejszej Umowy na użytek niniejszego tytułu zastosowanie mają definicje zawarte w art. 1 rozporządzenia (WE) 883/2004.

3. W odniesieniu do obywateli państw trzecich, którzy spełniają warunki przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 859/2003, oraz członków ich rodzin lub osób pozostałych przy życiu po ich śmierci, objętych zakresem niniejszego tytułu, odniesienia do rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i rozporządzenia (WE) nr 987/2009 w niniejszym tytule traktuje się jako odniesienia do – odpowiednio – rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 (16) i rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72 (17). Odniesienia do poszczególnych przepisów rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i rozporządzenia (WE) nr 987/2009 traktuje się jako odniesienia do odpowiadających im przepisów rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 i rozporządzenia (EWG) nr 574/72. 

Artykuł 32
Sytuacje szczególne

1. W następujących sytuacjach, w zakresie określonym w niniejszym artykule, zastosowanie mają następujące postanowienia, o ile dotyczą osób, które nie są lub przestały być objęte art. 30:

a) następujące osoby są objęte zakresem niniejszego tytułu na potrzeby uwzględniania i sumowania okresów ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania, w tym praw i obowiązków wynikających z tych okresów zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 883/2004:

(i) obywatele Unii, a także bezpaństwowcy i uchodźcy zamieszkujący w państwie członkowskim oraz obywatele państw trzecich spełniający warunki rozporządzenia (WE) nr 859/2003, którzy podlegali ustawodawstwu Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego, a także członkowie ich rodzin i osoby pozostałe przy życiu po ich śmierci;

(ii) obywatele Zjednoczonego Królestwa, a także bezpaństwowcy i uchodźcy zamieszkujący w Zjednoczonym Królestwie oraz obywatele państw trzecich spełniający warunki rozporządzenia (WE) nr 859/2003, którzy podlegali ustawodawstwu państwa członkowskiego przed zakończeniem okresu przejściowego, a także członkowie ich rodzin i osoby pozostałe przy życiu po ich śmierci;

na potrzeby sumowania okresów uwzględnia się zgodnie z rozporządzeniem (WE) 883/2004 okresy przypadające zarówno przed zakończeniem okresu przejściowego, jak i po jego zakończeniu;

b) zasady określone w art. 20 i 27 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 mają w dalszym ciągu zastosowanie do osób, które przed zakończeniem okresu przejściowego wystąpiły o zezwolenie na planowane leczenie na podstawie rozporządzenia (WE) nr 883/2004, aż do zakończenia leczenia. Odpowiednie procedury zwrotu kosztów mają zastosowanie również po zakończeniu leczenia. Takie osoby i towarzyszące im osoby korzystają z prawa do wjazdu do państwa, w którym odbywa się leczenie, i wyjazdu z niego zgodnie z art. 14 stosowanym odpowiednio;

c) zasady określone w art. 19 i 27 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 mają w dalszym ciągu zastosowanie do osób, które są objęte rozporządzeniem (WE) nr 883/2004 i w dniu zakończenia okresu przejściowego przebywają w państwie członkowskim lub w Zjednoczonym Królestwie, aż do zakończenia pobytu. Odpowiednie procedury zwrotu kosztów mają zastosowanie również po zakończeniu pobytu lub leczenia;

d) zasady określone w art. 67, 68 i 69 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 mają zastosowanie – dopóki spełnione są warunki – do przyznawania świadczeń rodzinnych, do których w dniu zakończenia okresu przejściowego uprawnione są następujące osoby:

(i) obywatele Unii, bezpaństwowcy i uchodźcy zamieszkujący w państwie członkowskim oraz obywatele państw trzecich spełniający warunki rozporządzenia (WE) nr 859/2003 i zamieszkujący w państwie członkowskim, którzy podlegają ustawodawstwu państwa członkowskiego i mają członków rodziny zamieszkujących w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego;

(ii) obywatele Zjednoczonego Królestwa, bezpaństwowcy i uchodźcy zamieszkujący w Zjednoczonym Królestwie oraz obywatele państw trzecich spełniający warunki rozporządzenia (WE) nr 859/2003 i zamieszkujący w Zjednoczonym Królestwie, którzy podlegają ustawodawstwu Zjednoczonego Królestwa i mają członków rodziny zamieszkujących w państwie członkowskim w dniu zakończenia okresu przejściowego;

e) w sytuacjach określonych w lit. d) ppkt (i) oraz (ii) niniejszego ustępu do osób, które jako członkowie rodziny w dniu zakończenia okresu przejściowego posiadają na podstawie rozporządzenia (WE) nr 883/2004 prawa, takie jak pochodne prawa do świadczeń rzeczowych z tytułu choroby, zastosowanie ma to rozporządzenie oraz odpowiednie przepisy rozporządzenia (WE) nr 987/2009 dopóty, dopóki spełnione są przewidziane w nich warunki.

2. Przepisy tytułu III rozdział 1 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 dotyczące świadczeń z tytułu choroby mają zastosowanie do osób otrzymujących świadczenia na podstawie ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu.

Niniejszy ustęp stosuje się odpowiednio w odniesieniu do świadczeń rodzinnych na podstawie art. 67, 68 i 69 rozporządzenia (WE) nr 883/2004. 

Artykuł 33
Obywatele Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii

1. Postanowienia niniejszego tytułu mające zastosowanie do obywateli Unii stosuje się do obywateli Islandii, Księstwa Liechtensteinu, Królestwa Norwegii i Konfederacji Szwajcarskiej, pod warunkiem że:

a) Islandia, Księstwo Liechtensteinu, Królestwo Norwegii i Konfederacja Szwajcarska, w stosownych przypadkach, zawarły i stosują odpowiednie umowy ze Zjednoczonym Królestwem, które mają zastosowanie do obywateli Unii; oraz

b) Islandia, Księstwo Liechtensteinu, Królestwo Norwegii i Konfederacja Szwajcarska, stosownie do przypadku, zawarły i stosują odpowiednie umowy z Unią, które mają zastosowanie do obywateli Zjednoczonego Królestwa.

2. Po powiadomieniu przez Zjednoczone Królestwo i Unię o dacie wejścia w życie umów, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, Wspólny Komitet ustanowiony na podstawie art. 164 (zwany dalej „Wspólnym Komitetem”) wyznacza datę, od której postanowienia niniejszego tytułu mają zastosowanie odpowiednio do obywateli Islandii, Księstwa Liechtensteinu, Królestwa Norwegii i Konfederacji Szwajcarskiej. 

Artykuł 34
Współpraca administracyjna

1. W drodze odstępstwa od art. 7 i art. 128 ust. 1, od daty wejścia w życie niniejszej Umowy Zjednoczone Królestwo ma status obserwatora w Komisji Administracyjnej. Jeżeli punkty porządku obrad odnoszące się do niniejszego tytułu dotyczą Zjednoczonego Królestwa, może ono wysłać przedstawiciela, aby uczestniczył w charakterze doradczym w posiedzeniach Komisji Administracyjnej i w posiedzeniach organów, o których mowa w art. 73 i 74 rozporządzenia (WE) nr 883/2004, na których to posiedzeniach omawiane są te kwestie.

2. W drodze odstępstwa od art. 8 Zjednoczone Królestwo uczestniczy w systemie elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego (EESSI) i ponosi związane z tym koszty. 

Artykuł 35
Zwrot, odzyskiwanie należności i wyrównywanie należności

Przepisy rozporządzeń (WE) nr 883/2004 i (WE) nr 987/2009 dotyczące zwrotów, odzyskiwania należności i wyrównywania należności w dalszym ciągu mają zastosowanie w związku ze zdarzeniami, o ile dotyczą one osób nieobjętych art. 30, które to zdarzenia:

a) miały miejsce przed zakończeniem okresu przejściowego; lub

b) mają miejsce po zakończeniu okresu przejściowego i dotyczą osób, które były objęte art. 30 lub 32, gdy takie zdarzenie wystąpiło. 

Artykuł 36
Rozwój prawa i dostosowania aktów Unii

1. W przypadku zmiany lub zastąpienia rozporządzeń (WE) nr 883/2004 i (WE) nr 987/2009 po zakończeniu okresu przejściowego odniesienia do tych rozporządzeń w niniejszej Umowie traktuje się jako odnoszące się do tych rozporządzeń z uwzględnieniem ich zmian lub do aktów, które je zastąpiły, zgodnie z aktami wymienionymi w części II załącznika I do niniejszej Umowy.

Wspólny Komitet dokonuje przeglądu części II załącznika I do niniejszej Umowy i dostosowuje ją do wszelkich aktów zmieniających lub zastępujących rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i (WE) nr 987/2009 niezwłocznie po przyjęciu tych aktów przez Unię. W tym celu niezwłocznie po ich przyjęciu Unia informuje Zjednoczone Królestwo w ramach Wspólnego Komitetu o wszelkich aktach zmieniających lub zastępujących te rozporządzenia.

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 akapit drugi Wspólny Komitet dokonuje oceny skutków aktu zmieniającego lub zastępującego rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i (WE) nr 987/2009, jeżeli akt ten:

a) zmienia lub zastępuje przepisy dotyczące kwestii objętych art. 3 rozporządzenia (WE) nr 883/2004; lub

b) stanowi, że jest eksportowane świadczenie pieniężne, które nie było eksportowane na podstawie rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w dniu zakończenia okresu przejściowego, lub stanowi że nie jest eksportowane świadczenie pieniężne, które było eksportowane w dniu zakończenia okresu przejściowego; lub

c) stanowi, że świadczenie pieniężne jest eksportowane przez nieograniczony okres, w przypadku gdy to świadczenie pieniężne było eksportowane tylko przez ograniczony okres na podstawie rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w dniu zakończenia okresu przejściowego, lub stanowi, że świadczenie pieniężne jest eksportowane tylko przez ograniczony okres, w przypadku gdy to świadczenie pieniężne było eksportowane przez nieograniczony okres na podstawie tego rozporządzenia w dniu zakończenia okresu przejściowego.

Dokonując oceny, Wspólny Komitet uwzględnia w dobrej wierze skalę zmian, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, a także znaczenie dalszego prawidłowego stosowania rozporządzeń (WE) nr 883/2004 i (WE) nr 987/2009 w relacjach między Unią a Zjednoczonym Królestwem oraz ważną rolę istnienia państwa właściwego w odniesieniu do osób objętych rozporządzeniem (WE) nr 883/2004.

Część II załącznika I do niniejszej Umowy nie zostanie dostosowana do aktu, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, jeżeli taką decyzję podejmie Wspólny Komitet w terminie 6 miesięcy od otrzymania informacji przekazanej przez Unię na podstawie ust. 1.

Na użytek niniejszego ustępu:

a) „eksportowane” oznacza, że świadczenie jest wypłacane na podstawie rozporządzenia (WE) 883/2004 osobie lub w odniesieniu do osoby, która zamieszkuje w państwie członkowskim lub w Zjednoczonym Królestwie, jeżeli instytucja właściwa w zakresie zapewniania tego świadczenia nie znajduje się w danym państwie członkowskim lub w Zjednoczonym Królestwie; „nieeksportowane” jest interpretowane odpowiednio; oraz

b) „eksportowane przez nieograniczony okres” oznacza świadczenie, które jest eksportowane, dopóki spełnione są warunki uprawniające do tego świadczenia.

3. Na użytek niniejszej Umowy rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i (WE) nr 987/2009 odczytuje się z uwzględnieniem dostosowań wymienionych w części III załącznika I do niniejszej Umowy. Zjednoczone Królestwo informuje Unię w ramach Wspólnego Komitetu o wszelkich zmianach w przepisach krajowych, mających znaczenie dla części III załącznika I do niniejszej Umowy, niezwłocznie po ich przyjęciu.

4. Na użytek niniejszej Umowy decyzje i zalecenia Komisji Administracyjnej traktuje się jako obejmujące decyzje i zalecenia wymienione w części I załącznika I. Wspólny Komitet wprowadza zmiany do części I załącznika I, aby uwzględnić wszelkie nowe decyzje lub zalecenia przyjęte przez Komisję Administracyjną. W tym celu, niezwłocznie po przyjęciu decyzji i zaleceń przez Komisję Administracyjną, Unia informuje o tym Zjednoczone Królestwo w ramach Wspólnego Komitetu. Zmiany takie są wprowadzane przez Wspólny Komitet na wniosek Unii lub Zjednoczonego Królestwa. 

TYTUŁ IV
Inne postanowienia
Artykuł 37
Jawność
Państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo upowszechniają informacje o prawach i obowiązkach osób objętych niniejszą częścią, w szczególności poprzez kampanie informacyjne prowadzone w stosownych przypadkach za pośrednictwem mediów krajowych i lokalnych oraz innych środków przekazu.
Artykuł 38
Korzystniejsze postanowienia

1. Niniejsza część nie ma wpływu na przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne w państwie przyjmującym lub państwie miejsca pracy, które byłyby bardziej korzystne dla osób zainteresowanych. Niniejszy ustęp nie ma zastosowania do tytułu III.

2. Art. 12 i art. 23 ust. 1 pozostają bez uszczerbku dla uzgodnień w ramach wspólnej strefy podróżowania między Zjednoczonym Królestwem a Irlandią w odniesieniu do korzystniejszego traktowania, które może wynikać z tych uzgodnień dla osób zainteresowanych. 

Artykuł 39
Ochrona na całe życie
Osoby objęte niniejszą częścią korzystają z praw przewidzianych w odpowiednich tytułach niniejszej części przez całe swoje życie, chyba że przestaną spełniać warunki określone w tych tytułach.
CZĘŚĆ TRZECIA
POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE WYSTĄPIENIA
TYTUŁ I
Towary wprowadzone do obrotu
Artykuł 40
Definicje

Na użytek niniejszego tytułu stosuje się następujące definicje:

a) „udostępnianie na rynku” oznacza wszelkie dostawy towarów na rynek w celu ich dystrybucji, konsumpcji lub wykorzystania w ramach działalności handlowej, za opłatą lub nieodpłatnie;

b) „wprowadzenie do obrotu” oznacza pierwsze udostępnienie towaru na rynku w Unii lub w Zjednoczonym Królestwie;

c) „dostawa towaru na rynek w celu jego dystrybucji, konsumpcji lub wykorzystania” oznacza, że istniejący i możliwy do indywidualnego zidentyfikowania towar, po zakończeniu etapu produkcji, jest przedmiotem pisemnej lub ustnej umowy między co najmniej dwiema osobami prawnymi lub fizycznymi dotyczącej przeniesienia własności, dowolnych innych praw rzeczowych lub posiadania w odniesieniu do tego towaru, bądź towar ten jest przedmiotem oferty złożonej osobie prawnej lub fizycznej lub osobom prawnym lub fizycznym w celu zawarcia takiej umowy;

d) „oddanie do użytku” oznacza pierwsze wykorzystanie towaru w Unii lub Zjednoczonym Królestwie przez użytkownika końcowego zgodnie z przeznaczeniem tego towaru bądź, w przypadku wyposażenia statków, umieszczenie towaru na statku;

e) „nadzór rynku” oznacza działania podejmowane i środki wprowadzane przez organy nadzoru rynku w celu zapewnienia, aby towary spełniały obowiązujące wymogi oraz aby nie zagrażały one zdrowiu, bezpieczeństwu ani żadnemu innemu aspektowi ochrony interesu publicznego;

f) „organ nadzoru rynku” oznacza organ państwa członkowskiego lub Zjednoczonego Królestwa właściwy ds. nadzoru rynku na podlegającym mu terytorium;

g) „warunki wprowadzania towarów do obrotu” oznaczają wymogi dotyczące cech towaru takich jak poziom jakości, wydajności, bezpieczeństwa lub wymiary, włącznie z wymaganiami mającymi zastosowanie do towaru w zakresie jego składu lub terminologii, symboli, badań i metod badania, opakowania, oznakowania i etykietowania oraz procedur oceny zgodności stosowanych w odniesieniu do takich towarów; pojęcie to obejmuje również wymogi dotyczące metod i procesów produkcji, jeżeli mają one wpływ na cechy produktu;

h) „jednostka oceniająca zgodność” oznacza jednostkę, która wykonuje czynności z zakresu oceny zgodności z wymogami, w tym wzorcowanie, badanie, certyfikację i kontrolę;

i) „jednostka notyfikowana” oznacza jednostkę oceniającą zgodność, uprawnioną do wykonywania zadań w zakresie oceny zgodności w charakterze strony trzeciej na mocy przepisów Unii ujednolicających warunki wprowadzania towarów do obrotu;

j) „produkty zwierzęce” oznaczają produkty pochodzenia zwierzęcego, produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego i produkty pochodne, jak określono odpowiednio w art. 4 pkt 29, 30 i 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 (18), paszę pochodzenia zwierzęcego oraz żywność i paszę zawierające produkty pochodzenia zwierzęcego. 

Artykuł 41
Ciągłość przepływu towarów wprowadzonych do obrotu

1. Dowolny towar, który został legalnie wprowadzony do obrotu w Unii lub w Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego może:

a) być nadal udostępniany na rynku Unii lub Zjednoczonego Królestwa oraz być przedmiotem obrotu między tymi dwoma rynkami, zanim dotrze do użytkownika końcowego;

b) być oddany do użytku w Unii lub w Zjednoczonym Królestwie, jeżeli tak przewidują mające zastosowanie przepisy prawa Unii.

2. W odniesieniu do towarów, o których mowa w ust. 1, zastosowanie mają wymogi określone w art. 34 i 35 TFUE oraz odpowiednie przepisy prawa Unii regulujące wprowadzanie towarów do obrotu, w tym warunki wprowadzania towarów do obrotu, mające zastosowanie do danych towarów.

3. Ust. 1 ma zastosowanie do wszystkich istniejących i możliwych do indywidualnego zidentyfikowania towarów w rozumieniu tytułu II części trzeciej TFUE, z wyjątkiem przepływu następujących towarów między rynkiem Unii i rynkiem Zjednoczonego Królestwa lub w odwrotnym kierunku:

a) żywych zwierząt i materiałów biologicznych;

b) produktów zwierzęcych.

4. W odniesieniu do przemieszczania żywych zwierząt lub materiałów biologicznych między państwem członkowskim i Zjednoczonym Królestwem lub w odwrotnym kierunku zastosowanie mają przepisy prawa Unii wymienione w załączniku II, o ile data wywiezienia przypada przed zakończeniem okresu przejściowego.

5. Niniejszy artykuł nie wpływa na możliwość wprowadzenia przez Zjednoczone Królestwo, państwo członkowskie lub Unię środków w celu zakazu lub ograniczenia udostępniania na swoim rynku towaru, o którym mowa w ust. 1, bądź kategorii takich towarów, jeżeli i w zakresie, w jakim jest to dozwolone przez prawo Unii.

6. Postanowienia niniejszego tytułu pozostają bez uszczerbku dla mających zastosowanie przepisów dotyczących warunków sprzedaży, własności intelektualnej, procedur celnych, ceł i podatków. 

Artykuł 42
Potwierdzenie wprowadzenia do obrotu
W przypadku gdy podmiot gospodarczy powołuje się na art. 41 ust. 1 w odniesieniu do konkretnego towaru, na podmiocie tym spoczywa ciężar wykazania, na podstawie wszelkich odpowiednich dokumentów, że towar został wprowadzony do obrotu w Unii lub Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego.
Artykuł 43
Nadzór rynku

1. Organy nadzoru rynku państw członkowskich i organy nadzoru rynku Zjednoczonego Królestwa niezwłocznie przekazują sobie wszelkie odpowiednie informacje zgromadzone w związku z towarami, o których mowa w art. 41 ust. 1, w ramach swojej działalności w zakresie nadzoru rynku. W szczególności przekazują sobie nawzajem i Komisji Europejskiej wszelkie informacje dotyczące takich towarów stanowiących poważne zagrożenie, jak również wszelkich środków wprowadzonych w odniesieniu do towarów niespełniających ustalonych wymogów, w tym odpowiednie informacje zaczerpnięte z sieci, systemów informacyjnych i baz danych ustanowionych na mocy prawa Unii lub prawa Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do tych towarów.

2. Państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo niezwłocznie przekazują wszelkie wnioski organów nadzoru rynku odpowiednio ze Zjednoczonego Królestwa lub państwa członkowskiego jednostce oceniającej zgodność na ich terytorium, jeżeli takie wnioski dotyczą oceny zgodności przeprowadzonej przez tę jednostkę występującą w charakterze jednostki notyfikowanej przed zakończeniem okresu przejściowego. Państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo zapewniają, aby takie wnioski były niezwłocznie rozpatrywane przez jednostkę oceniającą zgodność. 

Artykuł 44
Przekazywanie akt i dokumentów dotyczących postępowań w toku
Zjednoczone Królestwo niezwłocznie przekazuje właściwemu organowi państwa członkowskiego wyznaczonemu zgodnie z procedurami przewidzianymi w mającym zastosowanie prawie Unii wszelkie odpowiednie akta lub dokumenty dotyczące postępowań w zakresie ocen, zatwierdzeń i pozwoleń będących w toku w dniu poprzedzającym datę wejścia w życie niniejszej Umowy i prowadzonych przez właściwy organ Zjednoczonego Królestwa zgodnie z rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 (19), (WE) nr 1107/2009 (20) i dyrektywami Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/83/WE (21) i 2001/82/WE (22).
Artykuł 45
Udostępnianie informacji dotyczących zakończonych postępowań w sprawie wydawania pozwoleń dla produktów leczniczych
Artykuł 46
Udostępnianie informacji przechowywanych przez jednostki notyfikowane ustanowione w Zjednoczonym Królestwie lub w państwie członkowskim

1. Zjednoczone Królestwo zapewnia, aby informacje przechowywane przez jednostkę oceniającą zgodność z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do jej działalności jako jednostka notyfikowana na mocy prawa Unii przed zakończeniem okresu przejściowego były niezwłocznie udostępniane na wniosek posiadacza certyfikatu jednostce notyfikowanej z siedzibą w państwie członkowskim wskazanej przez posiadacza certyfikatu.

2. Państwo członkowskie zapewnia, aby informacje przechowywane przez jednostkę notyfikowaną z siedzibą w państwie członkowskim w odniesieniu do jej działalności przed zakończeniem okresu przejściowego były niezwłocznie udostępniane na wniosek posiadacza certyfikatu jednostce oceniającej zgodność z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie wskazanej przez posiadacza certyfikatu. 

TYTUŁ II
Procedury celne w toku
Artykuł 47
Unijny status towarów

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 (23) ma zastosowanie do towarów unijnych, o których mowa w art. 5 pkt 23 tego rozporządzenia, jeżeli takie towary są przemieszczane z obszaru celnego Zjednoczonego Królestwa na obszar celny Unii bądź w odwrotnym kierunku, o ile takie przemieszczenie rozpoczęło się przed zakończeniem okresu przejściowego, a zakończyło się po jego upływie. Przemieszczanie towarów, które rozpoczęło się przed zakończeniem okresu przejściowego, a kończy się po jego upływie, traktuje się jako przemieszczenie wewnątrzunijne pod względem wymogów dotyczących zezwoleń na wywóz i przywóz określonych w prawie Unii.

2. Na użytek ust. 1 domniemanie unijnego statusu celnego towarów, o którym mowa w art. 153 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 952/2013, nie ma zastosowania. W odniesieniu do każdego przemieszczenia osoba zainteresowana jest zobowiązana wykazać status celny tych towarów jako towarów unijnych, oraz że przemieszczenie, o którym mowa w ust. 1, rozpoczęło się przed zakończeniem okresu przejściowego, za pomocą któregokolwiek ze środków, o których mowa w art. 199 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 (24). Dowodem rozpoczęcia przemieszczenia jest dokument przewozowy obejmujący dane towary.

3. Ust. 2 nie ma zastosowania do towarów unijnych przewożonych transportem lotniczym, które zostały załadowane lub przeładowane w porcie lotniczym znajdującym się na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa w celu przesyłania na obszar celny Unii bądź zostały załadowane lub przeładowane w porcie lotniczym znajdującym się na obszarze celnym Unii w celu przesyłania na obszar celny Zjednoczonego Królestwa, jeżeli takie towary są przewożone na podstawie jednolitego dokumentu przewozowego wydanego w dowolnym z przedmiotowych obszarów celnych, o ile przemieszczenie drogą lotniczą rozpoczęło się przed zakończeniem okresu przejściowego, a zakończyło się po jego upływie.

4. Ust. 2 nie ma zastosowania do towarów unijnych przewożonych transportem morskim między portami znajdującymi się na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa i portami znajdującymi się na obszarze celnym Unii przez regularną linię żeglugową, o której mowa w art. 120 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446 (25), pod warunkiem że:

a) podróż obejmująca porty znajdujące się na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa i porty znajdujące się na obszarze celnym Unii rozpoczęła się przed zakończeniem okresu przejściowego, a zakończyła się po jego upływie; oraz

b) statek należący do regularnej linii żeglugowej zawinął do jednego portu lub większej liczby portów znajdujących się na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa bądź na obszarze celnym Unii przed zakończeniem okresu przejściowego.

5. Jeżeli w trakcie podróży, o której mowa w ust. 4 lit. a), statek należący do regularnej linii żeglugowej zawinie do jednego portu lub większej liczby portów znajdujących się na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa po zakończeniu okresu przejściowego:

a) w przypadku towarów załadowanych przed zakończeniem okresu przejściowego i wyładowanych w tych portach, status celny towarów unijnych nie ulega zmianie;

b) w przypadku towarów załadowanych w portach, do których statek zawinął po zakończeniu okresu przejściowego, status celny towarów unijnych nie ulega zmianie, o ile zostanie to wykazane zgodnie z ust. 2. 

Artykuł 48
Przywozowa deklaracja skrócona i deklaracja poprzedzająca wyprowadzenie

1. Rozporządzenie (UE) nr 952/2013 ma zastosowanie do przywozowych deklaracji skróconych złożonych w urzędzie celnym pierwszego wprowadzenia zgodnie z rozdziałem I tytułu IV tego rozporządzenia przed zakończeniem okresu przejściowego; deklaracje te wywołują takie same skutki prawne na obszarze celnym Unii i na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa po zakończeniu okresu przejściowego.

2. Rozporządzenie (UE) nr 952/2013 ma zastosowanie do deklaracji poprzedzających wyprowadzenie złożonych zgodnie z rozdziałem I tytułu VIII tego rozporządzenia przed zakończeniem okresu przejściowego oraz, w stosownych przypadkach, gdy towary zostały zwolnione zgodnie z art. 194 tego rozporządzenia przed zakończeniem okresu przejściowego. Deklaracje te wywołują takie same skutki prawne na obszarze celnym Unii i na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa po zakończeniu okresu przejściowego. 

Artykuł 49
Zakończenie procedur czasowego składowania lub procedur celnych

1. Rozporządzenie (UE) nr 952/2013 ma zastosowanie do towarów nieunijnych, które były czasowo składowane w rozumieniu art. 5 pkt 17 tego rozporządzenia w dniu zakończenia okresu przejściowego, i do towarów, które były objęte którąkolwiek z procedur celnych, o których mowa w art. 5 pkt 16 tego rozporządzenia, na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa w dniu zakończenia okresu przejściowego, dopóki nie zostanie zakończone takie czasowe składowanie, nie zostanie zamknięta jedna ze specjalnych procedur celnych, towary nie zostaną dopuszczone do obrotu, lub dopóki towary nie zostaną wyprowadzone z terytorium, pod warunkiem, że takie zdarzenie będzie miało miejsce po zakończeniu okresu przejściowego, lecz nie później niż przed upływem odpowiedniego terminu, o którym mowa w załączniku III.

Art. 148 ust. 5 lit. b) i c) oraz art. 219 rozporządzenia (UE) nr 952/2013 nie mają jednak zastosowania do przemieszczania towarów między obszarem celnym Zjednoczonego Królestwa i obszarem celnym Unii, jeżeli przemieszczanie to kończy się po zakończeniu okresu przejściowego.

2. Rozporządzenie (UE) nr 952/2013, decyzja Rady 2014/335/UE, Euratom (26), rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 608/2014 (27) oraz rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 609/2014 (28) mają zastosowanie do wszelkich długów celnych powstałych po zakończeniu okresu przejściowego od chwili zakończenia czasowego składowania lub zamknięcia, o których mowa w ust. 1.

3. Sekcja 1 rozdziału 1 tytułu II rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/2447 ma zastosowanie do wniosków o skorzystanie z kontyngentów taryfowych, które zostały przyjęte przez organy celne na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa i w przypadku których organy celne na obszarze celnym Zjednoczonego Królestwa dostarczyły wymagane dokumenty potwierdzające zgodnie z art. 50 tego rozporządzenia przed zakończeniem okresu przejściowego, oraz ma zastosowanie do anulowania wniosków i zwrotów niewykorzystanych przyznanych ilości objętych takimi wnioskami. 

Artykuł 50
Dostęp do odpowiednich sieci, systemów informacyjnych i baz danych
W drodze odstępstwa od art. 8 Zjednoczone Królestwo ma dostęp, w zakresie absolutnie niezbędnym do wypełnienia obowiązków określonych w niniejszym tytule, do sieci, systemów informacyjnych i baz danych wymienionych w załączniku IV. Zjednoczone Królestwo zwraca Unii koszty rzeczywiście poniesione przez Unię w związku z umożliwieniem takiego dostępu. Unia informuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tych kosztów do dnia 31 marca każdego roku do zakończenia okresu, o którym mowa w załączniku IV. W przypadku gdy zgłoszona wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów znacznie odbiega od kwoty określonej na podstawie najlepszego szacunku, o której Zjednoczone Królestwo zostało poinformowane przez Unię przed podpisaniem niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo niezwłocznie zwraca Unii kwotę określoną na podstawie najlepszego szacunku, a Wspólny Komitet ustala, w jaki sposób potraktowana zostanie różnica między rzeczywiście poniesionymi kosztami a najlepszym szacunkiem.
TYTUŁ III
Toczące się sprawy związane z podatkiem od wartości dodanej i akcyzą
Artykuł 51
Podatek od wartości dodanej (VAT)

1. Dyrektywa Rady 2006/112/WE (29) ma zastosowanie do towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium Zjednoczonego Królestwa na terytorium państwa członkowskiego i w odwrotnym kierunku, pod warunkiem że wysyłka lub transport rozpoczęły się przed zakończeniem okresu przejściowego i zakończyły się po jego upływie.

2. Dyrektywa 2006/112/WE w dalszym ciągu obowiązuje przez okres 5 lat od zakończenia okresu przejściowego w odniesieniu do praw i obowiązków podatników w zakresie transakcji z elementem transgranicznym, między Zjednoczonym Królestwem i państwem członkowskim, dokonanych przed zakończeniem okresu przejściowego i w odniesieniu do transakcji, o których mowa w ust. 1.

3. W drodze odstępstwa od ust. 2 i od art. 15 dyrektywy Rady 2008/9/WE (30) wnioski o zwrot, które dotyczą VAT zapłaconego w państwie członkowskim przez podatnika z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie, bądź VAT zapłaconego w Zjednoczonym Królestwie przez podatnika z siedzibą w państwie członkowskim, składa się zgodnie z warunkami określonymi w tej dyrektywie najpóźniej dnia 31 marca 2021 r.

4. W drodze odstępstwa od ust. 2 i art. 61 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 (31) korekty deklaracji VAT złożonych zgodnie z art. 364 lub art. 369f dyrektywy 2006/112/WE w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do usług świadczonych w państwach członkowskich konsumpcji przed zakończeniem okresu przejściowego albo w państwie członkowskim w odniesieniu do usług świadczonych w Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego, składa się najpóźniej dnia 31 grudnia 2021 r. 

Artykuł 52
Wyroby akcyzowe
Dyrektywa Rady 2008/118/WE (32) ma zastosowanie do przemieszczania wyrobów akcyzowych w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy oraz do przemieszczania wyrobów akcyzowych po ich dopuszczeniu do konsumpcji z terytorium Zjednoczonego Królestwa do terytorium państwa członkowskiego, bądź w odwrotnym kierunku, pod warunkiem że przemieszczenie rozpoczęło się przed zakończeniem okresu przejściowego i zakończyło się po jego upływie.
Artykuł 53
Dostęp do odpowiednich sieci, systemów informacyjnych i baz danych
W drodze odstępstwa od art. 8 Zjednoczone Królestwo ma dostęp, w zakresie absolutnie niezbędnym do wypełnienia obowiązków określonych w niniejszym tytule, do sieci, systemów informacyjnych i baz danych wymienionych w załączniku IV. Zjednoczone Królestwo zwraca Unii koszty rzeczywiście poniesione przez Unię w związku z umożliwieniem takiego dostępu. Unia informuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tych kosztów do dnia 31 marca każdego roku do zakończenia okresu, o którym mowa w załączniku IV. W przypadku gdy zgłoszona wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów znacznie odbiega od kwoty określonej na podstawie najlepszego szacunku, o której Zjednoczone Królestwo zostało poinformowane przez Unię przed podpisaniem niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo niezwłocznie zwraca Unii kwotę określoną na podstawie najlepszego szacunku, a Wspólny Komitet ustala, w jaki sposób potraktowana zostanie różnica między rzeczywiście poniesionymi kosztami a najlepszym szacunkiem.
TYTUŁ IV
Własność intelektualna
Artykuł 54
Ciągłość ochrony zarejestrowanych lub przyznanych praw w Zjednoczonym Królestwie

1. Uprawniony do któregokolwiek z następujących praw własności intelektualnej, które zostały zarejestrowane lub przyznane przed zakończeniem okresu przejściowego, staje się – bez konieczności ponownego rozpatrzenia – uprawnionym do porównywalnego zarejestrowanego i egzekwowalnego prawa własności intelektualnej w Zjednoczonym Królestwie na mocy prawa Zjednoczonego Królestwa:

a) uprawniony do znaku towarowego Unii Europejskiej zarejestrowanego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 (33) staje się uprawnionym do znaku towarowego w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do tego samego oznaczenia i tych samych towarów lub usług;

b) uprawniony do wzoru wspólnotowego zarejestrowanego i, w stosownych przypadkach, opublikowanego w następstwie odroczenia publikacji zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 6/2002 (34) staje się uprawnionym do zarejestrowanego wzoru w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do tego samego wzoru;

c) posiadacz wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2100/94 (35) staje się posiadaczem prawa do ochrony odmian roślin w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do tych samych odmian roślin.

2. Jeżeli oznaczenie geograficzne, nazwa pochodzenia lub gwarantowana tradycyjna specjalność w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 (36), oznaczenie geograficzne, nazwa pochodzenia lub określenie tradycyjne wina w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 (37), oznaczenie geograficzne w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 110/2008 (38) lub oznaczenie geograficzne w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 251/2014 (39) są chronione w Unii ostatniego dnia okresu przejściowego na podstawie tych rozporządzeń, osobom uprawnionym do korzystania z oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia, gwarantowanej tradycyjnej specjalności lub określenia tradycyjnego w przypadku wina przysługuje prawo, od zakończenia okresu przejściowego – bez konieczności ponownego rozpatrzenia – do korzystania w Zjednoczonym Królestwie z oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia, gwarantowanej tradycyjnej specjalności lub określenia tradycyjnego w przypadku wina, którym nadaje się co najmniej taki sam poziom ochrony na podstawie prawa Zjednoczonego Królestwa jak poziom zapewniany na podstawie następujących przepisów prawa Unii:

a) art. 4 ust. 1 lit. i), j) i k) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 (40); oraz

b) w odniesieniu do oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia, gwarantowanej tradycyjnej specjalności lub określenia tradycyjnego w przypadku wina – art. 13, art. 14 ust. 1, art. 24, art. 36 ust. 3, art. 38 i 44 oraz art. 45 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012; art. 90 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 (41); art. 100 ust. 3, art. 102 ust. 1, art. 103 i 113 i art. 157 ust. 1 lit. c) ppkt (x) rozporządzenia (UE) nr 1308/2013; art. 62 ust. 3 i 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 607/2009 (42); art. 15 ust. 3 akapit pierwszy, art. 16 i art. 23 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 110/2008 oraz, w zakresie dotyczącym zgodności z tymi przepisami tego rozporządzenia, art. 24 ust. 1 tego rozporządzenia; lub art. 19 ust. 1 i art. 20 rozporządzenia (UE) nr 251/2014.

Jeżeli oznaczenie geograficzne, nazwa pochodzenia, gwarantowana tradycyjna specjalność lub określenie tradycyjne w przypadku wina, o których mowa w akapicie pierwszym, przestają być chronione w Unii po zakończeniu okresu przejściowego, akapit pierwszy nie ma zastosowania w odniesieniu do tego oznaczenia geograficznego, tej nazwy pochodzenia, tej gwarantowanej tradycyjnej specjalności lub tego określenia tradycyjnego w przypadku wina.

Akapit pierwszy nie ma zastosowania, jeżeli ochrona w Unii wynika z umów międzynarodowych, których stroną jest Unia.

Niniejszy ustęp ma zastosowanie, o ile i dopóki umowa określona w art. 184, która zastąpi niniejszy ustęp, nie wejdzie w życie lub nie zacznie być stosowana.

3. Niezależnie od ust. 1, jeżeli prawo własności intelektualnej, o którym mowa w tym ustępie, zostanie unieważnione lub zostanie stwierdzone jego wygaśnięcie, bądź, w przypadku wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin, zostanie unieważnione lub uchylone, w Unii w wyniku postępowania administracyjnego lub sądowego, które było w toku w ostatnim dniu okresu przejściowego, odpowiadające mu prawo w Zjednoczonym Królestwie również zostaje unieważnione lub zostaje stwierdzone jego wygaśnięcie, bądź zostaje unieważnione lub uchylone. Unieważnienie, wygaśnięcie lub uchylenie staje się skuteczne w Zjednoczonym Królestwie w tej samej dacie jak w Unii.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego Zjednoczone Królestwo nie jest zobowiązane do unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia odpowiedniego prawa w Zjednoczonym Królestwie, jeżeli podstawa unieważnienia lub wygaśnięcia znaku towarowego Unii Europejskiej bądź zarejestrowanego wzoru wspólnotowego nie ma zastosowania w Zjednoczonym Królestwie.

4. Za datę pierwszego przedłużenia prawa do znaku towarowego lub zarejestrowanego wzoru, które powstaje w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z ust. 1 lit. a) lub b), uznaje się datę przedłużenia odpowiedniego prawa własności intelektualnej zarejestrowanego zgodnie z prawem Unii.

5. W odniesieniu do znaków towarowych w Zjednoczonym Królestwie, o których mowa w ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu, obowiązują następujące zasady:

a) w odniesieniu do znaku towarowego obowiązuje ta sama data zgłoszenia lub data pierwszeństwa jak w przypadku znaku towarowego Unii Europejskiej i, w stosownych przypadkach, starszeństwo znaku towarowego Zjednoczonego Królestwa zastrzeżone na mocy art. 39 lub 40 rozporządzenia (UE) 2017/1001;

b) nie stwierdza się wygaśnięcia znaku towarowego ze względu na to, iż odpowiedni znak towarowy Unii Europejskiej nie był rzeczywiście używany na terytorium Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego;

c) właściciel znaku towarowego Unii Europejskiej, który zyskał renomę w Unii, jest uprawniony do wykonywania w Zjednoczonym Królestwie praw równoważnych prawom przewidzianym w art. 9 ust. 2 lit. c) rozporządzenia (UE) 2017/1001 i art. 5 ust. 3 lit. a) dyrektywy (UE) 2015/2436 w odniesieniu do odpowiedniego znaku towarowego na podstawie renomy uzyskanej w Unii do zakończenia okresu przejściowego, a po tym okresie ciągłość renomy tego znaku towarowego opiera się na używaniu tego znaku w Zjednoczonym Królestwie.

6. W odniesieniu do praw do zarejestrowanych wzorów i praw do ochrony odmian roślin w Zjednoczonym Królestwie, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), obowiązują następujące zasady:

a) okres ochrony na mocy prawa Zjednoczonego Królestwa jest co najmniej równy pozostałemu okresowi ochrony na mocy prawa Unii odpowiedniego zarejestrowanego wzoru wspólnotowego lub wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin;

b) datą zgłoszenia lub datą pierwszeństwa jest data zgłoszenia lub data pierwszeństwa odpowiedniego zarejestrowanego wzoru wspólnotowego lub wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin. 

Artykuł 55
Procedura rejestracji

1. Zarejestrowanie, przyznanie lub objęcie ochroną praw na podstawie art. 54 ust. 1 i 2 niniejszej Umowy jest dokonywane nieodpłatnie przez odpowiednie podmioty w Zjednoczonym Królestwie, przy wykorzystaniu danych dostępnych w rejestrach Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin i Komisji Europejskiej. Na użytek niniejszego artykułu załącznik III do rozporządzenia (WE) nr 110/2008 uznaje się za rejestr.

2. Na użytek ust. 1 uprawnieni z praw własności intelektualnej, o których mowa w art. 54 ust. 1, oraz osoby, które są uprawnione do korzystania z oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia, gwarantowanej tradycyjnej specjalności lub określenia tradycyjnego w przypadku wina, o których mowa w art. 54 ust. 2, nie są zobowiązani do składania wniosku ani do podejmowania działań na podstawie szczególnej procedury administracyjnej. Uprawnieni z praw własności intelektualnej, o których mowa w art. 54 ust. 1, nie są zobowiązani do posiadania adresu do korespondencji w Zjednoczonym Królestwie przez okres 3 lat po zakończeniu okresu przejściowego.

3. Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin i Komisja Europejska udzielają odpowiednim podmiotom w Zjednoczonym Królestwie informacji koniecznych do zarejestrowania, przyznania lub objęcia ochroną prawa w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z art. 54 ust. 1 lub 2.

4. Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku dla opłat za przedłużenie, które mogą obowiązywać w chwili przedłużenia prawa, oraz przysługującej uprawnionym możliwości zrzeczenia się praw własności intelektualnej w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z odpowiednią procedurą na podstawie prawa Zjednoczonego Królestwa. 

Artykuł 56
Ciągłość ochrony w Zjednoczonym Królestwie rejestracji międzynarodowych wskazujących Unię
Zjednoczone Królestwo wprowadza środki w celu zapewnienia, aby osoby fizyczne lub prawne, które uzyskały ochronę przed zakończeniem okresu przejściowego w odniesieniu do znaków towarowych objętych rejestracją międzynarodową lub wzorów, w odniesieniu do których wskazano Unię zgodnie z systemem madryckim dotyczącym międzynarodowej rejestracji znaków bądź zgodnie z systemem haskim dotyczącym międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych, korzystały w Zjednoczonym Królestwie z ochrony swoich znaków towarowych lub wzorów przemysłowych w odniesieniu do tych międzynarodowych rejestracji.
Artykuł 57
Ciągłość ochrony niezarejestrowanych wzorów wspólnotowych w Zjednoczonym Królestwie
Właściciel prawa do niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego, które powstało przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 6/2002, staje się, w odniesieniu do tego niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego, ipso iure właścicielem egzekwowalnego prawa własności intelektualnej w Zjednoczonym Królestwie, na mocy przepisów Zjednoczonego Królestwa, z którego wynika taki sam poziom ochrony, jak przewidziany w rozporządzeniu (WE) nr 6/2002. Prawo to jest chronione na mocy przepisów Zjednoczonego Królestwa co najmniej przez pozostały okres ochrony odpowiedniego niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego na podstawie art. 11 ust. 1 tego rozporządzenia.
Artykuł 58
Ciągłość ochrony baz danych

1. Uprawniony do bazy danych w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z art. 7 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 96/9/WE (43), jeżeli jego prawo powstało przed zakończeniem okresu przejściowego, zachowuje, w odniesieniu do tej bazy danych, egzekwowalne prawo własności intelektualnej w Zjednoczonym Królestwie, na mocy przepisów Zjednoczonego Królestwa, z którego wynika taki sam poziom ochrony, jak przewidziany w dyrektywie 96/9/WE, pod warunkiem że uprawniony nadal spełnia wymogi określone w art. 11 tej dyrektywy. Prawo to jest chronione na mocy przepisów Zjednoczonego Królestwa co najmniej przez pozostały okres ochrony na podstawie art. 10 dyrektywy 96/9/WE.

2. Uznaje się, że następujące osoby i przedsiębiorstwa spełniają wymogi art. 11 dyrektywy 96/9/WE:

a) obywatele Zjednoczonego Królestwa;

b) osoby fizyczne ze zwykłym miejscem pobytu w Zjednoczonym Królestwie;

c) przedsiębiorstwa z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie, pod warunkiem, że jeżeli posiadają w Zjednoczonym Królestwie wyłącznie swoją siedzibę statutową, ich działalność musi być rzeczywiście w sposób stały powiązana z gospodarką Zjednoczonego Królestwa lub państwa członkowskiego. 

Artykuł 59
Prawo pierwszeństwa w odniesieniu do wniosków oczekujących na rozpatrzenie dotyczących znaków towarowych Unii Europejskiej, wzorów wspólnotowych i wspólnotowych praw do ochrony odmian roślin

1. Jeżeli dana osoba dokonała zgłoszenia znaku towarowego Unii Europejskiej lub wzoru wspólnotowego zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i w odniesieniu do tego zgłoszenia stwierdzono datę wpływu, osobie tej przysługuje – w zakresie tego samego znaku towarowego w odniesieniu do towarów lub usług, które są identyczne z towarami i usługami, dla których złożono zgłoszenie w Unii, lub które wchodzą w zakres takich towarów lub usług, bądź w odniesieniu do tego samego wzoru – prawo do dokonania zgłoszenia w Zjednoczonym Królestwie w ciągu 9 miesięcy od zakończenia okresu przejściowego. Uznaje się, że zgłoszenie dokonane na podstawie niniejszego artykułu ma taką samą datę wpływu i datę pierwszeństwa jak odpowiadające mu zgłoszenie w Unii i, w stosownych przypadkach, starszeństwo znaku towarowego Zjednoczonego Królestwa zastrzeżone na mocy art. 39 lub 40 rozporządzenia (UE) 2017/1001.

2. Jeżeli dana osoba dokonała zgłoszenia wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego, osobie tej przysługuje, do celów dokonania zgłoszenia tego samego prawa do ochrony odmian roślin w Zjednoczonym Królestwie, doraźne prawo pierwszeństwa w Zjednoczonym Królestwie przez okres 6 miesięcy od zakończenia okresu przejściowego. Prawo pierwszeństwa powoduje, iż za datę zgłoszenia prawa do ochrony odmian roślin w Zjednoczonym Królestwie na potrzeby ustalenia odrębności, nowości i tytułu do tego prawa uznaje się datę pierwszeństwa zgłoszenia wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin. 

Artykuł 60
Oczekujące na rozpatrzenie wnioski o wydanie dodatkowego świadectwa ochronnego w Zjednoczonym Królestwie

1. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1610/96 (44) i (WE) nr 469/2009 (45), mają odpowiednio zastosowanie do wniosków o wydanie dodatkowego świadectwa ochronnego dla środków ochrony roślin i dla produktów leczniczych, jak również do wniosków o przedłużenie ważności takich świadectw, jeżeli takie wnioski były przekazane organowi w Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego w przypadkach, gdy postępowanie administracyjne w sprawie przyznania przedmiotowego świadectwa lub przedłużenia jego ważności było w toku w dniu zakończenia okresu przejściowego.

2. Każde świadectwo wydane na podstawie ust. 1 zapewnia taki sam poziom ochrony, jak przewidziany w rozporządzeniu (WE) nr 1610/96 lub rozporządzeniu (WE) nr 469/2009. 

Artykuł 61
Wyczerpanie praw
Prawa własności intelektualnej, które zostały wyczerpane zarówno w Unii, jak i w Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego na warunkach określonych w prawie Unii, pozostają wyczerpane zarówno w Unii, jak i w Zjednoczonym Królestwie.
TYTUŁ V
Trwająca współpraca policyjna i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych
Artykuł 62
Postępowania w toku w ramach współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych

1. W Zjednoczonym Królestwie, jak również w państwach członkowskich w sytuacjach obejmujących Zjednoczone Królestwo zastosowanie mają następujące akty zgodnie z poniższym:

a) Konwencja, ustanowiona przez Radę zgodnie z artykułem 34 Traktatu o Unii Europejskiej, o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (46) oraz Protokół ustanowiony przez Radę zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej do Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (47) mają zastosowanie w odniesieniu do wniosków o pomoc prawną na podstawie odpowiedniego aktu, które wpłyną do organu centralnego lub organu sądowego przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) decyzja ramowa Rady 2002/584/WSiSW (48) ma zastosowanie do europejskich nakazów aresztowania, jeżeli osoba, której wniosek dotyczy, została aresztowana przed zakończeniem okresu przejściowego w celu wykonania europejskiego nakazu aresztowania, niezależnie od rozstrzygnięcia wykonującego nakaz organu sądowego, czy osoba, której wniosek dotyczy, ma pozostać zatrzymana czy też może być zwolniona tymczasowo;

c) decyzja ramowa Rady 2003/577/WSiSW (49) ma zastosowanie w odniesieniu do postanowień o zabezpieczeniu, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do organu centralnego lub organu sądowego, do którego właściwości należy wykonanie, bądź do organu sądowego w państwie wykonującym, który nie jest właściwy do uznania lub wykonania postanowienia o zabezpieczeniu, lecz który z urzędu przekazuje postanowienie o zabezpieczeniu właściwemu organowi sądowemu w celu wykonania;

d) decyzja ramowa Rady 2005/214/WSiSW (50) ma zastosowanie w odniesieniu do orzeczeń, które przed zakończeniem okresu przejściowego wpłynęły do organu centralnego lub właściwego organu w państwie wykonującym, bądź do organu sądowego w państwie wykonującym, który nie jest właściwy do uznania lub wykonania orzeczenia, lecz który z urzędu przekazuje orzeczenie do organu właściwego w celu wykonania;

e) decyzja ramowa Rady 2006/783/WSiSW (51) ma zastosowanie do nakazów konfiskaty, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do organu centralnego lub właściwego organu w państwie wykonującym, bądź do organu w państwie wykonującym, który nie jest właściwy do uznania lub wykonania nakazu konfiskaty, lecz który z urzędu przekazuje nakaz konfiskaty organowi właściwemu w celu jego wykonania;

f) decyzja ramowa Rady 2008/909/WSiSW (52) ma zastosowanie:

(i) w odniesieniu do wyroków, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do właściwego organu w państwie wykonania, bądź do organu sądowego w państwie wykonującym, który nie jest właściwy do uznania lub wykonania wyroku, lecz który z urzędu przekazuje wyrok organowi właściwemu w celu jego wykonania;

(ii) na użytek art. 4 ust. 6 lub art. 5 ust. 3 decyzji ramowej 2002/584/WSiSW, jeżeli ta decyzja ramowa ma zastosowanie na podstawie lit. b) niniejszego ustępu;

g) decyzja ramowa Rady 2008/675/WSiSW (53) ma zastosowanie do nowych postępowań karnych w rozumieniu art. 3 tej decyzji ramowej, które zostały wszczęte przed zakończeniem okresu przejściowego;

h) decyzja ramowa Rady 2009/315/WSiSW (54) ma zastosowanie do wniosków o udzielenie informacji o wyrokach skazujących, które to wnioski wpłynęły do organu centralnego przed zakończeniem okresu przejściowego; po zakończeniu okresu przejściowego odpowiedzi na takie wnioski nie będą jednak przekazywane za pośrednictwem europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych ustanowionego na podstawie decyzji Rady 2009/316/WSiSW (55);

i) decyzja ramowa Rady 2009/829/WSiSW (56) ma zastosowanie do decyzji w sprawie środków nadzoru, które to decyzje wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do organu centralnego lub właściwego organu w państwie wykonującym, bądź do organu w państwie wykonującym, który nie jest właściwy do uznania decyzji, lecz który z urzędu przekazuje decyzję organowi właściwemu w celu jej wykonania;

j) art. 10 ust. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE (57) ma zastosowanie do wniosków o udzielenie informacji, które to wnioski wpłynęły do organu centralnego przed zakończeniem okresu przejściowego; po zakończeniu okresu przejściowego odpowiedzi na takie wnioski nie będą jednak przekazywane za pośrednictwem europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych ustanowionego na podstawie decyzji 2009/316/WSiSW;

k) dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/99/UE (58) ma zastosowanie do europejskich nakazów ochrony, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do organu centralnego lub właściwego organu w państwie wykonującym, bądź do organu w państwie wykonującym, który nie jest właściwy do uznania europejskiego nakazu ochrony, lecz który z urzędu przekazuje nakaz organowi właściwemu w celu jego wykonania;

l) dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/41/UE (59) ma zastosowanie do europejskich nakazów dochodzeniowych, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do organu centralnego lub organu wykonującego, bądź do organu w państwie wykonującym, który nie jest właściwy do uznania lub wykonania europejskiego nakazu ochrony, lecz który z urzędu przekazuje nakaz organowi właściwemu w celu jego wykonania.

2. Właściwe organy Zjednoczonego Królestwa mogą nadal uczestniczyć we wspólnych zespołach dochodzeniowo-śledczych, w których uczestniczyły przed zakończeniem okresu przejściowego, jeżeli zespoły te zostały utworzone zgodnie z art. 13 Konwencji, ustanowionej przez Radę zgodnie z artykułem 34 Traktatu o Unii Europejskiej, o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej albo zgodnie z decyzją ramową Rady 2002/465/WSiSW (60).

W drodze odstępstwa od art. 8 niniejszej Umowy Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do korzystania, przez nie dłużej niż rok po zakończeniu okresu przejściowego, z aplikacji sieci bezpiecznej wymiany informacji (SIENA) w zakresie absolutnie niezbędnym do celów wymiany informacji w ramach wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu. Zjednoczone Królestwo zwraca Unii koszty rzeczywiście poniesione przez Unię w związku z umożliwieniem Zjednoczonemu Królestwu korzystania z aplikacji SIENA. Unia informuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tych kosztów do dnia 31 marca 2021 r. W przypadku gdy zgłoszona wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów znacznie odbiega od kwoty określonej na podstawie najlepszego szacunku, o której Zjednoczone Królestwo zostało poinformowane przez Unię przed podpisaniem niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo niezwłocznie zwraca Unii kwotę określoną na podstawie najlepszego szacunku, a Wspólny Komitet ustala, w jaki sposób potraktowana zostanie różnica między rzeczywiście poniesionymi kosztami a najlepszym szacunkiem.

3. Na wniosek Zjednoczonego Królestwa Eurojust może, z zastrzeżeniem zgodności z art. 26a ust. 7 lit. a) i art. 27 decyzji Rady 2002/187/WSiSW (61), przekazywać informacje, w tym dane osobowe, pochodzące z jego zautomatyzowanego systemu zarządzania sprawami, jeżeli te informacje są niezbędne do zakończenia toczących się postępowań, o których mowa w ust. 1 lit. a), b), c), e) oraz l) niniejszego artykułu, lub działań wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu. Właściwe organy Zjednoczonego Królestwa mogą, na wniosek, przekazywać Eurojustowi informacje, które posiadają, jeżeli te informacje są niezbędne do zakończenia toczących się postępowań, o których mowa w ust. 1 lit. a), b), c), e) i l) niniejszego artykułu, lub działań wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu. Jeżeli stosowanie niniejszego ustępu pociągnie za sobą nadzwyczajne wydatki, Wspólny Komitet określa, w jaki sposób te wydatki zostaną potraktowane. 

Artykuł 63
Postępowania w toku w ramach współpracy organów ścigania, współpraca policyjna i wymiana informacji

1. W Zjednoczonym Królestwie, jak również w państwach członkowskich w sytuacjach obejmujących Zjednoczone Królestwo zastosowanie mają następujące akty zgodnie z poniższym:

a) art. 39 i 40 konwencji wykonawczej do układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. (zwanej dalej „konwencją wykonawczą do układu z Schengen”) (62), w związku z art. 42 i 43 tej konwencji mają zastosowanie do:

(i) wniosków złożonych na podstawie art. 39 konwencji wykonawczej do układu z Schengen, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do centralnego organu odpowiedzialnego na terytorium Umawiającej się Strony za międzynarodową współpracę policyjną bądź do właściwych organów Strony, do której zwrócono się z wnioskiem, lub do organów policyjnych, do których zwrócono się z wnioskiem, lecz które nie są uprawnione do rozpatrzenia wniosku i przekazują go właściwym organom;

(ii) wniosków o udzielenie pomocy złożonych na podstawie art. 40 ust. 1 konwencji wykonawczej z Schengen, które wpłyną przed zakończeniem okresu przejściowego do organu wyznaczonego przez Umawiającą się Stronę;

(iii) obserwacji transgranicznej, która jest prowadzona bez uprzedniego upoważnienia zgodnie z art. 40 ust. 2 konwencji wykonawczej do układu z Schengen, jeżeli taka obserwacja rozpoczęła się przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) Konwencja sporządzona na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie pomocy wzajemnej i współpracy między administracjami celnymi (63) ma zastosowanie do:

(i) wniosków o udzielenie informacji, które to wnioski wpłynęły do organu, do którego kierowany jest wniosek, przed zakończeniem okresu przejściowego;

(ii) wniosków o nadzór, które wpłynęły do organu, do którego kierowany jest wniosek, przed zakończeniem okresu przejściowego;

(iii) wniosków o prowadzenie dochodzeń, które to wnioski wpłynęły do organu, do którego kierowany jest wniosek, przed zakończeniem okresu przejściowego;

(iv) wniosków o notyfikację, które wpłynęły do organu, do którego kierowany jest wniosek, przed zakończeniem okresu przejściowego;

(v) wniosków o zezwolenie na nadzór transgraniczny lub powierzenie obserwacji funkcjonariuszom z państwa członkowskiego, na którego terytorium jest ona przeprowadzana, które to wnioski wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do organu wyznaczonego przez państwo członkowskie, do którego kierowany jest wniosek, uprawnionego do udzielenia wnioskowanego zezwolenia lub do przekazania wniosku;

(vi) obserwacji transgranicznej, która jest prowadzona bez uprzedniego zezwolenia zgodnie z art. 40 ust. 2 konwencji wykonawczej do układu z Schengen, jeżeli taka obserwacja rozpoczęła się przed zakończeniem okresu przejściowego;

(vii) wniosków o przeprowadzenie dostawy kontrolowanej, które wpłynęły do organu, do którego kierowany jest wniosek, przed zakończeniem okresu przejściowego;

(viii) wniosków o zezwolenie na przeprowadzenie dochodzeń niejawnych, które wpłynęły do organu, do którego kierowany jest wniosek, przed zakończeniem okresu przejściowego;

(ix) wspólnych zespołów ds. dochodzeń specjalnych, utworzonych na podstawie art. 24 tej konwencji przed zakończeniem okresu przejściowego;

c) decyzja Rady 2000/642/WSiSW (64) ma zastosowanie do wniosków, które wpłyną przed zakończeniem okresu przejściowego do jednostki wywiadu finansowego, do której skierowano wniosek;

d) decyzja ramowa Rady 2006/960/WSiSW (65) ma zastosowanie do wniosków, które wpłyną przed zakończeniem okresu przejściowego do właściwego organu ścigania, do którego skierowano wniosek;

e) decyzja Rady 2007/533/WSiSW (66) ma zastosowanie w odniesieniu do wymiany informacji uzupełniających, jeżeli przed zakończeniem okresu przejściowego system potwierdzi istnienie wpisu w Systemie Informacyjnym Schengen, pod warunkiem, że przepisy tej decyzji mają zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa w ostatnim dniu okresu przejściowego. W drodze odstępstwa od art. 8 niniejszej Umowy Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do korzystania, przez nie dłużej niż 3 miesiące po zakończeniu okresu przejściowego, z infrastruktury łączności, o której mowa w art. 8 ust. 1 decyzji 2007/533/WSiSW, w zakresie absolutnie niezbędnym w celu wymiany takich informacji uzupełniających. Zjednoczone Królestwo zwraca Unii koszty rzeczywiście poniesione przez Unię w związku z umożliwieniem Zjednoczonemu Królestwu korzystania z infrastruktury łączności. Unia informuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tych kosztów do dnia 31 marca 2021 r. W przypadku gdy zgłoszona wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów znacznie odbiega od kwoty określonej na podstawie najlepszego szacunku, o której Zjednoczone Królestwo zostało poinformowane przez Unię przed podpisaniem niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo niezwłocznie zwraca Unii kwotę określoną na podstawie najlepszego szacunku, a Wspólny Komitet ustala, w jaki sposób potraktowana zostanie różnica między rzeczywiście poniesionymi kosztami a najlepszym szacunkiem.

f) decyzja Rady 2007/845/WSiSW (67) ma zastosowanie do wniosków, które wpłyną przed zakończeniem okresu przejściowego do biura ds. odzyskiwania mienia;

g) dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/681 (68) ma zastosowanie do wniosków, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do jednostki do spraw informacji o pasażerach zgodnie z art. 9 i 10 tej dyrektywy.

2. W drodze odstępstwa od art. 8 Zjednoczone Królestwo jest uprawnione do korzystania, przez nie dłużej niż rok po zakończeniu okresu przejściowego, z aplikacji sieci bezpiecznej wymiany informacji (SIENA) w zakresie absolutnie niezbędnym do zakończenia toczących się postępowań, o których mowa w ust. 1 lit. c), d), f) i g) niniejszego artykułu. Zjednoczone Królestwo zwraca Unii koszty rzeczywiście poniesione przez Unię w związku z umożliwieniem Zjednoczonemu Królestwu korzystania z aplikacji SIENA. Unia informuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tych kosztów do dnia 31 marca 2021 r. W przypadku gdy zgłoszona wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów znacznie odbiega od kwoty określonej na podstawie najlepszego szacunku, o której Zjednoczone Królestwo zostało poinformowane przez Unię przed podpisaniem niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo niezwłocznie zwraca Unii kwotę określoną na podstawie najlepszego szacunku, a Wspólny Komitet ustala, w jaki sposób potraktowana zostanie różnica między rzeczywiście poniesionymi kosztami a najlepszym szacunkiem. 

Artykuł 64
Potwierdzenie odbioru lub aresztowania

1. Właściwy organ wydający lub organ składający wniosek może zwrócić się o potwierdzenie wpływu orzeczenia sądowego lub wniosku, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. a), c)–e), art. 62 ust. 1 lit. f) ppkt (i) i art. 62 ust. 1 lit. h)–l) oraz art. 63 ust. 1 lit. a) ppkt (i) oraz (ii), art. 63 ust. 1 lit. b) ppkt (i)–(v) i (vii), (viii) i (ix) oraz art. 63 ust. 1 lit. c), d), f) i g) w ciągu 10 dni po zakończeniu okresu przejściowego, jeżeli organ ten ma wątpliwości, czy takie orzeczenie sądowe lub taki wniosek wpłynęły do organu wykonawczego lub organu wezwanego przed zakończeniem okresu przejściowego.

2. W przypadkach, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. b), jeżeli właściwy organ sądowy wydający orzeczenie ma wątpliwości, czy osoba, której dotyczy wniosek, została aresztowana zgodnie z art. 11 decyzji ramowej 2002/584/WSiSW przed zakończeniem okresu przejściowego, może zwrócić się do właściwego organu sądowego wykonującego orzeczenie o potwierdzenie aresztowania w ciągu 10 dni po zakończeniu okresu przejściowego.

3. O ile nie zostało już przekazane potwierdzenie zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa Unii, organ wykonawczy lub organ, do którego złożono wniosek, o którym mowa w ust. 1 i 2, udziela odpowiedzi na żądanie potwierdzenia odbioru lub aresztowania w ciągu 10 dni od otrzymania takiego żądania. 

Artykuł 65
Inne akty Unii mające zastosowanie
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/64/UE (69) i dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/13/UE (70) mają zastosowanie do postępowania, o którym mowa w art. 62 ust. 1 lit. b) niniejszej Umowy.
TYTUŁ VI
Trwająca współpraca sądowa w sprawach cywilnych i handlowych
Artykuł 66
Prawo właściwe w odniesieniu do stosunków umownych i pozaumownych

W Zjednoczonym Królestwie następujące akty mają zastosowanie w następujący sposób:

a) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 (71) ma zastosowanie do umów zawartych przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 864/2007 (72) ma zastosowanie do zdarzeń powodujących szkodę, które miały miejsce przed zakończeniem okresu przejściowego. 

Artykuł 67
Jurysdykcja, uznawanie i wykonywanie orzeczeń sądowych oraz współpraca w tym zakresie między organami centralnymi

1. W Zjednoczonym Królestwie, jak również w państwach członkowskich w sytuacjach obejmujących Zjednoczone Królestwo, w odniesieniu do postępowań sądowych wszczętych przed zakończeniem okresu przejściowego oraz w odniesieniu do postępowań lub spraw pozostających w związku z takim postępowaniem sądowym zgodnie z art. 29, 30 i 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 (73), art. 19 rozporządzenia (WE) nr 2201/2003 lub art. 12 i 13 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 (74) zastosowanie mają następujące akty lub przepisy:

a) przepisy dotyczące jurysdykcji zawarte w rozporządzeniu (UE) nr 1215/2012;

b) przepisy dotyczące jurysdykcji zawarte w rozporządzeniu (UE) 2017/1001, rozporządzeniu (WE) nr 6/2002, rozporządzeniu (WE) nr 2100/94, rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (75) oraz dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 96/71/WE (76);

c) przepisy dotyczące jurysdykcji zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 2201/2003;

d) przepisy dotyczące jurysdykcji zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 4/2009.

2. W Zjednoczonym Królestwie, jak również w państwach członkowskich w sytuacjach obejmujących Zjednoczone Królestwo, w odniesieniu do uznawania i wykonywania wyroków, orzeczeń, dokumentów urzędowych, ugód sądowych i umów, zastosowanie mają następujące akty i przepisy:

a) rozporządzenie (UE) nr 1215/2012 ma zastosowanie do uznawania i wykonywania wyroków wydanych w postępowaniach sądowych wszczętych przed zakończeniem okresu przejściowego oraz w odniesieniu do dokumentów urzędowych, oficjalnie sporządzonych lub zarejestrowanych, jak również do ugód sądowych zatwierdzonych lub zawartych przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) przepisy rozporządzenia (WE) nr 2201/2003 dotyczące uznawania i wykonywania mają zastosowanie do wyroków wydanych w postępowaniach sądowych wszczętych przed zakończeniem okresu przejściowego oraz w odniesieniu do dokumentów oficjalnie sporządzonych lub zarejestrowanych jako dokumenty urzędowe przed zakończeniem okresu przejściowego, oraz do umów zawartych przed zakończeniem okresu przejściowego;

c) przepisy rozporządzenia (WE) nr 4/2009 dotyczące uznawania i wykonywania mają zastosowanie do orzeczeń wydanych w postępowaniach sądowych wszczętych przed zakończeniem okresu przejściowego oraz w odniesieniu do ugód sądowych, zatwierdzonych lub zawartych przed zakończeniem okresu przejściowego, oraz dokumentów urzędowych sporządzonych przed zakończeniem okresu przejściowego;

d) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 805/2004 (77) ma zastosowanie do wyroków wydanych w postępowaniach sądowych wszczętych przed zakończeniem okresu przejściowego oraz do ugód sądowych zatwierdzonych lub zawartych przed zakończeniem okresu przejściowego oraz dokumentów urzędowych sporządzonych przed zakończeniem okresu przejściowego, o ile zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego zostało nadane przed zakończeniem okresu przejściowego.

3. W Zjednoczonym Królestwie, jak również w państwach członkowskich w sytuacjach obejmujących Zjednoczone Królestwo zastosowanie mają następujące przepisy zgodnie z poniższym:

a) rozdział IV rozporządzenia (WE) nr 2201/2003 ma zastosowanie do pozwów i wniosków, które wpłynęły do organu centralnego lub innego właściwego organu państwa wezwanego przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) rozdział VII rozporządzenia (WE) nr 4/2009 ma zastosowanie do wniosków o uznanie lub wykonanie, o których mowa w ust. 2 lit. c) niniejszego artykułu, oraz wniosków, które wpłynęły do organu centralnego wezwanego państwa przed zakończeniem okresu przejściowego;

c) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 (78) ma zastosowanie do postępowań upadłościowych oraz czynności, o których mowa w art. 6 ust. 1 tego rozporządzenia, o ile postępowanie główne wszczęto przed zakończeniem okresu przejściowego;

d) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1896/2006 (79) ma zastosowanie do europejskich nakazów zapłaty, o wydanie których złożono wniosek przed zakończeniem okresu przejściowego; jeżeli w następstwie takiego wniosku postępowanie zostanie przekazane zgodnie z art. 17 ust. 1 tego rozporządzenia, postępowanie uznaje się za wszczęte przed zakończeniem okresu przejściowego;

e) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 861/2007 (80) ma zastosowanie do postępowań w sprawie drobnych roszczeń, w przypadku których złożono wniosek przed zakończeniem okresu przejściowego;

f) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 606/2013 (81) ma zastosowanie do zaświadczeń wydanych przed zakończeniem okresu przejściowego. 

Artykuł 68
Postępowania w toku w ramach współpracy wymiarów sprawiedliwości

W Zjednoczonym Królestwie, jak również w państwach członkowskich w sytuacjach obejmujących Zjednoczone Królestwo zastosowanie mają następujące akty zgodnie z poniższym:

a) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1393/2007 (82) ma zastosowanie do dokumentów sądowych i pozasądowych, które wpłynęły do jednego z następujących podmiotów w ramach ich doręczenia przed zakończeniem okresu przejściowego:

(i) jednostki przyjmującej;

(ii) organu centralnego państwa, w którym ma nastąpić doręczenie; lub

(iii) przedstawiciela dyplomatycznego lub konsularnego, urzędników pocztowych lub sądowych, urzędników lub innych właściwych osób w państwie, do którego dokument jest adresowany, jak określono w art. 13, 14 i 15 tego rozporządzenia;

b) rozporządzenie Rady (WE) nr 1206/2001 (83) ma zastosowanie do wniosków, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego do jednego z następujących podmiotów:

(i) sądu wezwanego;

(ii) jednostki centralnej państwa, w którym ma zostać przeprowadzony dowód, którego dotyczy wniosek; lub

(iii) jednostki centralnej lub właściwego organu, o których mowa w art. 17 ust. 1 tego rozporządzenia;

c) decyzja Rady 2001/470/WE (84) ma zastosowanie do wniosków, które wpłynęły przed zakończeniem okresu przejściowego; punkt kontaktowy składający wniosek może zwrócić się o potwierdzenie odbioru w ciągu 7 dni od zakończenia okresu przejściowego, jeżeli ma wątpliwości, czy wniosek wpłynął przed zakończeniem okresu przejściowego. 

Artykuł 69
Inne przepisy mające zastosowanie

1. W Zjednoczonym Królestwie, jak również w państwach członkowskich w sytuacjach obejmujących Zjednoczone Królestwo zastosowanie mają następujące akty zgodnie z poniższym:

a) dyrektywa Rady 2003/8/WE (85) ma zastosowanie do wniosków o pomoc prawną, które wpłynęły do organu otrzymującego przed zakończeniem okresu przejściowego. Organ składający wniosek może zwrócić się o potwierdzenie odbioru w ciągu 7 dni od zakończenia okresu przejściowego, jeżeli ma wątpliwości, czy wniosek wpłynął przed tą datą;

b) dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE (86) ma zastosowanie, jeżeli przed zakończeniem okresu przejściowego:

(i) strony postanowią skorzystać z mediacji po zaistnieniu sporu;

(ii) sąd postanowił o przeprowadzeniu mediacji; lub

(iii) sąd zachęcał strony do skorzystania z mediacji;

c) dyrektywa Rady 2004/80/WE (87) ma zastosowanie do wniosków, które wpłynęły do organu orzekającego przed zakończeniem okresu przejściowego.

2. Art. 67 ust. 1 lit. a) i art. 67 ust. 2 lit. a) niniejszej Umowy mają również zastosowanie do przepisów rozporządzenia (UE) nr 1215/2012 obowiązujących na mocy Umowy pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Danii w sprawie właściwości sądów oraz uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (88).

3. Art. 68 lit. a) niniejszej Umowy ma również zastosowanie do przepisów rozporządzenia (WE) nr 1393/2007 obowiązujących na mocy Umowy pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Danii w sprawie doręczania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych (89). 

TYTUŁ VII
Dane i informacje przetworzone lub uzyskane przed zakończeniem okresu przejściowego lub na podstawie niniejszej umowy
Artykuł 70
Definicja

Na użytek niniejszego tytułu „prawo Unii dotyczące ochrony danych osobowych” oznacza:

a) rozporządzenie (UE) 2016/679, z wyjątkiem jego rozdziału VII;

b) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 (90);

c) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/58/WE (91);

d) wszelkie inne przepisy prawa Unii dotyczące ochrony danych osobowych. 

Artykuł 71
Ochrona danych osobowych

1. Prawo Unii dotyczące ochrony danych osobowych ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych osób, których dane dotyczą, spoza Zjednoczonego Królestwa, jeżeli dane osobowe:

a) były przetwarzane zgodnie z prawem Unii w Zjednoczonym Królestwie przed zakończeniem okresu przejściowego; lub

b) są przetwarzane w Zjednoczonym Królestwie po zakończeniu okresu przejściowego na podstawie niniejszej Umowy.

2. Ust. 1 nie ma zastosowania w zakresie, w jakim przetwarzanie danych osobowych, o którym mowa w tym ustępie, jest objęte odpowiednim poziomem ochrony określonym w mających zastosowanie decyzjach przyjętych na podstawie art. 45 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2016/679 lub art. 36 ust. 3 dyrektywy (UE) 2016/680.

3. W zakresie, w jakim decyzja, o której mowa w ust. 2, przestała mieć zastosowanie, Zjednoczone Królestwo zapewnia poziom ochrony danych osobowych, który jest zasadniczo równoważny poziomowi ochrony na mocy prawa Unii dotyczącego ochrony danych osobowych, w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych osób, których dane dotyczą, określonych w ust. 1. 

Artykuł 72
Postępowanie z danymi i informacjami z zachowaniem poufności oraz ograniczone ich wykorzystywanie w Zjednoczonym Królestwie

Bez uszczerbku dla art. 71, oprócz prawa Unii dotyczącego ochrony danych osobowych, przepisy prawa Unii dotyczące poufnego traktowania, ograniczonego wykorzystania, ograniczonego przechowywania oraz wymogu usunięcia danych i informacji mają zastosowanie w odniesieniu do danych i informacji uzyskanych przez organy lub podmioty urzędowe Zjednoczonego Królestwa lub w Zjednoczonym Królestwie lub podmioty zamawiające zdefiniowane w art. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE (92), Zjednoczonego Królestwa lub w Zjednoczonym Królestwie:

a) przed zakończeniem okresu przejściowego; lub

b) na podstawie niniejszej Umowy. 

Artykuł 73
Postępowanie z danymi i informacjami uzyskanymi od Zjednoczonego Królestwa
Unia nie postępuje z danymi i informacjami uzyskanymi od Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego, lub uzyskanymi po zakończeniu okresu przejściowego na podstawie niniejszej Umowy, w sposób inny niż z danymi i informacjami uzyskanymi od państwa członkowskiego wyłącznie z powodu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii.
Artykuł 74
Bezpieczeństwo informacji

1. Przepisy prawa Unii dotyczące ochrony informacji niejawnych UE i informacji niejawnych Euratomu mają zastosowanie w odniesieniu do informacji niejawnych uzyskanych przez Zjednoczone Królestwo przed zakończeniem okresu przejściowego albo na podstawie niniejszej Umowy lub uzyskanych od Zjednoczonego Królestwa przez Unię lub państwo członkowskie przed zakończeniem okresu przejściowego lub na podstawie niniejszej Umowy.

2. Wynikające z prawa Unii zobowiązania w zakresie bezpieczeństwa przemysłowego mają zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa, w przypadku gdy procedura przetargowa, postępowanie o udzielenie zamówienia lub postępowanie o przyznanie dotacji, które dotyczą umowy niejawnej, niejawnej umowy o podwykonawstwo lub niejawnej umowy o udzielenie dotacji, zostały wszczęte przed zakończeniem okresu przejściowego.

3. Zjednoczone Królestwo zapewnia, aby produkty kryptograficzne wykorzystujące niejawne algorytmy kryptograficzne opracowane pod kierownictwem organu ds. zatwierdzania produktów kryptograficznych państwa członkowskiego lub Zjednoczonego Królestwa oraz ocenione i zatwierdzone przez taki organ, które to produkty miały status zatwierdzonych przez UE w dniu zakończenia okresu przejściowego i są obecne w Zjednoczonym Królestwie, nie zostały przeniesione do państwa trzeciego.

4. Wszelkie wymogi, ograniczenia i warunki określone w unijnym zatwierdzeniu produktów kryptograficznych mają zastosowanie do tych produktów. 

TYTUŁ VIII
Toczące się postępowania o udzielenie zamówień publicznych i podobne postępowania
Artykuł 75
Definicja
Na użytek niniejszego tytułu „odpowiednie zasady” oznaczają ogólne zasady prawa Unii mające zastosowanie do udzielania zamówień publicznych, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/81/WE (93), 2014/23/UE (94), 2014/24/UE (95) i 2014/25/UE (96), rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2195/2002 (97) i (WE) nr 1370/2007 (98), art. 4 rozporządzenia Rady (EWG) nr 3577/92 (99), art. 11 i 12 dyrektywy Rady 96/67/WE (100), art. 16, 17 i 18 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 (101), art. 6 i 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/352 (102) oraz wszelkie inne przepisy szczególne prawa Unii regulujące postępowania o udzielenie zamówień publicznych.
Artykuł 76
Zasady mające zastosowanie do postępowań w toku

1. Odpowiednie zasady stosuje się:

a) bez uszczerbku dla lit. b), w odniesieniu do postępowań wszczętych przez instytucje zamawiające lub podmioty zamawiające z państw członkowskich lub Zjednoczonego Królestwa na podstawie tych zasad przed zakończeniem okresu przejściowego i niezakończonych w ostatnim dniu okresu przejściowego, w tym postępowań obejmujących dynamiczne systemy zakupów, jak również postępowań, w przypadku których zaproszenie do ubiegania się o zamówienie przyjmuje postać wstępnego ogłoszenia informacyjnego lub okresowego ogłoszenia informacyjnego lub ogłoszenia dotyczącego istnienia systemu kwalifikowania; oraz

b) w odniesieniu do postępowań, o których mowa w art. 29 ust. 2, 3 i 4 dyrektywy 2009/81/WE, art. 33 ust. 2–5 dyrektywy 2014/24/UE i art. 51 ust. 2 dyrektywy 2014/25/UE, które dotyczą realizacji następujących umów ramowych zawartych przez instytucje zamawiające lub podmioty zamawiające z państw członkowskich lub Zjednoczonego Królestwa, w tym udzielania zamówień publicznych w oparciu o takie umowy ramowe:

(i) umowy ramowe zawarte przed zakończeniem okresu przejściowego, które według stanu na ostatni dzień okresu przejściowego nie wygasły ani nie były wypowiedziane; lub

(ii) umowy ramowe zawarte po zakończeniu okresu przejściowego w wyniku postępowania objętego lit. a) niniejszego ustępu.

2. Bez uszczerbku dla stosowania wszelkich ograniczeń zgodnie z prawem Unii, instytucje zamawiające i podmioty zamawiające przestrzegają zasady niedyskryminacji w odniesieniu do oferentów lub, w stosownych przypadkach, osób, które są w inny sposób uprawnione do składania wniosków, z państw członkowskich i Zjednoczonego Królestwa, w odniesieniu do postępowań, o których mowa w ust. 1.

3. Postępowanie, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za wszczęte, gdy zaproszenie do ubiegania się o zamówienie lub jakiejkolwiek inne zaproszenie do składania wniosków zostały dokonane zgodnie z odpowiednimi zasadami. Jeżeli odpowiednie zasady dopuszczają stosowanie procedur, które nie wymagają zaproszenia do ubiegania się o zamówienie ani innych zaproszeń do składania wniosków, uznaje się, że takie postępowanie zostało wszczęte, gdy instytucja zamawiająca lub podmiot zamawiający skontaktowały się z podmiotami gospodarczymi w sprawie do tego konkretnego postępowania.

4. Postępowanie, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za zakończone:

a) w dniu publikacji ogłoszenia o udzieleniu zamówienia zgodnie z odpowiednimi zasadami lub, jeżeli takie zasady nie przewidują obowiązku publikacji ogłoszenia o udzieleniu zamówienia, w dniu zawarcia stosownej umowy; lub

b) w dniu powiadomienia oferentów lub, zależnie od przypadku, osób, które w inny sposób są uprawnione do składania wniosków, o przyczynach, dla których nie udzielono zamówienia, jeżeli instytucja zamawiająca lub podmiot zamawiający postanowiły nie udzielać zamówienia.

5. Niniejszy artykuł nie ma wpływu na przepisy Unii lub Zjednoczonego Królestwa dotyczące ceł, przemieszczania towarów, świadczenia usług, uznawania kwalifikacji zawodowych ani własności intelektualnej. 

Artykuł 77
Procedury odwoławcze
Dyrektywy Rady 89/665/EWG (103) i 92/13/EWG (104) mają zastosowanie do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, o których mowa w art. 76 niniejszej Umowy, objętych zakresem tych dyrektyw.
Artykuł 78
Współpraca
W drodze odstępstwa od art. 8 niniejszej Umowy, art. 61 ust. 2 dyrektywy 2014/24/UE ma zastosowanie przez okres nieprzekraczający 9 miesięcy od zakończenia okresu przejściowego w odniesieniu do postępowań na podstawie tej dyrektywy, które zostały wszczęte przez instytucje zamawiające ze Zjednoczonego Królestwa przed zakończeniem okresu przejściowego i nie były zakończone w ostatnim dniu okresu przejściowego.
TYTUŁ IX
Kwestie dotyczące Euratomu
Artykuł 79
Definicje

Na użytek niniejszego tytułu stosuje się następujące definicje:

a) „Wspólnota” oznacza Europejską Wspólnotę Energii Atomowej;

b) „środki bezpieczeństwa” oznaczają działania podejmowane w celu weryfikacji, czy materiał jądrowy i sprzęt nie są wykorzystywane niezgodnie z ich przeznaczeniem zadeklarowanym przez użytkowników, oraz działania podejmowane w celu weryfikacji, czy dotrzymywane są międzynarodowe zobowiązania prawne, zgodnie z którymi materiał jądrowy i sprzęt mają być wykorzystywane w celach pokojowych;

c) „specjalne materiały rozszczepialne” oznaczają specjalne materiały rozszczepialne w rozumieniu art. 197 pkt 1 Traktatu Euratom;

d) „rudy” oznaczają rudy w rozumieniu art. 197 pkt 4 Traktatu Euratom;

e) „materiały wyjściowe” oznaczają materiały wyjściowe w rozumieniu art. 197 ust. 3 Traktatu Euratom;

f) „materiał jądrowy” oznacza rudy, materiały wyjściowe i specjalne materiały rozszczepialne;

g) „wypalone paliwo jądrowe” i „odpady promieniotwórcze” oznaczają wypalone paliwo jądrowe i odpady promieniotwórcze w rozumieniu art. 3 ust. 7 i 11 dyrektywy Rady 2011/70/Euratom (105). 

Artykuł 80
Ustanie odpowiedzialności Wspólnoty za sprawy dotyczące Zjednoczonego Królestwa

1. Zjednoczone Królestwo ponosi wyłączną odpowiedzialność za zapewnienie, aby obchodzenie się z wszelkimi rudami, materiałami wyjściowymi i specjalnymi materiałami rozszczepialnymi objętymi Traktatem Euratom, które znajdują się na terytorium Zjednoczonego Królestwa w dniu zakończenia okresu przejściowego były wykorzystywane zgodne z odpowiednimi mającymi zastosowanie traktatami i konwencjami międzynarodowymi, w tym między innymi traktatami i konwencjami międzynarodowymi w sprawie bezpieczeństwa jądrowego, środków bezpieczeństwa, nierozprzestrzeniania i ochrony fizycznej materiałów jądrowych oraz traktatami i konwencjami międzynarodowymi w sprawie bezpieczeństwa gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa gospodarowania odpadami promieniotwórczymi.

2. Zjednoczone Królestwo ponosi wyłączną odpowiedzialność za zapewnienie wypełniania zobowiązań międzynarodowych wynikających z członkostwa w Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej lub będących skutkiem Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej bądź wszelkich innych odpowiednich traktatów lub konwencji międzynarodowych, których stroną jest Zjednoczone Królestwo. 

Artykuł 81
Środki bezpieczeństwa
Zjednoczone Królestwo wprowadza system środków bezpieczeństwa. Ten system środków bezpieczeństwa obejmuje mechanizm gwarantujący taką samą skuteczność i taki sam zakres, jak mechanizm wdrożony przez Wspólnotę na terytorium Zjednoczonego Królestwa zgodnie z Umową między Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Międzynarodową Agencją Energii Atomowej o wdrażaniu środków bezpieczeństwa w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w związku z Układem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej [INFCIRC/263], ze zmianami.
Artykuł 82
Zobowiązania szczególne wynikające z umów międzynarodowych
Zjednoczone Królestwo zapewnia, aby wszelkie zobowiązania szczególne wynikające z umów zawartych przez Wspólnotę z państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi w odniesieniu do wszelkiego sprzętu jądrowego, materiału jądrowego lub innych produktów jądrowych znajdujących się na terytorium Zjednoczonego Królestwa w dniu zakończenia okresu przejściowego zostały wypełnione, lub w inny sposób wskazuje odpowiednie uzgodnienia w porozumieniu z zainteresowanym państwem trzecim lub zainteresowaną organizacją międzynarodową.
Artykuł 83
Własność oraz prawo eksploatacji i wykorzystywania specjalnych materiałów rozszczepialnych w Zjednoczonym Królestwie

1. Specjalne materiały rozszczepialne znajdujące się na terytorium Zjednoczonego Królestwa, w odniesieniu do których do zakończenia okresu przejściowego stosowano art. 86 Traktatu Euratom, przestają być własnością Wspólnoty z datą zakończenia okresu przejściowego.

2. Specjalne materiały rozszczepialne, o których mowa w ust. 1, stają się własnością osób lub przedsiębiorstw posiadających nieograniczone prawo eksploatacji i wykorzystywania tych materiałów w dniu zakończenia okresu przejściowego zgodnie z art. 87 Traktatu Euratom.

3. Jeżeli prawo eksploatacji i wykorzystywania specjalnych materiałów rozszczepialnych, o których mowa w ust. 2 (zwanych dalej „przedmiotowymi materiałami”), przysługuje danemu państwu członkowskiemu lub osobom bądź przedsiębiorstwom z siedzibą na terytorium państwa członkowskiego, aby chronić integralność wspólnej polityki zaopatrzeniowej, ustanowionej na podstawie rozdziału 6 tytułu II Traktatu Euratom, oraz wspólnego rynku atomowego, ustanowionego na podstawie rozdziału 9 tego tytułu, w tym w odniesieniu do poziomu środków bezpieczeństwa mającego zastosowanie wobec przedmiotowych materiałów, zastosowanie mają następujące postanowienia:

a) uwzględniając art. 5 niniejszej Umowy, Wspólnota ma prawo zażądać, aby przedmiotowe materiały zostały złożone w depozycie Agencji, ustanowionej na podstawie art. 52 ust. 2 lit. b) Traktatu Euratom, bądź w innych składach, które są lub mogą być nadzorowane przez Komisję Europejską;

b) Wspólnota ma prawo do zawierania umów o dostawy przedmiotowych materiałów z wszelkimi osobami lub przedsiębiorstwami z siedzibą na terytorium Zjednoczonego Królestwa lub państwa trzeciego, zgodnie z art. 52 ust. 2 Traktatu Euratom;

c) w odniesieniu do przedmiotowych materiałów stosuje się art. 20 rozporządzenia Komisji (Euratom) nr 302/2005 (106), z wyjątkiem ust. 1 lit. b) i c);

d) zezwolenie na wywóz przedmiotowych materiałów do państwa trzeciego jest udzielane zgodnie z art. 9 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 428/2009 (107) przez właściwe organy państwa członkowskiego, w którym osoba lub przedsiębiorstwo uprawnione do eksploatacji i wykorzystywania ma siedzibę;

e) w odniesieniu do przedmiotowych materiałów Wspólnota ma prawo do wykonywania wszelkich innych uprawnień wynikających, zgodnie z Traktatem Euratom, z własności na podstawie art. 86 tego traktatu.

4. Państwa członkowskie, osoby lub przedsiębiorstwa, które mają nieograniczone prawo do eksploatacji i wykorzystywania specjalnych materiałów rozszczepialnych znajdujących się na terytorium Zjednoczonego Królestwa w dniu zakończenia okresu przejściowego, zachowują to prawo. 

Artykuł 84
Sprzęt i pozostałe mienie związane z zapewnieniem środków bezpieczeństwa

1. Sprzęt i inne mienie należące do Wspólnoty mające związek z zapewnieniem środków bezpieczeństwa na podstawie Traktatu Euratom, znajdujące się w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego, jak określono w załączniku V, stają się własnością Zjednoczonego Królestwa. Zjednoczone Królestwo zwróci Unii kwotę odpowiadającą wartości tego sprzętu i innego mienia, która zostanie obliczona na podstawie wartości przypisanej temu sprzętowi i innemu mieniu w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na 2020 r.

2. Zjednoczone Królestwo przejmuje wszystkie prawa, zobowiązania i obowiązki Wspólnoty związane ze sprzętem i pozostałym mieniem, o których mowa w ust. 1. 

Artykuł 85
Wypalone paliwo jądrowe i odpady promieniotwórcze
Art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 4 ust. 4 akapit pierwszy dyrektywy 2011/70/Euratom ma zastosowanie do ostatecznej odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa za wypalone paliwo jądrowe i odpady promieniotwórcze powstałe w Zjednoczonym Królestwie, które znajdują się na terytorium państwa członkowskiego w dniu zakończenia okresu przejściowego.
TYTUŁ X
Unijne postępowania sądowe i administracyjne
Rozdział 1
Postępowania sądowe
Artykuł 86
Sprawy zawisłe przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej

1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej pozostaje właściwy we wszelkich postępowaniach wszczętych przez Zjednoczone Królestwo lub przeciwko Zjednoczonemu Królestwu przed zakończeniem okresu przejściowego. Ta właściwość jest zachowana w odniesieniu do wszystkich etapów postępowania, w tym postępowań odwoławczych przed Trybunałem i postępowań przed Sądem, jeżeli sprawa została skierowana do ponownego rozpoznania przez Sąd.

2. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej pozostaje właściwy do wydawania orzeczeń w trybie prejudycjalnym na wnioski sądów Zjednoczonego Królestwa złożone przed zakończeniem okresu przejściowego.

3. Na użytek niniejszego rozdziału uznaje się, że postępowania zostały wszczęte przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym zostały złożone w dniu wpisania do rejestru dokumentu wszczynającego postępowanie przez Sekretariat Trybunału Sprawiedliwości lub Sądu, odpowiednio do przypadku. 

Artykuł 87
Nowe sprawy przed Trybunałem Sprawiedliwości

1. Jeżeli Komisja Europejska uzna, że Zjednoczone Królestwo nie wypełniło obowiązku wynikającego z Traktatów lub części czwartej niniejszej Umowy przed zakończeniem okresu przejściowego, Komisja Europejska może, w ciągu 4 lat po zakończeniu okresu przejściowego, wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z wymogami określonymi w art. 258 TFUE lub art. 108 ust. 2 akapit drugi TFUE, w zależności od przypadku. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy w takich sprawach.

2. Jeżeli Zjednoczone Królestwo nie zastosuje się do decyzji, o której mowa w art. 95 ust. 1 niniejszej Umowy, skierowanej do osoby fizycznej lub prawnej mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie, lub nie zapewni skutku prawnego takiej decyzji w porządku prawnym Zjednoczonego Królestwa, Komisja Europejska może, w ciągu 4 lat od daty przyjęcia danej decyzji, wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z wymogami określonymi w art. 258 TFUE lub art. 108 ust. 2 akapit drugi TFUE, w zależności od przypadku. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy w takich sprawach.

3. Podejmując decyzję o zastosowaniu niniejszego artykułu do danej sprawy, Komisja Europejska stosuje takie same zasady w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa jak w odniesieniu do państwa członkowskiego. 

Artykuł 88
Przepisy proceduralne
Przepisy prawa Unii regulujące postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej mają zastosowanie do postępowań i wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, o których mowa w niniejszym tytule.
Artykuł 89
Moc wiążąca i wykonalność wyroków i postanowień

1. Wyroki i postanowienia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydane przed zakończeniem okresu przejściowego, jak również wyroki i postanowienia wydane po zakończeniu okresu przejściowego w postępowaniach, o których mowa w art. 86 i 87, mają w całości moc wiążącą w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie.

2. Jeżeli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzi w wyroku, o którym mowa w ust. 1, że Zjednoczone Królestwo nie wypełniło obowiązku wynikającego z Traktatów lub z niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo podejmuje odpowiednie środki, aby zastosować się do tego wyroku.

3. Art. 280 i 299 TFUE mają zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie do wykonywania wyroków i postanowień Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu. 

Artykuł 90
Prawo do interwencji i uczestnictwa w postępowaniu

Dopóki nie zostaną wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyroki i postanowienia kończące postępowanie w sprawie we wszystkich postępowaniach i w odniesieniu do wszystkich wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, o których mowa w art. 86, Zjednoczone Królestwo może wstąpić w charakterze interwenienta do sprawy w taki sam sposób jak państwo członkowskie lub, w przypadku spraw wniesionych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z art. 267 TFUE, uczestniczyć w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w taki sam sposób jak państwo członkowskie. W tym okresie sekretarz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej powiadamia Zjednoczone Królestwo, w tym samym czasie i w ten sam sposób jak państwa członkowskie, o wszelkich sprawach skierowanych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez sąd państwa członkowskiego w celu uzyskania orzeczenia w trybie prejudycjalnym.

Zjednoczone Królestwo może również wstąpić w charakterze interwenienta do sprawy lub uczestniczyć w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej na tych samych zasadach co państwo członkowskie:

a) w odniesieniu do spraw, które dotyczą niewypełnienia obowiązków wynikających z Traktatów, jeżeli Zjednoczone Królestwo podlegało tym samym obowiązkom przed zakończeniem okresu przejściowego, i jeżeli takie sprawy zostały wniesione do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z art. 258 TFUE przed zakończeniem okresu, o którym mowa w art. 87 ust. 1, lub, w zależności od przypadku, do wydania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na podstawie art. 87 ust. 1, po zakończeniu tego okresu, ostatniego wyroku lub ostatniego postanowienia kończącego postępowanie w sprawie;

b) w odniesieniu do spraw, które dotyczą aktów prawnych lub przepisów prawa Unii, które miały zastosowanie przed zakończeniem okresu przejściowego do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie, i które zostały wniesione do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z art. 267 TFUE przed zakończeniem okresu, o którym mowa w art. 87 ust. 1, lub, w zależności od przypadku, do wydania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na podstawie art. 87 ust. 1, po zakończeniu tego okresu, ostatniego wyroku lub ostatniego postanowienia kończącego postępowanie w sprawie; oraz

c) w odniesieniu do spraw, o których mowa w art. 95 ust. 3. 

Artykuł 91
Zastępstwo procesowe przed Trybunałem

1. Bez uszczerbku dla art. 88, jeżeli, przed zakończeniem okresu przejściowego, prawnik uprawniony do występowania przed sądami Zjednoczonego Królestwa reprezentował stronę bądź ją wspierał w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub w odniesieniu do wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonych przed zakończeniem okresu przejściowego, prawnik ten może w dalszym ciągu reprezentować tę stronę lub ją wpierać w takich postępowaniach lub w odniesieniu do takich wniosków. Uprawnienie to przysługuje na wszystkich etapach postępowania, w tym na etapie postępowania odwoławczego przed Trybunałem Sprawiedliwości i postępowania przed Sądem po ponownym skierowaniu sprawy do Sądu.

2. Bez uszczerbku dla art. 88 prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami Zjednoczonego Królestwa mogą reprezentować stronę lub ją wspierać w postępowaniach przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, określonych w art. 87 i art. 95 ust. 3. Prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami Zjednoczonego Królestwa mogą reprezentować Zjednoczone Królestwo lub je wspierać w postępowaniach objętych art. 90, w odniesieniu do których Zjednoczone Królestwo zdecydowało się wstąpić w charakterze interwenienta do sprawy lub uczestniczyć.

3. Przy reprezentowaniu strony bądź wspieraniu jej w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami Zjednoczonego Królestwa są pod każdym względem traktowani tak samo jak prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami państw członkowskich, którzy reprezentują stronę bądź ją wspierają w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 

Rozdział 2
Postępowania administracyjne
Artykuł 92
Toczące się postępowania administracyjne

1. Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii pozostają właściwe w odniesieniu do postępowań administracyjnych wszczętych przed zakończeniem okresu przejściowego dotyczących:

a) przestrzegania prawa Unii przez Zjednoczone Królestwo lub przez osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie; lub

b) przestrzegania prawa Unii w odniesieniu do konkurencji w Zjednoczonym Królestwie.

2. Bez uszczerbku dla ust. 3, na użytek niniejszego rozdziału postępowanie administracyjne uznaje się za wszczęte w chwili jego formalnego zarejestrowania przez instytucję, organ lub jednostkę organizacyjną Unii.

3. Na użytek niniejszego rozdziału:

a) postępowanie administracyjne dotyczące pomocy państwa regulowane rozporządzeniem Rady (UE) 2015/1589 (108) uznaje się za wszczęte w chwili, gdy postępowaniu nadano numer sprawy;

b) postępowania dotyczące stosowania art. 101 lub 102 TFUE prowadzone przez Komisję Europejską na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 (109) uznaje się za wszczęte w chwili, gdy Komisja Europejska postanowi o wszczęciu postępowania zgodnie z art. 2 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 773/2004 (110);

c) postępowania w związku z kontrolą koncentracji przedsiębiorstw regulowaną rozporządzeniem Rady (WE) nr 139/2004 (111) uznaje się za wszczęte w chwili gdy:

(i) koncentracja o wymiarze unijnym została zgłoszona Komisji Europejskiej zgodnie z art. 1, 3 i 4 rozporządzenia (WE) nr 139/2004;

(ii) upłynął termin 15 dni roboczych, o którym mowa w art. 4 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 139/2004, a państwa członkowskie uprawnione do badania koncentracji zgodnie ze swoim krajowym prawem dotyczącym konkurencji nie wyraziły sprzeciwu wobec wniosku o odesłanie sprawy do Komisji Europejskiej; lub

(iii) Komisja Europejska przyjęła decyzję lub uznaje się, że przyjęła decyzję o zbadaniu koncentracji zgodnie z art. 22 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 139/2004;

d) dochodzenie Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych w sprawie rzekomego naruszenia wymienionego w załączniku III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 (112) lub w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 (113) uznaje się za wszczęte w chwili, gdy Urząd wyznaczył niezależnego urzędnika dochodzeniowego zgodnie z art. 23e ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 lub art. 64 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

4. W ciągu 3 miesięcy po zakończeniu okresu przejściowego Unia przekazuje Zjednoczonemu Królestwu wykaz wszystkich toczących się indywidualnych postępowań administracyjnych, które są objęte zakresem ust. 1. W drodze odstępstwa od zdania pierwszego w przypadku toczących się indywidualnych postępowań administracyjnych prowadzonych przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych lub Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych Unia przekazuje Zjednoczonemu Królestwu wykaz takich toczących się postępowań administracyjnych w ciągu miesiąca po zakończeniu okresu przejściowego.

5. W postępowaniach administracyjnych dotyczących pomocy państwa regulowanych rozporządzeniem (UE) 2015/1589, Komisja Europejska jest związana w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa stosownym orzecznictwem i najlepszymi praktykami, tak jakby Zjednoczone Królestwo nadal było państwem członkowskim. W szczególności Komisja Europejska przyjmuje, w rozsądnym terminie, jedną z następujących decyzji:

a) decyzję stwierdzającą, że środek nie stanowi pomocy na podstawie art. 4 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2015/1589;

b) decyzję o niewnoszeniu zastrzeżeń na podstawie art. 4 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2015/1589;

c) decyzję o wszczęciu formalnej procedury dochodzenia na podstawie art. 4 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2015/1589. 

Artykuł 93
Nowe postępowania w sprawie pomocy państwa i postępowania prowadzone przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych

1. W odniesieniu do pomocy przyznanej przed zakończeniem okresu przejściowego, przez okres 4 lat po zakończeniu okresu przejściowego Komisja Europejska jest właściwa do wszczynania nowych postępowań administracyjnych dotyczących pomocy państwa regulowanych rozporządzeniem (UE) 2015/1589 w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa.

Po zakończeniu tego czteroletniego okresu Komisja Europejska zachowuje właściwość w odniesieniu do postępowań wszczętych przed zakończeniem tego okresu.

Art. 92 ust. 5 niniejszej Umowy stosuje się odpowiednio.

Komisja Europejska informuje Zjednoczone Królestwo o wszelkich nowych postępowaniach administracyjnych dotyczących pomocy państwa, wszczętych na podstawie akapitu pierwszego niniejszego ustępu, w ciągu 3 miesięcy od ich wszczęcia.

2. Bez uszczerbku dla art. 136 i 138 niniejszej Umowy, przez 4 lata po zakończeniu okresu przejściowego Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest właściwy do wszczynania nowych dochodzeń regulowanych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 (114) w odniesieniu do:

a) stanu faktycznego, który istniał przed zakończeniem okresu przejściowego; lub

b) wszelkiego długu celnego powstałego po zakończeniu okresu przejściowego w wyniku zamknięcia procedur, o których mowa w art. 49 ust. 1 niniejszej Umowy.

Po zakończeniu tego czteroletniego okresu OLAF zachowuje właściwość w odniesieniu do postępowań wszczętych przed zakończeniem tego okresu.

OLAF informuje Zjednoczone Królestwo o wszelkich nowych dochodzeniach wszczętych na podstawie akapitu pierwszego niniejszego ustępu, w ciągu 3 miesięcy od ich wszczęcia. 

Artykuł 94
Przepisy proceduralne

1. Do postępowań, o których mowa w art. 92, 93 i 96, zastosowanie mają przepisy prawa Unii regulujące różne rodzaje postępowań administracyjnych objętych zakresem niniejszego rozdziału.

2. Przy reprezentowaniu strony bądź wspieraniu jej w postępowaniach administracyjnych, o których mowa w art. 92 i 93, prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami Zjednoczonego Królestwa są pod każdym względem traktowani tak samo jak prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami państw członkowskich, którzy reprezentują stronę bądź ją wspierają w takich postępowaniach administracyjnych.

3. Art. 128 ust. 5 ma w niezbędnym zakresie zastosowanie do wszelkich postępowań, o których mowa w art. 92 i 93, po zakończeniu okresu przejściowego. 

Artykuł 95
Moc wiążąca i wykonalność decyzji

1. Decyzje przyjęte przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii przed zakończeniem okresu przejściowego lub przyjęte w toku postępowań, o których mowa w art. 92 i 93, po zakończeniu okresu przejściowego, i skierowane do Zjednoczonego Królestwa lub do osób fizycznych i prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie są wiążące w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie.

2. O ile Komisja Europejska i wyznaczony krajowy organ ochrony konkurencji Zjednoczonego Królestwa nie uzgodnią inaczej, Komisja Europejska nadal będzie właściwa w sprawach monitorowania i egzekwowania podjętych zobowiązań lub nałożonych środków naprawczych w Zjednoczonym Królestwie lub w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa w związku z dowolnym postępowaniem dotyczącym stosowania art. 101 lub 102 TFUE prowadzonym przez Komisję Europejską na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1/2003 lub postępowaniem prowadzonym przez Komisję Europejską na podstawie rozporządzenia (WE) nr 139/2004 w związku z kontrolą koncentracji przedsiębiorstw. Komisja Europejska i wyznaczony krajowy organ ochrony konkurencji Zjednoczonego Królestwa mogą uzgodnić powierzenie przez Komisję Europejską monitorowania i egzekwowania takich zobowiązań lub środków w Zjednoczonym Królestwie wyznaczonemu krajowemu organowi ochrony konkurencji Zjednoczonego Królestwa.

3. Zgodność z prawem decyzji, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, bada wyłącznie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z art. 263 TFUE.

4. W Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do wykonania decyzji, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, nakładających zobowiązania pieniężne na osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie, zastosowanie ma art. 299 TFUE. 

Artykuł 96
Inne postępowania w toku i obowiązki w zakresie sprawozdawczości

1. Badania techniczne prowadzone przez urzędy badające ze Zjednoczonego Królestwa we współpracy ze Wspólnotowym Urzędem Ochrony Odmian Roślin na podstawie rozporządzenia (WE) nr 2100/94, które były w toku w dniu poprzedzającym datę wejścia w życie niniejszej Umowy, są kontynuowane i kończone zgodnie z tym rozporządzeniem.

2. W odniesieniu do gazów cieplarnianych emitowanych w ostatnim roku okresu przejściowego do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie zastosowanie mają art. 12 ust. 2a i 3 oraz art. 14, 15 i 16 dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (115).

3. W odniesieniu do sprawozdawczości danych za ostatni rok okresu przejściowego do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie zastosowanie mają art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 (116) i art. 26 i 27 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 (117).

4. W odniesieniu do monitorowania odpowiednich emisji dwutlenku węgla z pojazdów w ostatnim roku okresu przejściowego oraz do sprawozdawczości w tym zakresie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie zastosowanie mają art. 8 ust. 1, 2, 3 i 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 443/2009 (118) i załącznik II do tego rozporządzenia oraz art. 8 ust. 1, 2, 3, 8 i 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 510/2011 (119) i załącznik II do tego rozporządzenia, jak również art. 2–5, 7 i 8 ust. 2 i 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1014/2010 i art. 3–6 i 8 i art. 9 ust. 2 i 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 293/2012 (120).

5. W odniesieniu do gazów cieplarnianych emitowanych w 2019 r. i 2020 r. do Zjednoczonego Królestwa zastosowanie mają art. 5, 7, 9 i 10, art. 11 ust. 3, art. 17 ust. 1 lit. a) i d) i art. 19, 22, i 23 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (121) oraz art. 3, 7 i 11 decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/406/WE (122), natomiast do daty zamknięcia drugiego okresu rozliczeniowego w ramach protokołu z Kioto do Zjednoczonego Królestwa zastosowanie ma art. 5 rozporządzenia Komisji (UE) nr 389/2013 (123).

6. W drodze odstępstwa od art. 8 niniejszej Umowy:

a) w zakresie niezbędnym do zapewnienia zgodności z ust. 2, 4 i 5 niniejszego artykułu Zjednoczone Królestwo i podmioty ze Zjednoczonego Królestwa mają dostęp do:

(i) rejestru Unii i rejestru Protokołu z Kioto ustanowionego rozporządzeniem (UE) nr 389/2013, prowadzonego przez Zjednoczone Królestwo; oraz

(ii) centralnego repozytorium danych Europejskiej Agencji Środowiska przewidzianego w rozporządzeniu (UE) nr 1014/2010, rozporządzeniu wykonawczym (UE) nr 293/2012 i rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 749/2014 (124);

b) w zakresie niezbędnym do zapewnienia zgodności z ust. 3 niniejszego artykułu przedsiębiorstwa w Zjednoczonym Królestwie mają dostęp do:

(i) narzędzia sprawozdawczego w formacie określonym w załączniku do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1191/2014 (125) do celów zarządzania fluorowanymi gazami cieplarnianymi i sprawozdawczości w tym zakresie; oraz

(ii) repozytorium danych biznesowych stosowanego do celów sprawozdawczości przez przedsiębiorstwa na podstawie art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1005/2009.

Na wniosek Zjednoczonego Królestwa, przez okres kończący się rok po zakończeniu okresu przejściowego Unia przekazuje Zjednoczonemu Królestwu informacje niezbędne do:

a) wypełnienia jego obowiązków w zakresie sprawozdawczości na podstawie art. 7 Protokołu montrealskiego w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową; oraz

b) zastosowania sankcji zgodnie z art. 25 rozporządzenia (UE) nr 517/2014 i art. 29 rozporządzenia (WE) nr 1005/2009. 

Artykuł 97
Reprezentacja w postępowaniach w toku przed Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej

Jeżeli przed zakończeniem okresu przejściowego osoba, która jest uprawniona do reprezentowania osoby fizycznej lub prawnej przed Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej zgodnie z prawem Unii, reprezentowała stronę przed tym urzędem, może ona w dalszym ciągu ją reprezentować w tym postępowaniu. Uprawnienie to przysługuje na wszystkich etapach postępowania przed tym urzędem.

Reprezentując stronę przed Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w postępowaniu, o którym mowa w akapicie pierwszym, taki pełnomocnik jest pod każdym względem traktowany jak zawodowy pełnomocnik uprawniony do reprezentowania osoby fizycznej lub prawnej przed Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej zgodnie z prawem Unii. 

TYTUŁ XI
Procedury współpracy administracyjnej między państwami członkowskimi i zjednoczonym królestwem
Artykuł 98
Współpraca administracyjna w sprawach celnych

1. Postępowania w ramach współpracy administracyjnej między państwem członkowskim i Zjednoczonym Królestwem określone w załączniku VI, które zostały wszczęte zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego, zostają zakończone przez to państwo członkowskie i Zjednoczone Królestwo zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii.

2. Postępowania w ramach współpracy administracyjnej między państwem członkowskim i Zjednoczonym Królestwem określone w załączniku VI, które zostały wszczęte w ciągu 3 lat po zakończeniu okresu przejściowego, lecz które dotyczą stanu faktycznego zaistniałego przed zakończeniem okresu przejściowego, zostają zakończone przez to państwo członkowskie i Zjednoczone Królestwo zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii. 

Artykuł 99
Współpraca administracyjna w kwestiach związanych z podatkami pośrednimi

1. Rozporządzenie Rady (UE) nr 904/2010 (126) ma zastosowanie przez okres 4 lat po zakończeniu okresu przejściowego w odniesieniu do współpracy między właściwymi organami odpowiedzialnymi za stosowanie przepisów dotyczących VAT w państwach członkowskich i w Zjednoczonym Królestwie w związku z transakcjami zawartymi przed zakończeniem okresu przejściowego oraz w związku z transakcjami objętymi art. 51 ust. 1 niniejszej Umowy.

2. Rozporządzenie Rady (UE) nr 389/2012 (127) ma zastosowanie przez okres 4 lat po zakończeniu okresu przejściowego w odniesieniu do współpracy między właściwymi organami odpowiedzialnymi za stosowanie przepisów dotyczących akcyzy w państwach członkowskich i w Zjednoczonym Królestwie w związku z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych, które nastąpiło przed zakończeniem okresu przejściowego, oraz w związku z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych objętym art. 52 niniejszej Umowy.

3. W drodze odstępstwa od art. 8 Zjednoczone Królestwo ma dostęp, w zakresie absolutnie niezbędnym do wykonywania swoich praw i wypełniania obowiązków określonych w niniejszym artykule, do sieci, systemów informacyjnych i baz danych wymienionych w załączniku IV. Zjednoczone Królestwo zwraca Unii koszty rzeczywiście poniesione przez Unię w związku z umożliwieniem takiego dostępu. Unia informuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tych kosztów do dnia 31 marca każdego roku do zakończenia okresu, o którym mowa w załączniku IV. W przypadku gdy zgłoszona wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów znacznie odbiega od kwoty określonej na podstawie najlepszego szacunku, o której Zjednoczone Królestwo zostało poinformowane przez Unię przed podpisaniem niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo niezwłocznie zwraca Unii kwotę określoną na podstawie najlepszego szacunku, a Wspólny Komitet ustala, w jaki sposób potraktowana zostanie różnica między rzeczywiście poniesionymi kosztami a najlepszym szacunkiem. 

Artykuł 100
Wzajemna pomoc przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących podatków, ceł i innych obciążeń

1. Dyrektywa Rady 2010/24/UE (128) ma zastosowanie między państwami członkowskimi a Zjednoczonym Królestwem przez okres 5 lat po zakończeniu okresu przejściowego w odniesieniu do wierzytelności dotyczących należności, które stały się wymagalne przed zakończeniem okresu przejściowego, wierzytelności dotyczących transakcji dokonanych przed zakończeniem okresu przejściowego, które stały się wymagalne po jego zakończeniu, oraz wierzytelności dotyczących transakcji objętych art. 51 ust. 1 niniejszej Umowy lub przemieszczania wyrobów akcyzowych objętego art. 52 niniejszej Umowy.

2. W drodze odstępstwa od art. 8 Zjednoczone Królestwo ma dostęp, w zakresie absolutnie niezbędnym do wykonywania swoich praw i wypełniania obowiązków określonych w niniejszym artykule, do sieci, systemów informacyjnych i baz danych wymienionych w załączniku IV. Zjednoczone Królestwo zwraca Unii koszty rzeczywiście poniesione przez Unię w związku z umożliwieniem takiego dostępu. Unia informuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tych kosztów do dnia 31 marca każdego roku do zakończenia okresu, o którym mowa w załączniku IV. W przypadku gdy zgłoszona wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów znacznie odbiega od kwoty określonej na podstawie najlepszego szacunku, o której Zjednoczone Królestwo zostało poinformowane przez Unię przed podpisaniem niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo niezwłocznie zwraca Unii kwotę określoną na podstawie najlepszego szacunku, a Wspólny Komitet ustala, w jaki sposób potraktowana zostanie różnica między rzeczywiście poniesionymi kosztami a najlepszym szacunkiem. 

TYTUŁ XII
Przywileje i immunitety
Rozdział 1
Mienie, fundusze, aktywa i operacje Unii
Artykuł 101
Definicje

1. Na użytek niniejszego tytułu przez „członków instytucji” rozumie się przewodniczącego Rady Europejskiej, członków Komisji Europejskiej, sędziów, rzeczników generalnych, sekretarzy i sprawozdawców pomocniczych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, członków Trybunału Obrachunkowego, członków organów Europejskiego Banku Centralnego, członków organów Europejskiego Banku Inwestycyjnego, jak również pozostałe osoby traktowane tak, jak osoby należące do dowolnej z tych kategorii osób na podstawie prawa Unii na użytek Protokołu (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (zwanego dalej „Protokołem w sprawie przywilejów i immunitetów”), niezależnie od ich obywatelstwa. Pojęcie „członkowie instytucji” nie obejmuje członków Parlamentu Europejskiego.

2. Rozporządzenie Rady (Euratom, EWWIS, EWG) nr 549/69 (129) ma zastosowanie w celu określenia kategorii urzędników i innych pracowników objętych art. od 110 do 113 niniejszej Umowy. 

Artykuł 102
Nietykalność
Art. 1 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie do lokali, budynków, mienia i aktywów Unii w Zjednoczonym Królestwie wykorzystywanych przez Unię przed zakończeniem okresu przejściowego do chwili, gdy przestaną one być w użytku służbowym, bądź zostaną usunięte ze Zjednoczonego Królestwa. Unia powiadamia Zjednoczone Królestwo, gdy jej lokale, budynki, mienie lub aktywa przestaną być w takim użytku, bądź zostaną usunięte ze Zjednoczonego Królestwa.
Artykuł 103
Archiwa
Art. 2 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie do wszystkich archiwów Unii znajdujących się w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego do chwili, gdy zostaną one usunięte ze Zjednoczonego Królestwa. Unia powiadamia Zjednoczone Królestwo o usunięciu dowolnego ze swoich archiwów ze Zjednoczonego Królestwa.
Artykuł 104
Podatki
Art. 3 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie do aktywów, przychodów i innego mienia Unii znajdujących się w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego do chwili, gdy przestaną one być w użytku służbowym bądź zostaną usunięte ze Zjednoczonego Królestwa.
Rozdział 2
Komunikacja
Artykuł 105
Komunikacja
Art. 5 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do komunikacji służbowej, korespondencji służbowej i przekazywania dokumentów dotyczących działań Unii na podstawie niniejszej Umowy.
Rozdział 3
Członkowie Parlamentu Europejskiego
Artykuł 106
Immunitet członków Parlamentu Europejskiego
Art. 8 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do opinii wyrażonych lub stanowiska zajętego w głosowaniu przed zakończeniem okresu przejściowego przez członków Parlamentu Europejskiego, w tym byłych członków, niezależnie od ich obywatelstwa, w czasie wykonywania przez nich obowiązków służbowych.
Artykuł 107
Zabezpieczenie społeczne
Byli członkowie Parlamentu Europejskiego, niezależnie od ich obywatelstwa, którzy pobierają emeryturę z tytułu sprawowania funkcji członka Parlamentu Europejskiego, jak również osoby uprawnione do rent rodzinnych po byłych członkach, niezależnie od ich obywatelstwa, są zwolnieni z obowiązkowej przynależności i płacenia składek do krajowych systemów zabezpieczenia społecznego w Zjednoczonym Królestwie, na takich samych warunkach, jakie obowiązywały ostatniego dnia okresu przejściowego, o ile byli członkowie Parlamentu Europejskiego byli członkami Parlamentu Europejskiego przed zakończeniem okresu przejściowego.
Artykuł 108
Unikanie podwójnego opodatkowania rent i emerytur oraz odprawy przejściowej
Art. 12, 13 i 14 decyzji Parlamentu Europejskiego 2005/684/WE, Euratom (130) mają zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do rent, emerytur i odpraw przejściowych wypłacanych byłym członkom Parlamentu Europejskiego, niezależnie od ich obywatelstwa, a art. 17 tej decyzji ma zastosowanie do osób uprawnionych do rent rodzinnych po byłych członkach, niezależnie od ich obywatelstwa, w zakresie, w jakim uprawnienie do renty, emerytury lub odprawy przejściowej zostało nabyte przed zakończeniem okresu przejściowego.
Rozdział 4
Przedstawiciele państw członkowskich i Zjednoczonego Królestwa biorący udział w pracach instytucji Unii
Artykuł 109
Przywileje, immunitety i udogodnienia

1. Art. 10 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do przedstawicieli państw członkowskich i Zjednoczonego Królestwa, którzy biorą udział w pracach instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii, ich doradców i ekspertów technicznych oraz członków organów doradczych Unii, niezależnie od ich obywatelstwa, jeżeli chodzi o ich udział w takich pracach:

a) które miały miejsce przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) które mają miejsce po zakończeniu okresu przejściowego w związku z działaniami Unii na podstawie niniejszej Umowy.

2. Art. 10 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie w Unii w odniesieniu do przedstawicieli Zjednoczonego Królestwa, którzy biorą udział w pracach instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii, ich doradców i ekspertów technicznych, jeżeli chodzi o ich udział w takich pracach:

a) które miały miejsce przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) które mają miejsce po zakończeniu okresu przejściowego w związku z działaniami Unii na podstawie niniejszej Umowy. 

Rozdział 5
Członkowie instytucji, urzędnicy i inni pracownicy
Artykuł 110
Przywileje i immunitety

1. Art. 11 lit. a) Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do podjętych czynności służbowych, obejmujących również wypowiedzi ustne i pisemne, przez członków instytucji, urzędników i innych pracowników Unii, w tym byłych członków, byłych urzędników i byłych innych pracowników, bez względu na ich obywatelstwo:

a) przed zakończeniem okresu przejściowego;

b) po zakończeniu okresu przejściowego w związku z działaniami Unii na podstawie niniejszej Umowy.

2. Art. 3 akapit pierwszy, drugi i trzeci Protokołu (nr 3) w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do sędziów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i rzeczników generalnych do chwili, gdy decyzje Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej we wszystkich postępowaniach oraz w sprawie wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, o których mowa w art. 86 i 87 niniejszej Umowy, staną się ostateczne, oraz ma zastosowanie po tej chwili, w tym w odniesieniu do byłych sędziów i byłych rzeczników generalnych, jeżeli chodzi o wszystkie ich działania w ramach czynności służbowych, obejmujące również ich wypowiedzi ustne i pisemne, podjęte przed zakończeniem okresu przejściowego, bądź w odniesieniu do postępowań, o których mowa w art. 86 i 87.

3. Art. 11 lit. b)–e) Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do urzędników i innych pracowników Unii bez względu na ich obywatelstwo, jak również w odniesieniu do ich współmałżonków oraz członków rodziny pozostających na ich utrzymaniu, niezależnie od ich obywatelstwa, jeżeli ci urzędnicy lub inni pracownicy rozpoczęli służbę w Unii przed zakończeniem okresu przejściowego, dopóki te osoby nie zakończą relokacji do Unii. 

Artykuł 111
Podatki
Art. 12 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do członków instytucji, urzędników i innych pracowników Unii bez względu na ich obywatelstwo, w tym byłych członków, byłych urzędników i byłych innych pracowników, jeśli ci członkowie, urzędnicy i inni pracownicy rozpoczęli pracę w służbach Unii przed zakończeniem okresu przejściowego, pod warunkiem że osoby te podlegają obowiązkowi zapłaty podatku na rzecz Unii od dochodów, wynagrodzeń, dodatków i emerytur wypłacanych im przez Unię.
Artykuł 112
Miejsce zamieszkania dla celów podatkowych

1. Art. 13 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie do członków instytucji, urzędników i innych pracowników Unii bez względu na ich obywatelstwo, którzy rozpoczęli pracę w służbach Unii przed zakończeniem okresu przejściowego, jak również – bez względu na obywatelstwo – do ich małżonków, w zakresie, w jakim nie wykonują oni działalności zawodowej, oraz do dzieci pozostających na utrzymaniu i pod opieką takich członków, urzędników lub innych pracowników.

2. Ust. 1 ma zastosowanie tylko do osób, które osiedliły się w danym państwie członkowskim wyłącznie z tytułu wykonywania swoich obowiązków na rzecz Unii i które w chwili rozpoczęcia pracy w służbach Unii miały miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Zjednoczonym Królestwie, oraz w odniesieniu do osób, które osiedliły się w Zjednoczonym Królestwie wyłącznie z tytułu wykonywania swoich obowiązków na rzecz Unii i które w momencie rozpoczęcia pracy w służbach Unii miały miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w państwie członkowskim. 

Artykuł 113
Składki na ubezpieczenie społeczne
Członkowie instytucji, urzędnicy i inni pracownicy Unii bez względu na ich obywatelstwo, w tym byli członkowie instytucji, byli urzędnicy i byli inni pracownicy, którzy rozpoczęli pracę w służbach Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i którzy zamieszkują na terenie Zjednoczonego Królestwa, jak również – bez względu na obywatelstwo – ich małżonkowie, w zakresie w jakim nie wykonują oni działalności zawodowej, oraz dzieci pozostające na utrzymaniu i pod opieką takich członków, urzędników i innych pracowników są zwolnieni z obowiązkowego przystąpienia do i opłacania składek w ramach systemów zabezpieczenia społecznego w Zjednoczonym Królestwie, na tych samych warunkach, jakie obowiązywały w ostatnim dniu okresu przejściowego, pod warunkiem że osoby te są objęte systemem zabezpieczenia społecznego Unii.
Artykuł 114
W odniesieniu do urzędników i innych pracowników Unii bez względu na ich obywatelstwo, w tym byłych urzędników i byłych innych pracowników, którzy rozpoczęli pracę w służbach Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i którzy zamierzają przenieść prawa do świadczeń emerytalnych z lub do Zjednoczonego Królestwa na podstawie art. 11 ust. 1, 2 lub 3 i art. 12 załącznika VIII do regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (131) lub art. 39, 109 lub 135 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, obowiązki Zjednoczonego Królestwa są takie same jak obowiązki istniejące przed końcem okresu przejściowego.
Artykuł 115
Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia
Art. 28a, 96 i 136 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej mają zastosowanie do innych pracowników Unii bez względu na ich obywatelstwo, w tym byłych innych pracowników, którzy wnosili składki do unijnego systemu na wypadek bezrobocia przed końcem okresu przejściowego, jeżeli po zakończeniu okresu przejściowego zamieszkują oni w Zjednoczonym Królestwie i są zarejestrowani w organie właściwym w kwestiach bezrobocia w Zjednoczonym Królestwie.
Rozdział 6
Inne postanowienia
Artykuł 116
Uchylenie immunitetów i współpraca

1. Art. 17 i 18 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów mają zastosowanie do przywilejów, immunitetów i udogodnień przyznanych na mocy niniejszego tytułu.

2. Podejmując decyzję dotyczącą uchylenia immunitetu na wniosek władz Zjednoczonego Królestwa na mocy art. 17 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów, Unia rozważa taki wniosek w taki sam sposób, jak wnioski od władz państw członkowskich w porównywalnych sytuacjach.

3. Na wniosek władz Zjednoczonego Królestwa Unia informuje je o statusie każdej osoby, w przypadku której status ten ma znaczenie dla jej uprawnienia do korzystania z przywileju lub immunitetu na mocy niniejszego tytułu. 

Artykuł 117
Europejski Bank Centralny

1. Niniejszy tytuł ma zastosowanie do Europejskiego Banku Centralnego (EBC), członków jego organów, jego pracowników i przedstawicieli krajowych banków centralnych w Europejskim Systemie Banków Centralnych (ESBC) uczestniczących w działaniach EBC.

2. Art. 22 akapit drugi Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie do EBC, członków jego organów, jego pracowników, przedstawicieli krajowych banków centralnych w ESBC uczestniczących w działaniach EBC, jak również do wszelkiego mienia, wszelkich aktywów i operacji, jakie EBC posiada, jakimi zarządza lub jakie prowadzi w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z Protokołem (nr 4) w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego.

3. Ust. 2 ma zastosowanie do:

a) mienia i aktywów EBC znajdujących się w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego; oraz

b) operacji EBC prowadzonych w Zjednoczonym Królestwie lub z partnerami ze Zjednoczonego Królestwa oraz związanych z nimi działań pomocniczych, które były prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego lub które rozpoczęto po zakończeniu okresu przejściowego jako część działań wspierających operacje prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego, do czasu ich ostatecznego terminu zapadalności, zbycia lub zakończenia. 

Artykuł 118
Europejski Bank Inwestycyjny

1. Niniejszy tytuł ma zastosowanie do Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), członków jego organów, jego pracowników i przedstawicieli państw członkowskich uczestniczących w jego działaniach, jak również do wszelkich spółek zależnych oraz wszelkich innych podmiotów utworzonych przez EBI przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 28 ust. 1 Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w szczególności do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego.

2. Art. 21 akapit drugi Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów ma zastosowanie do EBI, członków jego organów, jego pracowników i przedstawicieli państw członkowskich uczestniczących w jego działaniach, jak również do wszelkich spółek zależnych oraz wszelkich innych podmiotów utworzonych przez EBI przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 28 ust. 1 Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w szczególności do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego.

3. Ust. 2 ma zastosowanie do:

a) mienia i aktywów należących do EBI lub do wszelkich spółek zależnych lub wszelkich innych podmiotów utworzonych przez EBI przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 28 ust. 1 Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w szczególności do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, znajdujących się w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego; oraz

b) operacji pożyczania, finansowania, udzielania gwarancji, inwestowania, operacji skarbowych i pomocy technicznej – prowadzonych przez EBI i wszelkie jego spółki zależne i inne podmioty utworzone przez EBI przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 28 ust. 1 Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w szczególności przez Europejski Fundusz Inwestycyjny, w Zjednoczonym Królestwie lub z parterami ze Zjednoczonego Królestwa – oraz związanych z nimi działań pomocniczych, które były prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego lub które rozpoczęto po zakończeniu okresu przejściowego jako część działań wspierających operacje prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego, do czasu ich ostatecznego terminu zapadalności, zbycia lub zakończenia. 

Artykuł 119
Umowy z państwem przyjmującym
Umowa w sprawie siedziby między Zjednoczonym Królestwem a Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego z dnia 8 maja 2012 r., wymiana listów w sprawie stosowania w Zjednoczonym Królestwie Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich do Europejskiej Agencji ds. Oceny Produktów Leczniczych z dnia 24 czerwca 1996 r. oraz Umowa o przyjęciu centrum monitorowania bezpieczeństwa systemu Galileo z dnia 17 lipca 2013 r. mają zastosowanie, odpowiednio, do Urzędu Nadzoru Bankowego, Europejskiej Agencji Leków i centrum monitorowania bezpieczeństwa systemu Galileo do czasu ukończenia procesu ich relokacji do państwa członkowskiego. Data zgłoszenia przez Unię daty ukończenia procesu relokacji stanowi datę wypowiedzenia tych umów zawartych z państwem przyjmującym.
TYTUŁ XIII
Inne kwestie dotyczące funkcjonowania instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii
Artykuł 120
Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej
Art. 339 TFUE i inne przepisy prawa Unii nakładające na niektóre osoby fizyczne oraz instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej mają zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie do wszelkich informacji objętych obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej uzyskanych przed zakończeniem okresu przejściowego lub po zakończeniu okresu przejściowego w związku z działaniami Unii na podstawie niniejszej Umowy. Zjednoczone Królestwo nie narusza takich obowiązków osób fizycznych oraz instytucji, organów i jednostek organizacyjnych i zapewnia ich przestrzeganie na swoim terytorium.
Artykuł 121
Obowiązek zachowania tajemnicy służbowej
Art. 19 regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej i inne przepisy prawa Unii nakładające na niektóre osoby fizyczne obowiązek zachowania tajemnicy służbowej mają zastosowanie w Zjednoczonym Królestwie do wszelkich informacji uzyskanych przed zakończeniem okresu przejściowego lub po zakończeniu okresu przejściowego w związku z działaniami Unii na podstawie niniejszej Umowy. Zjednoczone Królestwo nie narusza takich obowiązków osób fizycznych i zapewnia ich przestrzeganie na swoim terytorium.
Artykuł 122
Dostęp do dokumentów

1. Na użytek przepisów prawa Unii dotyczących dostępu do dokumentów instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii, wszystkie odniesienia do państw członkowskich i ich władz traktuje się jako obejmujące Zjednoczone Królestwo i jego władze w odniesieniu do dokumentów sporządzonych lub otrzymanych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii:

a) przed zakończeniem okresu przejściowego; lub

b) po zakończeniu okresu przejściowego w związku z działaniami Unii na podstawie niniejszej Umowy.

2. Art. 5 i art. 9 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1049/2001 (132) oraz art. 5 decyzji Europejskiego Banku Centralnego EBC/2004/3 (133) stosuje się w Zjednoczonym Królestwie do wszystkich dokumentów objętych zakresem stosowania tych przepisów, otrzymanych przez Zjednoczone Królestwo:

a) przed zakończeniem okresu przejściowego; lub

b) po zakończeniu okresu przejściowego w związku z działaniami Unii na podstawie niniejszej Umowy. 

Artykuł 123
Europejski Bank Centralny

1. Art. 9.1, art. 17, art. 35.1, art. 35.2 i art. 35.4 Protokołu (nr 4) w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego mają zastosowanie do EBC, członków jego organów, jego pracowników, przedstawicieli krajowych banków centralnych w ESBC uczestniczących w działaniach EBC, jak również do wszelkiego mienia, wszelkich aktywów i operacji, jakie EBC posiada, jakimi zarządza lub jakie prowadzi w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z tym Protokołem. EBC jest zwolniony z obowiązku rejestracji w Zjednoczonym Królestwie oraz z obowiązku uzyskania od Zjednoczonego Królestwa jakichkolwiek licencji, zezwoleń lub innych zatwierdzeń lub pozwoleń w celu prowadzenia swoich operacji.

2. Ust. 1 ma zastosowanie do:

a) mienia i aktywów EBC znajdujących się w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego; oraz

b) operacji EBC prowadzonych w Zjednoczonym Królestwie lub z partnerami ze Zjednoczonego Królestwa oraz związanych z nimi działań pomocniczych, które były prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego lub które rozpoczęto po zakończeniu okresu przejściowego jako część działań wspierających operacje prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego, do czasu ich ostatecznego terminu zapadalności, zbycia lub zakończenia. 

Artykuł 124
Europejski Bank Inwestycyjny

1. Art. 13, art. 20 ust. 2, art. 23 ust. 1, art. 23 ust. 4 i art. 26 oraz art. 27 akapit pierwszy Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego mają zastosowanie do EBI, członków jego organów, jego pracowników i przedstawicieli państw członkowskich uczestniczących w jego działaniach, jak również do wszelkich spółek zależnych oraz wszelkich innych podmiotów utworzonych przez EBI przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 28 ust. 1 tego Protokołu, w szczególności do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. EBI i Europejski Fundusz Inwestycyjny są zwolnione z obowiązku rejestracji w Zjednoczonym Królestwie oraz z obowiązku uzyskania od Zjednoczonego Królestwa jakichkolwiek licencji, zezwoleń lub innych zatwierdzeń lub pozwoleń w celu prowadzenia swoich operacji. Waluta Zjednoczonego Królestwa pozostaje w pełni zbywalna i wymienialna, z zastrzeżeniem art. 23 ust. 2 Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego w odniesieniu do wymienialności waluty Zjednoczonego Królestwa na walutę państwa nienależącego do Unii, na potrzeby takich operacji.

2. Ust. 1 ma zastosowanie do:

a) mienia i aktywów należących do EBI lub do wszelkich spółek zależnych lub wszelkich innych podmiotów utworzonych przez EBI przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 28 ust. 1 Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w szczególności Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, które to mienie lub aktywa znajdują się w Zjednoczonym Królestwie w dniu zakończenia okresu przejściowego; oraz

b) operacji pożyczania, finansowania, udzielania gwarancji, inwestowania, operacji skarbowych i pomocy technicznej – prowadzonych przez EBI i wszelkie jego spółki zależne i inne podmioty utworzone przez EBI przed zakończeniem okresu przejściowego zgodnie z art. 28 ust. 1 Protokołu (nr 5) w sprawie statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w szczególności przez Europejski Fundusz Inwestycyjny, w Zjednoczonym Królestwie lub z partnerami ze Zjednoczonego Królestwa – oraz związanych z nimi działań pomocniczych, które były prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego lub które rozpoczęto po zakończeniu okresu przejściowego jako część działań wspierających operacje prowadzone w dniu zakończenia okresu przejściowego, do czasu ich ostatecznego terminu zapadalności, zbycia lub zakończenia. 

Artykuł 125

1. Zjednoczone Królestwo jest związane Konwencją określającą Statut Szkół Europejskich (134), jak również przyjętym przez Radę Najwyższą Szkół Europejskich regulaminem w sprawie akredytowanych szkół europejskich do końca roku szkolnego trwającego w dniu zakończenia okresu przejściowego.

2. Zjednoczone Królestwo zapewnia, aby uczniom, którzy uzyskali maturę europejską przed dniem 31 sierpnia 2021 r., oraz uczniom, którzy przed dniem 31 sierpnia 2021 r. są w trakcie cyklu kształcenia średniego w szkole europejskiej i uzyskają maturę europejską po tej dacie, przysługiwały prawa wynikające z art. 5 ust. 2 Konwencji określającej Statut Szkół Europejskich. 

CZĘŚĆ CZWARTA
OKRES PRZEJŚCIOWY
Artykuł 126
Okres przejściowy
Obowiązuje okres przejściowy lub okres wdrażania, który rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej Umowy i kończy się w dniu 31 grudnia 2020 r.
Artykuł 127
Zakres okresu przejściowego

1. O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, w okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium.

Następujące postanowienia Traktatów oraz aktów przyjętych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii nie mają jednak zastosowania do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium w okresie przejściowym:

a) postanowienia Traktatów i aktów, które zgodnie z Protokołem (nr 15) w sprawie niektórych postanowień dotyczących Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Protokołem (nr 19) w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej oraz Protokołem (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości lub zgodnie z postanowieniami Traktatów dotyczącymi wzmocnionej współpracy nie były wiążące dla Zjednoczonego Królestwa ani na jego terytorium przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, jak również akty zmieniające takie akty;

b) art. 11 ust. 4 TUE, art. 20 ust. 2 lit. b), art. 22 i art. 24 akapit pierwszy TFUE, art. 39 i 40 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz akty przyjęte na podstawie tych postanowień.

2. W przypadku osiągnięcia przez Unię i Zjednoczone Królestwo porozumienia w sprawie umowy dotyczącej ich przyszłych stosunków w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, której stosowanie rozpocznie się w trakcie okresu przejściowego, tytuł V rozdział 2 TUE oraz akty przyjęte na podstawie tych postanowień przestają mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa od daty rozpoczęcia stosowania takiej umowy.

3. W okresie przejściowym prawo Unii mające zastosowanie zgodnie z ust. 1 wywołuje takie same skutki prawne w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie, jakie wywołuje w Unii i w jej państwach członkowskich, oraz jest stosowane zgodnie z tymi samymi metodami i ogólnymi zasadami, jak te mające zastosowanie w Unii.

4. Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy we wzmocnionej współpracy:

a) w odniesieniu do której decyzję upoważniającą przyjęto po dacie wejścia w życie niniejszej Umowy; lub

b) w ramach której nie przyjęto żadnych aktów przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

5. W okresie przejściowym art. 5 Protokołu (nr 19) w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej oraz art. 4a Protokołu (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości stosuje się odpowiednio do środków, które zmieniają lub zastępują obowiązujące środki przyjęte zgodnie z częścią trzecią tytułem V TFUE lub też opierają się na nich, którymi Zjednoczone Królestwo jest związane przed wejściem w życie niniejszej Umowy. Zjednoczone Królestwo nie ma jednak prawa zgłosić zamiaru udziału w stosowaniu nowych środków zgodnie z częścią trzecią tytuł V TFUE, poza środkami, o których mowa w art. 4a Protokołu nr 21.

Aby wesprzeć dalszą współpracę między Unią i Zjednoczonym Królestwem, na warunkach określonych w odpowiednich środkach w odniesieniu do współpracy z państwami trzecimi, Unia może zaprosić Zjednoczone Królestwo do współpracy w zakresie nowych środków przyjętych zgodnie z częścią III tytuł V TFUE.

6. O ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, w okresie przejściowym wszelkie odniesienia do państw członkowskich w prawie Unii mającym zastosowanie zgodnie z ust. 1, w tym wdrażanym i stosowanym przez państwa członkowskie, rozumie się jako odniesienia obejmujące również Zjednoczone Królestwo.

7. W drodze odstępstwa od ust. 6:

a) na użytek art. 42 ust. 6 i art. 46 TUE oraz Protokołu (nr 10) sprawie stałej współpracy strukturalnej ustanowionej na mocy artykułu 42 TUE, wszelkie odniesienia do państw członkowskich rozumie się jako odniesienia nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa. Nie wyklucza to możliwości zaproszenia Zjednoczonego Królestwa, w wyjątkowych przypadkach, do udziału jako państwo trzecie w pojedynczych projektach na warunkach określonych w decyzji Rady (WPZiB) 2017/2315 (135), lub w innych formach współpracy w zakresie i na warunkach określonych w przyszłych aktach Unii przyjętych na podstawie art. 42 ust. 6 i art. 46 TUE;

b) jeżeli akty Unii przewidują udział państw członkowskich, obywateli państw członkowskich lub też osób fizycznych lub prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim w wymianie informacji, postępowaniu lub programie, których wdrażanie jest kontynuowane po zakończeniu okresu przejściowego lub które rozpoczynają się po tej dacie, oraz jeśli taki udział wiązałby się z dostępem do informacji szczególnie chronionych związanych z bezpieczeństwem, o których wiedzę mogą posiadać jedynie państwa członkowskie, obywatele państw członkowskich lub osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim, w takich wyjątkowych okolicznościach odniesienia do państw członkowskich w takich aktach Unii rozumie się jako odniesienia nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa. Unia powiadamia Zjednoczone Królestwo o stosowaniu niniejszego odstępstwa;

c) dla potrzeb zatrudniania urzędników i innych pracowników instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii wszelkie odniesienia do państw członkowskich w art. 27 i art. 28 lit. a) regulaminu pracowniczego i w art. 1 załącznika X do tego regulaminu oraz w art. 12, 82 i 128 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej lub w odpowiednich przepisach innych uregulowań dotyczących pracowników mających zastosowanie do tych instytucji, organów i jednostek organizacyjnych rozumie się jako odniesienia nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa. 

Artykuł 128
Rozwiązania instytucjonalne

1. Art. 7 ma zastosowanie w okresie przejściowym niezależnie od art. 127.

2. Na użytek Traktatów w okresie przejściowym parlamentu Zjednoczonego Królestwa nie uznaje się za parlament narodowy państwa członkowskiego, oprócz w odniesieniu do art. 1 Protokołu (nr 1) w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej oraz, w przypadku publicznie dostępnych wniosków, art. 2 tego protokołu.

3. W okresie przejściowym postanowienia Traktatów, które przyznają uprawnienia instytucjonalne państwom członkowskim, umożliwiając im przedkładanie instytucjom wniosków, inicjatyw lub zapytań, rozumie się jako nieobejmujące Zjednoczonego Królestwa (136).

4. Na potrzeby udziału w rozwiązaniach instytucjonalnych określonych w art. 282 i 283 TFUE oraz w Protokole (nr 4) w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, z wyjątkiem art. 21 ust. 2 tego Protokołu, w okresie przejściowym Banku Anglii nie uznaje się za krajowy bank centralny państwa członkowskiego.

5. W drodze odstępstwa od ust. 1 niniejszego artykułu i od art. 7, w okresie przejściowym przedstawiciele lub eksperci Zjednoczonego Królestwa lub eksperci wyznaczeni przez Zjednoczone Królestwo mogą wyjątkowo, na zaproszenie, brać udział w posiedzeniach lub częściach posiedzeń komitetów, o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 182/2011, posiedzeniach lub częściach posiedzeń grup ekspertów Komisji, posiedzeniach lub częściach posiedzeń innych podobnych podmiotów oraz posiedzeniach lub częściach posiedzeń organów i jednostek organizacyjnych, jeśli biorą w nich udział przedstawiciele lub eksperci państw członkowskich lub eksperci wyznaczeni przez państwa członkowskie, pod warunkiem że spełniony jest jeden z następujących warunków:

a) dyskusje dotyczą pojedynczych aktów skierowanych w okresie przejściowym do osób fizycznych lub prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie;

b) udział Zjednoczonego Królestwa jest konieczny i leży w interesie Unii, szczególnie w celu skutecznego wdrożenia prawa Unii w okresie przejściowym.

Podczas takich spotkań lub części spotkań przedstawiciele lub eksperci ze Zjednoczonego Królestwa lub eksperci wyznaczeni przez Zjednoczone Królestwo nie mają prawa głosu, a ich obecność jest ograniczona do tych punktów porządku dnia, które spełniają warunki określone w lit. a) lub b).

6. W okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo nie pełni roli wiodącego organu w zakresie oceny ryzyka, badań, zatwierdzeń lub homologacji na poziomie Unii lub na poziomie państw członkowskich działających wspólnie, jak określono w aktach i przepisach wyszczególnionych w załączniku VII.

7. W okresie przejściowym Unia konsultuje się ze Zjednoczonym Królestwem w sprawie projektów aktów Unii, które określają konkretne organy, procedury lub dokumenty państw członkowskich lub odnoszą się do nich bezpośrednio, w celu zapewnienia właściwego wdrożenia i stosowania takich aktów przez Zjednoczone Królestwo i na jego terytorium. 

Artykuł 129
Szczególne ustalenia dotyczące działań zewnętrznych Unii

1. Bez uszczerbku dla art. 127 ust. 2 w okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo jest związane zobowiązaniami wynikającymi z umów międzynarodowych zawartych przez Unię, przez państwa członkowskie działające w jej imieniu lub przez Unię i państwa członkowskie działające wspólnie, jak określono w art. 2 lit. a) pkt (iv) (*1).

2. W okresie przejściowym przedstawiciele Zjednoczonego Królestwa nie biorą udziału w pracach jakichkolwiek organów ustanowionych na mocy umów międzynarodowych zawartych przez Unię, przez państwa członkowskie działające w jej imieniu lub przez Unię i państwa członkowskie działające wspólnie, chyba że:

a) Zjednoczone Królestwo bierze w nich udział na podstawie własnego uprawnienia; lub

b) Unia wyjątkowo zaprasza Zjednoczone Królestwo, jako część delegacji Unii, do udziału w posiedzeniach lub częściach posiedzeń takich organów, jeżeli Unia uznaje, że obecność Zjednoczonego Królestwa jest konieczna i leży w interesie Unii, w szczególności dla skutecznego wprowadzenia w życie tych umów w okresie przejściowym; taka obecność jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy mające zastosowanie umowy zezwalają na obecność państw członkowskich.

3. Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy w okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo powstrzymuje się od wszelkich działań lub inicjatyw, które mogłyby zaszkodzić interesom Unii, szczególnie w ramach wszelkich organizacji międzynarodowych, agencji, konferencji lub forów, których Zjednoczone Królestwo jest stroną na podstawie własnego uprawnienia.

4. Niezależnie od ust. 3 w okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo może negocjować, podpisywać i ratyfikować umowy międzynarodowe w imieniu własnym w obszarach należących do wyłącznej kompetencji Unii, pod warunkiem że takie umowy nie wejdą w życie ani nie będą stosowane w okresie przejściowym, chyba że Unia wyrazi na to zgodę.

5. Bez uszczerbku dla art. 127 ust. 2 istnieje możliwość przeprowadzenia konsultacji ze Zjednoczonym Królestwem w odniesieniu od indywidualnego przypadku, jeżeli zachodzi potrzeba koordynacji.

6. Po przyjęciu przez Radę decyzji objętej zakresem tytułu V rozdział 2 TUE Zjednoczone Królestwo może złożyć na ręce Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa formalne oświadczenie, że z istotnych względów polityki krajowej, w takich wyjątkowych przypadkach nie będzie stosowało tej decyzji. W duchu wzajemnej solidarności Zjednoczone Królestwo powstrzymuje się od wszelkich działań, które mogłyby być sprzeczne z działaniami Unii podejmowanymi na podstawie tej decyzji lub mogłyby je utrudnić, a państwa członkowskie szanują stanowisko Zjednoczonego Królestwa.

7. W okresie przejściowym dowódcy operacji cywilnych, szefowie misji, dowódcy operacji oraz dowódcy sił dla misji lub operacji prowadzonych na podstawie art. 42, 43 i 44 TUE nie mogą pochodzić ze Zjednoczonego Królestwa, siedziby operacyjne takich misji lub operacji, nie mogą być położone w Zjednoczonym Królestwie, które nie może też być państwem ramowym dla grup bojowych Unii. W okresie przejściowym Zjednoczone Królestwo nie zapewnia kierownictwa jakichkolwiek działań operacyjnych prowadzonych na mocy art. 28 TUE. 

Artykuł 130
Szczególne ustalenia dotyczące uprawnień do połowów

1. Przy ustalaniu uprawnień do połowów na podstawie art. 43 ust. 3 TFUE na dowolny okres przypadający w trakcie okresu przejściowego, przeprowadzane są konsultacje ze Zjednoczonym Królestwem w odniesieniu do uprawnień do połowów dotyczących Zjednoczonego Królestwa, w tym w kontekście przygotowań do właściwych konsultacji oraz negocjacji międzynarodowych.

2. Na użytek ust. 1 Unia daje Zjednoczonemu Królestwu możliwość przedstawiania uwag na temat corocznego komunikatu Komisji Europejskiej dotyczącego uprawnień do połowów, opinii naukowych od odpowiednich organów naukowych oraz wniosków Komisji Europejskiej dotyczących uprawnień do połowów na dowolny okres przypadający w trakcie okresu przejściowego.

3. Niezależnie od art. 129 ust. 2 lit. b), w celu umożliwienia Zjednoczonemu Królestwu przygotowania swego przyszłego członkostwa w odpowiednich forach międzynarodowych, Unia może wyjątkowo zaprosić Zjednoczone Królestwo, jako część delegacji Unii, do udziału w konsultacjach i negocjacjach międzynarodowych, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, w zakresie, w jakim jest to dozwolone dla państw członkowskich i jaki umożliwia dane forum.

4. Bez uszczerbku dla art. 122 ust. 1, utrzymuje się oparty na zasadzie względnej stabilności przydział uprawnień do połowów, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu. 

Artykuł 131
Nadzór i egzekwowanie

W okresie przejściowym w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa oraz do osób fizycznych i prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii przysługują kompetencje powierzone im w prawie Unii. W szczególności Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy w przypadkach przewidzianych w Traktatach.

Akapit pierwszy ma również zastosowanie w okresie przejściowym w odniesieniu do wykładni i stosowania niniejszej Umowy. 

Artykuł 132
Przedłużenie okresu przejściowego

1. Niezależnie od art. 126, Wspólny Komitet może, przed dniem 1 lipca 2020 r., przyjąć jedną decyzję przedłużającą okres przejściowy o maksymalnie rok lub 2 lata. (*2)

2. W przypadku przyjęcia przez Wspólny Komitet decyzji na mocy ust. 1, stosuje się następujące postanowienia:

a) w drodze odstępstwa od art. 127 ust. 6, na potrzeby wdrażania programów i działań Unii, na które przeznaczono środki zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi stosowanymi od 2021 r., Zjednoczone Królestwo uznaje się za państwo trzecie;

b) w drodze odstępstwa od art. 127 ust. 1 i bez uszczerbku dla części piątej niniejszej Umowy mające zastosowanie prawo Unii dotyczące zasobów własnych Unii w odniesieniu do lat budżetowych objętych przedłużeniem okresu przejściowego nie ma zastosowania do Zjednoczonego Królestwa po dniu 31 grudnia 2020 r.;

c) w drodze odstępstwa od art. 127 ust. 1 niniejszej Umowy, art. 107, 108 i 109 TFUE nie mają zastosowania do środków stosowanych przez organy Zjednoczonego Królestwa, w tym do środków dotyczących rozwoju obszarów wiejskich, wspierających produkcję rolną i handel produktami rolnymi w Zjednoczonym Królestwie, do rocznego poziomu wsparcia, który nie przekracza łącznej kwoty wydatków poniesionych w Zjednoczonym Królestwie w ramach wspólnej polityki rolnej w 2019 r., pod warunkiem że minimalny odsetek tego wsparcia objętego wyłączeniem jest zgodny z postanowieniami załącznika 2 do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. Taki minimalny odsetek wsparcia ustala się na podstawie ostatniego dostępnego odsetka łącznych wydatków w ramach wspólnej polityki rolnej w Unii, który był zgodny z postanowieniami załącznika 2 do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. W przypadku gdy okres przejściowy zostaje przedłużony o okres, który nie jest wielokrotnością 12 miesięcy, maksymalny roczny poziom wsparcia objętego wyłączeniem zmniejsza się proporcjonalnie w roku, w którym przedłużony okres przejściowy nie liczy 12 miesięcy;

d) na okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do końca okresu przejściowego Zjednoczone Królestwo wnosi wkład do budżetu Unii określony zgodnie z ust. 3;

e) z zastrzeżeniem ust. 3 lit. d) nie ma to wpływu na część piątą niniejszej Umowy.

3. Decyzja Wspólnego Komitetu przyjęta na mocy ust. 1:

a) określa odpowiednią wysokość wkładu Zjednoczonego Królestwa do budżetu Unii na okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do końca okresu przejściowego, biorąc pod uwagę status Zjednoczonego Królestwa w tym okresie, a także warunki wniesienia tego wkładu;

b) określa maksymalny poziom wsparcia objętego wyłączeniem, a także minimalny odsetek tego wsparcia zgodny z postanowieniami załącznika 2 do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa, o którym mowa w ust. 2 lit. c);

c) określa wszelkie inne środki konieczne do wdrożenia ust. 2;

d) przystosowuje daty lub okresy, o których mowa w art. 51, 62, 63, 84, 96, 125, 141, 156, 157 i w załącznikach IV i V w celu odzwierciedlenia przedłużenia okresu przejściowego. 

CZĘŚĆ PIĄTA
POSTANOWIENIA FINANSOWE
Rozdział 1
Postanowienia ogólne
Artykuł 133
Waluta w stosunkach między Unią i Zjednoczonym Królestwem
Bez uszczerbku dla mającego zastosowanie prawa Unii dotyczącego zasobów własnych Unii, wszelkie kwoty, zobowiązania, obliczenia, rozliczenia i płatności, o których mowa w niniejszej części, są sporządzane i wykonywane w euro.
Artykuł 134
Ułatwienia dla audytorów w odniesieniu do postanowień finansowych

Zjednoczone Królestwo przekazuje Unii informacje o podmiotach, którym powierzyło kontrolę wdrożenia postanowień finansowych objętych niniejszą częścią.

Na wniosek Zjednoczonego Królestwa Unia przekazuje takim podmiotom wszelkie informacje, o jakie w sposób uzasadniony mogą się one zwracać, dotyczące praw i obowiązków Zjednoczonego Królestwa na podstawie niniejszej części oraz udziela im odpowiedniej pomocy w celu umożliwienia im wykonania zadań. Przekazując informacje i udzielając pomocy na podstawie niniejszego artykułu, Unia działa zgodnie z mającym zastosowanie prawem Unii, w szczególności z przepisami Unii w zakresie ochrony danych.

Organy Zjednoczonego Królestwa i organy Unii mogą dokonać odpowiednich uzgodnień administracyjnych w celu ułatwienia stosowania pierwszego i drugiego akapitu. 

Rozdział 2
Wkład Zjednoczonego Królestwa do budżetu unii i jego udział w budżecie Unii
Artykuł 135
Wkład Zjednoczonego Królestwa do budżetów Unii w latach 2019 i 2020 i jego udział w wykonaniu tych budżetów

1. Zgodnie z częścią czwartą w latach 2019 i 2020 Zjednoczone Królestwo wnosi wkład do budżetów Unii i bierze udział w ich wykonaniu.

2. W drodze odstępstwa od części czwartej, zmiany w rozporządzeniu Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 (137) lub w decyzji 2014/335/UE, Euratom przyjęte w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy lub po tej dacie nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa, o ile zmiany te mają wpływ na zobowiązania finansowe Zjednoczonego Królestwa. 

Artykuł 136
Przepisy mające zastosowanie po dniu 31 grudnia 2020 r. w odniesieniu do zasobów własnych

1. Mające zastosowanie prawo Unii dotyczące zasobów własnych Unii w odniesieniu do lat budżetowych do 2020 r. nadal ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa po dniu 31 grudnia 2020 r., w tym w przypadku konieczności udostępnienia, korekty lub dostosowania zasobów własnych po tej dacie.

2. Bez uszczerbku dla art. 135 ust. 2, prawo Unii, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, obejmuje w szczególności następujące akty i przepisy, włącznie z ich zmianami, bez względu na datę przyjęcia, wejścia w życie lub rozpoczęcia stosowania takich zmian:

a) decyzję 2014/335/UE, Euratom;

b) rozporządzenie (UE, Euratom) nr 609/2014, w szczególności jego art. 12 w odniesieniu do odsetek od kwot udostępnionych z opóźnieniem oraz art. 11 w odniesieniu do stosowania klauzuli opt-out;

c) rozporządzenie (UE, Euratom) nr 608/2014, a w szczególności jego art. 1 w odniesieniu do obliczania salda oraz jego art. 2–8 w odniesieniu do środków wykonawczych w systemie zasobów własnych;

d) rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1553/89 (138);

e) rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1287/2003 (139);

f) decyzję wykonawczą Komisji (UE, Euratom) 2018/195 (140);

g) decyzję wykonawczą Komisji (UE, Euratom) 2018/194 (141);

h) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (142) (zwane dalej „rozporządzeniem finansowym”);

i) art. 287 TFUE dotyczący roli Trybunału Obrachunkowego oraz inne przepisy dotyczące tej instytucji;

j) art. 325 TFUE dotyczący zwalczania nadużyć finansowych oraz powiązane akty, w szczególności rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 (143) i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 (144);

k) budżety roczne na lata budżetowe do 2020 r. lub, w przypadku nieprzyjęcia budżetu rocznego, zasady mające zastosowanie zgodnie z art. 315 TFUE.

3. W drodze odstępstwa od ust. 1 i 2, następujące zasady stosuje się do Zjednoczonego Królestwa po dniu 31 grudnia 2020 r.:

a) wszelkie kwoty wynikające, w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa, z dostosowań zasobów własnych wprowadzonych do budżetu i z dostosowań związanych z nadwyżką lub deficytem, w związku z finansowaniem budżetów Unii do 2020 r. zgodnie z prawem Unii, o którym mowa w ust. 1 i 2, są należne od lub na rzecz Zjednoczonego Królestwa;

b) jeżeli, zgodnie z obowiązującym prawem Unii dotyczącym zasobów własnych Unii, dzień, w którym mają być udostępnione zasoby własne, przypada po dniu 28 lutego 2021 r., płatności dokonuje się w najwcześniejszym dniu, o którym mowa w art. 148 ust. 1, następującym po dniu, w którym zasoby własne mają być udostępnione;

c) na potrzeby zapłaty przez Zjednoczone Królestwo tradycyjnych zasobów własnych po dniu 28 lutego 2021 r. kwotę należności ustaloną zgodnie z art. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014 po odliczeniu kosztów poboru zgodnie z art. 2 ust. 3 i art. 10 ust. 3 decyzji 2014/335/UE, Euratom pomniejsza się o udział Zjednoczonego Królestwa w tej kwocie;

d) w drodze odstępstwa od art. 7 niniejszej Umowy przedstawiciele lub eksperci Zjednoczonego Królestwa lub eksperci wyznaczeni przez Zjednoczone Królestwo mogą wyjątkowo, na zaproszenie i bez prawa głosu, brać udział w posiedzeniach komitetów ustanowionych na mocy mającego zastosowanie prawa Unii, o którym mowa w art. 1 i 2 niniejszego artykułu, takich jak spotkania Komitetu Doradczego ds. Zasobów Własnych ustanowionego w art. 7 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 608/2014 lub Komitetu DNB ustanowionego w art. 4 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1287/2003, w zakresie w jakim prace tych komitetów dotyczą lat budżetowych do 2020 r.;

e) wszelkie korekty lub dostosowania do zasobów własnych opartych na VAT i dochodzie narodowym brutto przeprowadza się wyłącznie, jeśli decyzje dotyczące odpowiednich środków na podstawie przepisów, o których mowa w ust. 1 i 2, zostały przyjęte nie później niż w dniu 31 grudnia 2028 r.;

f) do dnia 31 grudnia 2025 r. odrębny rachunek dla tradycyjnych zasobów własnych, o którym mowa w art. 6 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014 podlega całkowitemu zamknięciu. Udział w kwotach, które w dniu 31 grudnia 2025 r. wciąż znajdują się na tym rachunku i które nie są uzależnione od wyników kontroli przeprowadzonej przez Komisję Europejską, ogłoszonych przed tą datą zgodnie z przepisami dotyczącymi zasobów własnych, udostępnia się budżetowi Unii przed dniem 20 lutego 2026 r. w wysokości odpowiadającej udziałowi kwot udostępnionych Unii w kwotach zgłoszonych przez Zjednoczone Królestwo Komisji Europejskiej w ramach procedury określonej w art. 13 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014 w okresie między 1 stycznia 2014 r. a 31 grudnia 2020 r. 

Artykuł 137
Udział Zjednoczonego Królestwa we wdrażaniu programów i działań Unii w latach 2019 i 2020

1. Zgodnie z częścią czwartą programy i działania Unii, na które przeznaczono środki zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi na lata 2014–2020 (WRF 2014–2020) lub poprzednią perspektywą finansową, są wdrażane w latach 2019 i 2020 w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa na podstawie mającego zastosowanie prawa Unii.

Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 (145) w brzmieniu obowiązującym w 2020 r. nie stosuje się do Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do roku składania wniosków 2020. Art. 13 tego rozporządzenia stosuje się jednak do systemu płatności bezpośrednich Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do roku składania wniosków 2020, pod warunkiem, że taki system odpowiada systemowi określonemu w rozporządzeniu (UE) nr 1307/2013, w brzmieniu obowiązującym w 2020 r.

2.   W drodze odstępstwa od postanowień części czwartej Zjednoczone Królestwo i projekty prowadzone na jego obszarze kwalifikują się wyłącznie do operacji finansowych prowadzonych w ramach instrumentów finansowych zarządzanych pośrednio lub bezpośrednio zgodnie z tytułem X rozporządzenia finansowego lub do operacji finansowych gwarantowanych przez budżet Unii w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 (146) oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR) ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 (147), pod warunkiem że te operacje finansowe zostały zatwierdzone przez podmioty i organy, w tym EBI i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), lub przez osoby, którym powierzono wdrożenie części tych działań, przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, nawet jeśli podpisanie tych operacji finansowych nastąpiło po tym dniu. W odniesieniu do operacji finansowych zatwierdzonych po dacie wejścia w życie niniejszej Umowy, podmioty z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie traktuje się jak podmioty mające siedzibę poza Unią. 

Artykuł 138
Prawo Unii mające zastosowanie po dniu 31 grudnia 2020 r. do udziału Zjednoczonego Królestwa w realizacji programów i działań Unii, na które przeznaczono środki zgodnie z WRF 2014–2020 lub poprzednią perspektywą finansową

1. W odniesieniu do realizacji programów i działań Unii, na które przeznaczono środki zgodnie z WRF 2014–2020 lub poprzednią perspektywą finansową, mające zastosowanie prawo Unii, w tym przepisy dotyczące korekt finansowych i rozliczania rachunków, nadal ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa po dniu 31 grudnia 2020 r. aż do zamknięcia tych programów i działań Unii.

2. Mające zastosowanie prawo Unii, o którym mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności następujące przepisy, włącznie z wszelkimi zmianami do nich, bez względu na datę przyjęcia, wejścia w życie lub rozpoczęcia stosowania zmian:

a) rozporządzenie finansowe;

b) akty podstawowe w rozumieniu art. 2 pkt 4 rozporządzenia finansowego, ustanawiające programy lub działania Unii, o których mowa w uwagach do budżetu dotyczących tytułów, rozdziałów, artykułów lub pozycji, w ramach których przeznaczono środki;

c) art. 299 TFUE dotyczący egzekucji zobowiązań pieniężnych;

d) art. 287 TFUE dotyczący roli Trybunału Obrachunkowego oraz inne przepisy dotyczące tej instytucji;

e) art. 325 TFUE dotyczący zwalczania nadużyć finansowych oraz powiązane akty, w szczególności rozporządzenie (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzenie (WE, Euratom) nr 2988/95.

3. W drodze odstępstwa od art. 7 przedstawiciele lub eksperci Zjednoczonego Królestwa lub eksperci wyznaczeni przez Zjednoczone Królestwo mogą wyjątkowo, na zaproszenie i bez prawa głosu, brać udział w posiedzeniach komitetów wspierających Komisję Europejską w realizacji programów ustanowionych prawem Unii, o którym mowa w ust. 1, lub ustanowionych przez Komisję Europejską w odniesieniu do wdrażania tego prawa, a także w zarządzaniu tymi programami, w zakresie w jakim prace tych komitetów dotyczą lat budżetowych do 2020 r.

4. W drodze odstępstwa od art. 8 Zjednoczone Królestwo ma dostęp, w zakresie absolutnie niezbędnym do realizacji programów i działań, o których mowa w ust. 2 lit. b), do sieci, systemów informacyjnych i baz danych utworzonych zgodnie z odpowiednimi aktami podstawowymi lub na podstawie powiązanych przepisów wykonawczych opartych na tych aktach podstawowych.

5. Na wniosek komitetu ds. postanowień finansowych, o którym mowa w art. 165 ust. 1 lit. f), Wspólny Komitet może przyjąć, zgodnie z zasadami określonymi w art. 166, środki techniczne w celu ułatwienia zamknięcia programów i działań Unii, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, lub w celu zwolnienia Zjednoczonego Królestwa ze zobowiązań do podejmowania działań w trakcie zamykania lub po zamknięciu tych programów i działań, które nie są odpowiednie dla byłego państwa członkowskiego, pod warunkiem że takie środki techniczne są zgodne z zasadą należytego zarządzania finansami i że nie przynoszą one Zjednoczonemu Królestwu ani beneficjentom ze Zjednoczonego Królestwa korzyści w porównaniu z państwami członkowskimi lub państwami trzecimi uczestniczącymi w tych samych programach i działaniach finansowanych z budżetu Unii. 

Artykuł 139
Udział Zjednoczonego Królestwa
Udział Zjednoczonego Królestwa, o którym mowa w art. 136 ust. 3 lit. a) i c) oraz w art. 140–147, stanowi odsetek obliczony jako stosunek zasobów własnych udostępnionych przez Zjednoczone Królestwo w latach 2014–2020 do zasobów własnych udostępnionych w tym okresie przez wszystkie państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo, dostosowany o kwotę zgłoszoną państwom członkowskim przed dniem 1 lutego 2022 r. zgodnie z art. 10b ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014.
Artykuł 140
Zobowiązania pozostające do realizacji

1. Jeśli niniejsza Umowa nie stanowi inaczej, Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii za swój udział w zobowiązaniach budżetowych w odniesieniu do budżetu Unii i budżetów zdecentralizowanych agencji Unii pozostający do spłaty w dniu 31 grudnia 2020 r. oraz za swój udział w zobowiązaniach podjętych w 2021 r. dotyczących przeniesienia środków na zobowiązania z budżetu na 2020 r.

Akapit pierwszy nie ma zastosowania do następujących zobowiązań pozostających do spłaty w dniu 31 grudnia 2020 r.:

a) zobowiązań dotyczących programów i organów, do których zastosowanie ma art. 11 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014 w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa;

b) zobowiązań finansowanych z dochodów przeznaczonych na określony cel w budżecie Unii.

W odniesieniu do zdecentralizowanych agencji Unii kwotę ich zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym, uwzględnia się jedynie proporcjonalnie do udziału wkładów z budżetu Unii w ich ogólnych przychodach w okresie 2014–2020.

2. Unia obliczy kwotę zobowiązań, o których mowa w ust. 1, na dzień 31 grudnia 2020 r. Do dnia 31 marca 2021 r. Unia poinformuje Zjednoczone Królestwo o wysokości tej kwoty, dołączając wykaz zawierający klucz referencyjny każdego zobowiązania, powiązane linie budżetowe oraz kwotę dla każdej powiązanej linii budżetowej.

3. W odniesieniu do zobowiązań, o których mowa w ust. 1, do dnia 31 marca każdego roku, poczynając od 2022 r., Unia przekazuje Zjednoczonemu Królestwu:

a) informacje na temat kwoty zobowiązań pozostających do spłaty na dzień 31 grudnia poprzedniego roku oraz na temat płatności i umorzeń dokonanych w poprzednim roku, wraz z zaktualizowanym wykazem, o którym mowa w ust. 2;

b) szacunki spodziewanych płatności w roku bieżącym w oparciu o poziom środków na płatności w budżecie;

c) szacunki spodziewanego wkładu Zjednoczonego Królestwa do płatności, o których mowa w lit. b); oraz

d) inne informacje, takie jak prognoza średnioterminowa dotycząca płatności.

4. Roczna kwota do zapłaty jest obliczana jako udział Zjednoczonego Królestwa w szacunkach, o których mowa w ust. 3 lit. b), dostosowana o różnicę między płatnościami dokonanymi przez Zjednoczone Królestwo w poprzednim roku a udziałem Zjednoczonego Królestwa w płatnościach dokonanych przez Unię w poprzednim roku odnośnie do zobowiązań pozostających do spłaty, o których mowa w ust. 1, pomniejszona o kwotę korekt finansowych netto odnoszących się do programów i działań finansowanych z wieloletnich ram finansowych 2014–2020 lub poprzednich perspektyw finansowych oraz pomniejszonych o wpływy z wszelkich postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczących nieudostępniania przez państwo członkowskie zasobów własnych odnoszących się do lat budżetowych do roku 2020, pod warunkiem że kwoty te wpłynęły do budżetu w poprzednim roku i są ostateczne. Rocznej kwoty do zapłaty przez Zjednoczone Królestwo nie dostosowuje się w danym roku.

W 2021 r. roczną kwotę do zapłaty przez Zjednoczone Królestwo pomniejsza się o udział Zjednoczonego Królestwa w finansowaniu budżetu na 2020 r. w stosunku do kwoty środków na płatności przeniesionej z 2020 r. na 2021 r. zgodnie z art. 12 i 13 rozporządzenia finansowego oraz o udział Zjednoczonego Królestwa w całkowitej kwocie tradycyjnych zasobów własnych udostępnionych Unii w styczniu i lutym 2021 r., w odniesieniu do których w listopadzie i grudniu 2020 r. ustalono należności Unii zgodnie z art. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014. Unia zwraca również Zjednoczonemu Królestwu jego udział w całkowitej kwocie tradycyjnych zasobów własnych udostępnionych przez państwa członkowskie po dniu 31 grudnia 2020 r. dla towarów dopuszczonych do swobodnego obrotu w odniesieniu do zakończenia lub zamknięcia procedur czasowego składowania lub procedur celnych, o których mowa w art. 49 ust. 2, rozpoczętych przed tym dniem lub w tym dniu.

5. Na wniosek Zjednoczonego Królestwa złożony najwcześniej po dniu 31 grudnia 2028 r. Unia sporządza szacunki kwot pozostałych do zapłaty przez Zjednoczone Królestwo na mocy niniejszego artykułu, na podstawie zasady uwzględniającej kwotę zobowiązań pozostających do spłaty na koniec roku, oraz szacunki wszelkich umorzeń takich zobowiązań pozostających do spłaty, wszelkich korekt finansowych i wszelkich wpływów z postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego po końcu roku. Po potwierdzeniu przez Zjednoczone Królestwo przyjęcia wniosku przedłożonego komitetowi ds. postanowień finansowych, o którym mowa w art. 165 ust. 1 lit. f), oraz Wspólnemu Komitetowi, Zjednoczone Królestwo wpłaca oszacowaną kwotę, dostosowaną zgodnie z ust. 4 niniejszego artykułu, w odniesieniu do płatności dokonanych przez Zjednoczone Królestwo w poprzednim roku. Po wpłaceniu kwot, o których mowa w niniejszym ustępie, pozostałe zobowiązania Zjednoczonego Królestwa lub Unii na podstawie niniejszego artykułu wygasają. 

Artykuł 141
Grzywny ustalone przed dniem 31 grudnia 2020 r. lub w tym dniu

1. W odniesieniu do grzywny ustalonej przez Unię przed dniem 31 grudnia 2020 r. lub w tym dniu, która stała się ostateczna i która nie stanowi dochodów przeznaczonych na określony cel, Unia zwraca Zjednoczonemu Królestwu jego udział w kwocie grzywny pobranej przez Unię, chyba że kwota ta została już ujęta jako dochody budżetowe w budżecie Unii przed dniem 31 grudnia 2020 r. lub w tym dniu.

2. W odniesieniu do grzywny ustalonej przez Unię po dniu 31 grudnia 2020 r. w ramach postępowania, o którym mowa w art. 92 ust. 1, Unia zwraca Zjednoczonemu Królestwu jego udział w kwocie grzywny pobranej przez Unię, gdy grzywna ta staje się ostateczna. 

Artykuł 142
Zobowiązania Unii na koniec 2020 r.

1. Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii za swój udział w finansowaniu zobowiązań Unii zaciągniętych do dnia 31 grudnia 2020 r. z wyjątkiem:

a) zobowiązań, którym odpowiadają aktywa, w tym: pożyczone składniki aktywów w ramach pomocy finansowej Unii i powiązane zobowiązania bilansowe, rzeczowe aktywa trwałe i rezerwy związane z likwidacją obiektów jądrowych należących do Wspólnego Centrum Badawczego oraz wszelkie zobowiązania wynikające z najmu, wartości niematerialne i prawne oraz zapasy, wszelkie aktywa i pasywa dotyczące zarządzania ryzykiem walutowym, rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów oraz wszelkie rezerwy poza tymi dotyczącymi grzywien, postępowań sądowych i zobowiązań z tytułu gwarancji finansowych; oraz

b) zobowiązań i aktywów związanych z wykonywaniem budżetu i zarządzaniem zasobami własnymi, w tym zaległych płatności zaliczkowych, należności, środków pieniężnych, zobowiązań i rozliczeń międzyokresowych, między innymi tych związanych z Europejskim Funduszem Rolniczym Gwarancji lub już ujętych w zobowiązaniach pozostających do spłaty (RAL).

2. Zjednoczone Królestwo w szczególności odpowiada za swój udział w zobowiązaniach Unii dotyczących świadczeń emerytalnych i uprawnień do innych świadczeń związanych z zatrudnieniem nabytych w dniu 31 grudnia 2020 r. lub przed tą datą. Płatności dotyczących tych zobowiązań dokonuje się zgodnie z ust. 5 i 6.

3. Do dnia 31 marca każdego roku, począwszy od 2022 r., Unia informuje Zjednoczone Królestwo o płatnościach dokonanych w poprzednim roku dotyczących zobowiązań zaległych na dzień 31 grudnia 2020 r. oraz o wysokości wkładu Zjednoczonego Królestwa w te płatności.

4. Do dnia 31 marca każdego roku, począwszy od 2022 r., Unia przedkłada Zjednoczonemu Królestwu specjalny dokument o emeryturach dotyczący stanu z dnia 31 grudnia poprzedniego roku w odniesieniu do zobowiązań, o których mowa w ust. 2, w którym określa się:

a) kwoty pozostające do zapłaty w odniesieniu do zobowiązań opisanych w ust. 5;

b) wykonane obliczenia oraz wykorzystane dane i założenia w celu określenia kwoty, jaką Zjednoczone Królestwo ma zapłacić do dnia 30 czerwca bieżącego roku w odniesieniu do pracowniczych świadczeń emerytalnych i wkładów z budżetu Unii do wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego wniesionych w poprzednim roku zgodnie z ust. 6, oraz szacunki tych kwot na rok bieżący;

c) w odniesieniu do liczby zatrudnionych na dzień 31 grudnia 2020 r., informacje dotyczące liczby faktycznych beneficjentów i szacowanych przyszłych beneficjentów systemu pracowniczych świadczeń emerytalnych i systemu ubezpieczenia chorobowego na koniec poprzedniego roku oraz na temat ich całkowitych świadczeń przysługujących im po okresie zatrudnienia, do jakich mają prawo w tej dacie; oraz

d) zaległe zobowiązania Zjednoczonego Królestwa, obliczone z wykorzystaniem wyceny aktuarialnej zgodnie z odpowiednimi Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości Sektora Publicznego, oraz wyjaśnienie zmian tych zobowiązań w porównaniu z poprzednim rokiem.

Dokument ten można zaktualizować do dnia 30 września tego samego roku, aby odzwierciedlić ostateczne dane za rok poprzedni.

5. W odniesieniu do zobowiązań Zjednoczonego Królestwa dotyczących świadczeń emerytalnych oraz uprawnień do innych świadczeń związanych z zatrudnieniem, o których mowa w ust. 2, w kontekście świadczeń emerytalnych członków i osób zajmujących wysokie stanowiska publiczne w UE objętych rozporządzeniem Rady nr 422/67/EWG, 5/67/Euratom (148), decyzją Parlamentu Europejskiego 2005/684/WE, Euratom (149) oraz rozporządzeniem Rady (UE) 2016/300 (150), Zjednoczone Królestwo wnosi wkład w zobowiązania zapisane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Unii w roku budżetowym 2020 w 10 transzach, począwszy od dnia 31 października 2021 r.

6. W odniesieniu do zobowiązań Zjednoczonego Królestwa dotyczących świadczeń emerytalnych oraz uprawnień do innych świadczeń związanych z zatrudnieniem, o których mowa w ust. 2, w kontekście świadczeń emerytalnych urzędników Unii, określonych zgodnie z art. 77 do 84 regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej, oraz w kontekście świadczeń emerytalnych pracowników zatrudnionych na czas określony, pracowników kontraktowych i asystentów parlamentarnych, określonych odpowiednio zgodnie z art. 33–40, art. 101–114 i art. 135 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, Zjednoczone Królestwo wnosi co roku wkład w płatności netto dokonywane z budżetu Unii na rzecz każdego beneficjenta oraz w powiązane składki z budżetu Unii do wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego na każdego beneficjenta lub osobę, która jest uprawniona do świadczeń za pośrednictwem beneficjenta. Opłacanie tego wkładu rozpoczyna się dnia 30 czerwca 2022 r.

W odniesieniu do świadczeń emerytalnych, o których mowa w akapicie pierwszym, płatność wnoszona przez Zjednoczone Królestwo stanowi sumę płatności netto dokonanych przez budżet Unii w poprzednim roku na rzecz każdego beneficjenta pomnożonych przez udział Zjednoczonego Królestwa i przez specyficzną wartość procentową odpowiadającą każdemu beneficjentowi (zwaną dalej „specyficzną wartością procentową”). Specyficzne wartości procentowe są następujące:

a) w przypadku beneficjenta otrzymującego emeryturę dnia 1 stycznia 2021 r. specyficzna wartość procentowa wynosi 100 %;

b) w przypadku każdego innego beneficjenta świadczeń emerytalnych, specyficzną wartość procentową oblicza się jako stosunek między prawami do świadczeń emerytalnych nabytymi zgodnie z regulaminem pracowniczym urzędników Unii Europejskiej, a szczególnie jego załącznikiem VIII, w dniu 31 grudnia 2020 r. lub przed tym dniem, w tym świadczeniami emerytalnymi przeniesionymi według stanu na ten dzień, a prawami do świadczeń emerytalnych nabytymi w dniu przejścia na emeryturę lub śmierci, jeśli nastąpiła wcześniej, lub w dniu opuszczenia systemu przez daną osobę;

c) do celów wkładu z budżetu do wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego, specyficzną wartość procentową oblicza się jako stosunek między liczbą lat, w których beneficjent opłacał składki w systemie świadczeń emerytalnych do dnia 31 grudnia 2020 r., oraz całkowitą liczbą lat w momencie przejścia na emeryturę, w których beneficjent lub osoba objęta regulaminem pracowniczym urzędników Unii Europejskiej, będąca podstawą praw wynikających ze wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego, opłacali składki w systemie świadczeń emerytalnych.

W przypadku beneficjenta renty rodzinnej lub renty sierocej określonej zgodnie z regulaminem pracowniczym urzędników Unii Europejskiej, wartość tę oblicza się w oparciu o karierę osoby objętej tym regulaminem pracowniczym, będącej podstawą renty rodzinnej lub renty sierocej.

Do chwili wygaśnięcia zobowiązań związanych z niniejszym ustępem, w danym roku (zwanym dalej „rokiem N”) Zjednoczone Królestwo może przedłożyć Unii, przed dniem 1 marca roku N, wniosek dotyczący zapłaty zobowiązań zaległych na dzień 31 grudnia roku N. Unia ustala kwotę zaległych zobowiązań w odniesieniu do świadczeń emerytalnych i wynikających ze wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego świadczeń po okresie zatrudnienia, korzystając z tej samej metodologii jak w ust. 4 lit. d). Jeśli Zjednoczone Królestwo zaakceptuje tę kwotę, wpłaci ją w pięciu transzach, przy czym pierwsza płatność ma miejsce w roku N+1. Zjednoczone Królestwo pokrywa również swoje zobowiązania za rok N według procedury określonej w niniejszym ustępie. Po dokonaniu tej płatności, oraz pod warunkiem że dokonano płatności, o których mowa w ust. 5, pozostałe zobowiązania na podstawie niniejszego artykułu wygasają. Komitet ds. postanowień finansowych, o którym mowa w art. 165 ust. 1 lit. f), oraz Wspólny Komitet powiadamia się o tej sytuacji. 

Artykuł 143
Warunkowe zobowiązania finansowe związane z pożyczkami na pomoc finansową, EFIS, EFZR oraz z upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich

1. Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii za swój udział w warunkowych zobowiązaniach finansowych Unii wynikających z operacji finansowych:

a) w sprawie których Parlament Europejski i Rada lub Komisja Europejska podjęły decyzję przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, jeżeli takie operacje finansowe dotyczą pożyczek na pomoc finansową, w sprawie których podjęto decyzje zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 407/2010 (151), rozporządzeniem Rady (WE) nr 332/2002 (152) lub decyzjami Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przyznania różnym państwom pomocy makrofinansowej na podstawie wpłat zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 (153) lub rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2728/94 (154);

b) zatwierdzonych przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy przez organy, podmioty lub osoby, którym bezpośrednio powierza się wykonywanie operacji finansowych w związku z gwarancjami budżetowymi, których udzielono albo na rzecz EBI za pośrednictwem EFIS zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2015/1017 albo w drodze upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich zgodnie z rozporządzeniem (WE, Euratom) nr 480/2009 lub rozporządzeniem (WE, Euratom) nr 2728/94 i decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE (155) lub decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2011/UE (156), albo których udzielono na rzecz kwalifikujących się partnerów (EFZR).

W dniu 31 lipca 2019 r. Unia przekaże Zjednoczonemu Królestwu szczegółowe sprawozdanie na temat wspomnianych wyżej operacji finansowych, zawierające – dla każdego rodzaju instrumentu – informacje dotyczące:

a) zobowiązań finansowych wynikających z tych operacji finansowych na dzień wejścia w życie niniejszej Umowy;

b) w stosownych przypadkach rezerw utrzymywanych w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy w poszczególnych funduszach gwarancyjnych lub na rachunkach powierniczych na pokrycie zobowiązań finansowych, o których mowa w lit. a), i poszczególnych rezerw objętych zobowiązaniem, ale jeszcze niewpłaconych.

W skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Unii za lata 2019 i 2020 płatności realizowane z rezerw, o których mowa w akapicie drugim lit. b), od daty wejścia w życie niniejszej Umowy odpowiednio do dnia 31 grudnia 2019 r. i 2020 r. wykazuje się dla tych samych operacji finansowych, o których mowa w niniejszym ustępie, ale w przypadku których decyzję podjęto w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy lub po tej dacie.

Na zobowiązanie Zjednoczonego Królestwa wobec Unii w związku z operacjami finansowymi, o których mowa w niniejszym ustępie, nie ma wpływu żadna restrukturyzacja tych operacji finansowych. W szczególności ekspozycja finansowa Zjednoczonego Królestwa nie może wzrosnąć w ujęciu nominalnym w porównaniu z sytuacją bezpośrednio poprzedzającą taką restrukturyzację.

2. W odniesieniu do operacji finansowych, o których mowa w ust. 1, Unia odpowiada wobec Zjednoczonego Królestwa za jego udział:

a) we wszelkich kwotach odzyskanych przez Unię od dłużników będących w zwłoce lub we wszelkich kwotach związanych z nienależnymi płatnościami; oraz

b) we wszelkich dochodach netto wynikających z różnicy między przychodami finansowymi i operacyjnymi a wydatkami finansowymi i operacyjnymi, ujętymi jako dochody, ogólne lub przeznaczone na określony cel, w budżecie Unii.

W odniesieniu do dochodów z zarządzania aktywami stanowiącymi rezerwy dla instrumentów, w przypadku których tworzone są rezerwy, Unia oblicza odsetek dochodów jako stosunek dochodów netto z zarządzania aktywami za poprzedni rok do łącznych rezerw istniejących na koniec poprzedniego roku. Kwota zobowiązania wobec Zjednoczonego Królestwa z tytułu dochodów z zarządzania aktywami stanowiącymi rezerwy jest równa kwocie uzyskanej w wyniku pomnożenia bieżących rezerw Zjednoczonego Królestwa, o których mowa w ust. 5, przez ten odsetek dochodów.

3. Do dnia 31 marca 2021 r., w odniesieniu do każdego instrumentu, o którym mowa w ust. 1, zakładającego tworzenie rezerw z budżetu Unii, Unia informuje Zjednoczone Królestwo o:

a) jego początkowej kwocie rezerw obliczonej jako udział Zjednoczonego Królestwa w sumie:

(i) rezerw utworzonych w odpowiednim funduszu gwarancyjnym do dnia 31 grudnia 2020 r.;

(ii) kwoty rezerw objętych zobowiązaniem, ale jeszcze niewpłaconych do dnia 31 grudnia 2020 r.; oraz

(iii) płatności zrealizowanych od daty wejścia w życie niniejszej Umowy do dnia 31 grudnia 2020 r. związanych z operacjami finansowymi, w przypadku których decyzję podejmuje się w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy lub po tej dacie; oraz

b) jego domyślnym wskaźniku zasilenia rezerw, obliczonym jako stosunek początkowej kwoty rezerw Zjednoczonego Królestwa dla danego instrumentu do kwoty operacji finansowych, o których mowa w ust. 1, na dzień 31 grudnia 2020 r., w przypadku których podjęto decyzję przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

4. Dnia 31 marca każdego roku, począwszy od 2021 r., do czasu amortyzacji, wygaśnięcia lub zakończenia operacji finansowych, o których mowa w ust. 1, Unia przekazuje Zjednoczonemu Królestwu informacje o tych operacjach finansowych. W odniesieniu do każdego rodzaju instrumentu informacje te dotyczą:

a) zobowiązań warunkowych niespłaconych na dzień 31 grudnia poprzedniego roku;

b) płatności zrealizowanych w poprzednim roku przez Unię w odniesieniu do tych operacji finansowych i zagregowanej kwoty tych płatności po dniu 31 grudnia 2020 r.;

c) bieżących rezerw Zjednoczonego Królestwa i jego bieżącego wskaźnika zasilenia rezerw określonego w ust. 5;

d) zwrotów dokonanych na rzecz Zjednoczonego Królestwa w poprzednim roku zgodnie z ust. 6 lit. a) i zagregowanej kwoty takich zwrotów po dniu 31 grudnia 2020 r.;

e) kwot odzyskanych i dochodów netto ujętych w budżecie Unii, o których mowa w ust. 2, w odniesieniu do poprzedniego roku;

f) w razie potrzeby innych użytecznych informacji dotyczących operacji finansowych w poprzednim roku.

5. Do dnia 31 marca każdego roku, dla każdego instrumentu, o którym mowa w ust. 1, jeżeli na mocy aktu podstawowego tworzy się rezerwy z budżetu Unii, Unia:

a) oblicza bieżący poziom rezerw Zjednoczonego Królestwa, określany jako kwota początkowych rezerw Zjednoczonego Królestwa pomniejszona o:

(i) udział Zjednoczonego Królestwa w zagregowanej kwocie płatności, o których mowa w ust. 4 lit. b), realizowanych z budżetu Unii po dniu 31 grudnia 2020 r. w odniesieniu do operacji finansowych, w sprawie których podjęto decyzję przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy;

(ii) udział Zjednoczonego Królestwa w kwocie dokonanych w poprzednich latach umorzeń zobowiązań pozostających do spłaty, o których mowa w ust. 3 lit. a) ppkt (ii) niniejszego artykułu, zgodnie z powiadomieniem na podstawie art. 140 ust. 3;

(iii) zagregowaną kwotę zwrotów dokonanych na rzecz Zjednoczonego Królestwa od dnia 1 stycznia 2021 r., o której mowa w ust. 4 lit. d);

b) powiadamia Zjednoczone Królestwo o bieżącym wskaźniku zasilenia rezerw określonym jako stosunek bieżących rezerw Zjednoczonego Królestwa do kwoty operacji finansowych, o których mowa w ust. 4 lit. a).

6. Każdego roku począwszy od 2022 r.:

a) jeżeli bieżący wskaźnik zasilenia rezerw Zjednoczonego Królestwa dla instrumentu przekracza jego domyślny wskaźnik zasilenia rezerw dla takiego instrumentu, Unia odpowiada wobec Zjednoczonego Królestwa z tytułu takiego instrumentu do wysokości kwoty uzyskanej w wyniku pomnożenia kwoty zobowiązań finansowych, o których mowa w ust. 4 lit. a), przez różnicę między bieżącym wskaźnikiem zasilenia rezerw a domyślnym wskaźnikiem zasilenia rezerw. Zobowiązanie Unii nie przekracza bieżących rezerw Zjednoczonego Królestwa obliczonych zgodnie z ust. 5;

b) jeżeli w danym roku bieżący wskaźnik zasilenia rezerw Zjednoczonego Królestwa dla instrumentu przyjmuje wartość ujemną, Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii z tytułu tego instrumentu za kwotę ujemnych bieżących rezerw. W następnych latach Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii z tytułu tego instrumentu za swój udział w płatnościach dokonanych zgodnie z ust. 4 lit. b) niniejszego artykułu i udział Zjednoczonego Królestwa w kwocie dokonanych w poprzednich latach umorzeń zobowiązań pozostających do spłaty, o których mowa w ust. 3 lit. a) ppkt (ii) niniejszego artykułu, zgodnie z powiadomieniem na podstawie art. 140 ust. 3.

7. Jeżeli bieżące rezerwy Zjednoczonego Królestwa mają wartość dodatnią z chwilą wygaśnięcia operacji finansowych Unii związanych z instrumentem, o których mowa w ust. 1, Unia odpowiada wobec Zjednoczonego Królestwa za kwotę bieżących rezerw Zjednoczonego Królestwa obliczonych zgodnie z ust. 5.

8. Po dniu 31 grudnia 2020 r., jeżeli z budżetu Unii realizowane są płatności z tytułu operacji finansowych, o których mowa w ust. 1, w związku z instrumentem, dla którego akt podstawowy nie przewiduje tworzenia rezerw, Zjednoczone Królestwo odpowiada wobec Unii z tytułu takiego instrumentu za swój udział w zrealizowanych płatnościach zgodnie z powiadomieniem na podstawie ust. 4 lit. b).

9. Na użytek niniejszego artykułu, jeżeli zobowiązania finansowe, płatności, kwoty odzyskane lub inne kwoty dotyczą operacji finansowych, o których mowa w ust. 1, ale wskutek zastosowania mechanizmu podziału ryzyka lub mechanizmu podporządkowania nie można bezpośrednio ustalić, czy wynikają one z danej operacji finansowej, stosowne zobowiązania finansowe, płatności, kwoty odzyskane lub inne kwoty, które należy ustalić na potrzeby stosowania niniejszego artykułu, oblicza się proporcjonalnie na podstawie stosunku kwoty operacji finansowych, co do których podjęto decyzję lub które zatwierdzono przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego obliczenia do łącznej kwoty operacji finansowych na dzień 31 grudnia.

10. Jeżeli operacje finansowe, o których mowa w ust. 1, nie ulegają amortyzacji, takie operacje finansowe uważa się po upływie 10 lat za ulegające amortyzacji proporcjonalnie do amortyzacji pozostałych amortyzowanych operacji. 

Artykuł 144
Instrumenty finansowe objęte wykonaniem pośrednim lub bezpośrednim finansowane z programów WRF na lata 2014–2020 lub finansowanych w ramach wcześniejszych perspektyw finansowych

1. Od daty wejścia w życie niniejszej Umowy do czasu pełnej amortyzacji operacji finansowych, o których mowa w lit. a) niniejszego akapitu, Unia określa operacje finansowe:

a) co do których Komisja Europejska podjęła decyzję przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy i które w stosownych przypadkach zostały zatwierdzone przez instytucje finansowe, którym Komisja Europejska powierzyła wykonanie instrumentu finansowego w ramach programu WRF na lata 2014–2020 lub w ramach wcześniejszych perspektyw finansowych, objętego wykonaniem pośrednim lub bezpośrednim; oraz

b) co do których podjęto decyzję i które w stosownych przypadkach zostały zatwierdzone w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy lub po tej dacie.

W dniu 31 lipca 2019 r. Unia przedstawi w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 143 ust. 1 akapit drugi, następujące informacje dotyczące instrumentów finansowych, objętych wykonaniem pośrednim lub bezpośrednim, finansowanych z programów WRF na lata 2014–2020 lub finansowanych w ramach wcześniejszych perspektyw finansowych:

a) zobowiązania finansowe wynikające z operacji, co do których przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy Komisja Europejska lub podmiot, któremu Komisja Europejska powierzyła wykonanie instrumentu finansowego, podjęły decyzje; oraz

b) płatności dokonane przez Komisję Europejską z tytułu instrumentów finansowych i kwoty zaangażowane na rzecz instrumentów finansowych, które nie zostały jeszcze wypłacone w tym dniu.

Na zobowiązanie Unii wobec Zjednoczonego Królestwa w związku z operacjami finansowymi, o których mowa w niniejszym ustępie, nie ma wpływu restrukturyzacja tych operacji finansowych w zakresie, w jakim taka restrukturyzacja nie skutkuje wzrostem ekspozycji finansowej wobec kontrahenta, w ujęciu nominalnym, w porównaniu z wartością tej ekspozycji bezpośrednio przed restrukturyzacją.

2. Dnia 31 marca każdego roku, począwszy od 2021 r., do czasu amortyzacji, wygaśnięcia lub zakończenia operacji finansowych, w odniesieniu do każdego instrumentu finansowego, o którym mowa w ust. 1, Unia przekazuje Zjednoczonemu Królestwu dostępne informacje o operacjach finansowych, o których mowa w ust. 1, w sprawie których podjęto decyzję lub które zatwierdzono przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy i o tych, w sprawie których podjęto decyzję lub które zatwierdzono w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy lub po tej dacie. W przypadku każdego instrumentu informacje te dotyczą:

a) zobowiązań finansowych według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku wynikających z operacji finansowych, co do których Komisja Europejska podjęła decyzję lub które zatwierdził podmiot, któremu Komisja Europejska powierzyła wykonanie instrumentu finansowego, przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy;

b) łącznych zobowiązań finansowych według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku wynikających z operacji finansowych, co do których decyzję podjęła Komisja Europejska lub podmiot, któremu Komisja Europejska powierzyła wykonanie instrumentu;

c) stosunku kwot, o których mowa w lit. a) i b);

d) płatności dokonanych z funduszu rezerw lub z rachunków powierniczych u podmiotów, którym powierzono prowadzenie tych funduszy lub rachunków powierniczych, jeżeli takie płatności związane są z operacjami finansowymi, co do których Komisja Europejska podjęła decyzję lub które zatwierdził podmiot, któremu Komisja Europejska powierzyła wykonanie instrumentu finansowego, po dacie wejścia w życie niniejszej Umowy;

e) części kwot zwróconych Unii zgodnie z art. 209 ust. 3 rozporządzenia finansowego, innych niż zwroty przewidziane w lit. f) niniejszego ustępu, związanej z operacjami finansowymi, co do których podjęto decyzję lub które zatwierdzono przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy;

f) zwrotów ze środków instrumentu finansowego w funduszu rezerw lub na rachunkach powierniczych;

g) części kwoty w funduszu rezerw lub na rachunkach powierniczych, która nie została wypłacona i która została odzyskana przez Komisję Europejską;

h) w razie potrzeby innych użytecznych informacji dotyczących operacji finansowych w poprzednim roku.

3. Unia odpowiada wobec Zjednoczonego Królestwa za udział Zjednoczonego Królestwa w każdej kwocie, o której mowa w ust. 2 lit. d)–g).

4. Na użytek niniejszego artykułu, jeżeli zobowiązania finansowe, płatności, kwoty odzyskane lub inne kwoty dotyczą operacji finansowych, o których mowa w ust. 1, ale nie można bezpośrednio ustalić, czy wynikają one z konkretnej operacji finansowej wskutek zastosowania mechanizmu podziału ryzyka lub mechanizmu podporządkowania, stosowne zobowiązania finansowe, płatności, kwoty odzyskane lub inne kwoty, które należy ustalić na użytek stosowania niniejszego artykułu, oblicza się proporcjonalnie na podstawie stosunku, o którym mowa w ust. 2 lit. c). 

Artykuł 145
Europejska Wspólnota Węgla i Stali

Unia odpowiada wobec Zjednoczonego Królestwa za jego udział w aktywach netto Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali w likwidacji według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r.

Unia zwraca Zjednoczonemu Królestwu stosowną kwotę w pięciu równych rocznych transzach płatnych w dniu 30 czerwca każdego roku, począwszy od dnia 30 czerwca 2021 r. 

Artykuł 146
Inwestycja Unii w EFI

Unia odpowiada wobec Zjednoczonego Królestwa za jego udział w inwestycji Unii w opłacony kapitał EFI według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r.

Unia zwraca Zjednoczonemu Królestwu stosowną kwotę w pięciu równych rocznych transzach płatnych w dniu 30 czerwca każdego roku, począwszy od dnia 30 czerwca 2021 r. 

Artykuł 147
Zobowiązania warunkowe w związku ze sprawami sądowymi

1. Zjednoczone Królestwo odpowiada za swój udział w płatnościach wymaganych do wywiązania się ze zobowiązań warunkowych Unii, które stają się wymagalne w związku ze sprawami sądowymi dotyczącymi interesów finansowych Unii związanych z budżetem, a w szczególności w związku z rozporządzeniem (WE, Euratom) nr 2988/95, lub w związku ze sprawami sądowymi dotyczącymi realizacji programów i polityk Unii, pod warunkiem że stan faktyczny stanowiący przedmiot tych spraw zaistniał nie później niż dnia 31 grudnia 2020 r.

Unia odpowiada wobec Zjednoczonego Królestwa za jego udział we wszelkich kwotach odzyskanych następnie środków związanych z płatnościami, o których mowa w akapicie pierwszym.

2. Do dnia 31 marca każdego roku Unia informuje Zjednoczone Królestwo o kwotach, o których mowa w ust. 1. 

Artykuł 148
Płatności po 2020 r.

1. Datami odniesienia dla płatności realizowanych przez Zjednoczone Królestwo na rzecz Unii lub przez Unię na rzecz Zjednoczonego Królestwa po dniu 31 grudnia 2020 r. są 30 czerwca i 31 października każdego roku dla kwot:

a) o których mowa w art. 49 ust. 2, art. 50 i 53, art. 62 ust.2, art. 63 ust.1 lit. e), art. 63 ust. 2, art. 99 ust. 3 i art. 100 ust. 2;

b) o których mowa w art. 84 ust. 1;

c) o których mowa w art. 136 ust. 3 lit. a), b), c), e) i f), do kolejnej daty odniesienia przypadającej po dacie dostosowania lub korekty;

d) wynikających ze środków naprawczych, jakie Zjednoczone Królestwo ma podjąć w odniesieniu do zasobów własnych należnych za lata finansowe do 2020 r. w wyniku kontroli prowadzonych zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) nr 608/2014 lub rozporządzeniem (EWG, Euratom) nr 1553/89 lub z innych powodów, do kolejnej daty odniesienia przypadającej po dacie środka naprawczego;

e) o których mowa w art. 140 ust. 4, w dwóch transzach w datach odniesienia dla płatności, przy czym pierwsza transza wynosi połowę wartości drugiej transzy;

f) o których mowa w art. 140 ust. 5, w dniu 30 czerwca po potwierdzeniu przez Zjednoczone Królestwo, że akceptuje ono wniosek Unii do komitetu ds. postanowień finansowych, o którym mowa w art. 165 ust. 1 lit. f), i do Wspólnego Komitetu;

g) o których mowa w art. 141, do kolejnej daty odniesienia przypadającej po dostosowaniu zasobów własnych dla państw członkowskich wynikającym z ostatecznego ujęcia grzywny w budżecie Unii;

h) o których mowa w art. 142 ust. 1, do kolejnej daty odniesienia przypadającej po dacie powiadomienia, o którym mowa w ust. 3;

i) o których mowa w art. 142 ust. 5 i ust. 6 akapit czwarty, w dniu 31 października każdego roku;

j) o których mowa w art. 142 ust. 6 akapit pierwszy, w dniu 30 czerwca każdego roku;

k) o których mowa w art. 143 i 144, do kolejnej daty odniesienia przypadającej po dacie powiadomienia, o którym mowa w art. 143 ust. 4 i art. 144 ust. 2;

l) o których mowa w art. 145 i 146;

m) o których mowa w art. 147 ust. 2, do kolejnej daty odniesienia przypadającej po dacie komunikatu, o którym mowa w tym artykule;

n) o których mowa w ust. 3 jako ewentualnych odsetkach naliczonych.

Płatności, których data odniesienia przypada na dzień 30 czerwca, są realizowane w czterech równych miesięcznych transzach, natomiast płatności, których data odniesienia przypada na dzień 31 października, są realizowane w ośmiu równych miesięcznych transzach. Wszystkie płatności są dokonywane do ostatniego dnia roboczego każdego miesiąca, począwszy od daty odniesienia lub, w przypadku gdy data odniesienia przypada na dzień, który nie jest dniem roboczym, od ostatniego dnia roboczego przed datą odniesienia.

2. Jeżeli Unia ma wciąż do dokonania płatności na rzecz Zjednoczonego Królestwa lub jeżeli Zjednoczone Królestwo ma wciąż do dokonania płatności na rzecz Unii, dnia 16 kwietnia i 16 września każdego roku Unia przekazuje Zjednoczonemu Królestwu dokument wskazujący stosowne kwoty do zapłaty, wyrażone w euro i w funtach szterlingach, według kursu wymiany stosowanego przez Europejski Bank Centralny w pierwszym dniu roboczym danego miesiąca. Unia lub Zjednoczone Królestwo dokonują płatności kwot netto nie później niż w datach podanych w ust. 1.

3. Wszelkie opóźnienie w płatnościach Zjednoczonego Królestwa na rzecz Unii lub w płatnościach Unii na rzecz Zjednoczonego Królestwa stanowi podstawę do naliczenia odsetek zgodnie z art. 12 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 609/2014. 

Rozdział 3
Europejski Bank Centralny
Artykuł 149
Zwrot opłaconego kapitału
Europejski Bank Centralny, w imieniu Unii, zwraca Bankowi Anglii opłacony kapitał wniesiony przez Bank Anglii. Datę zwrotu i inne uzgodnienia praktyczne określa się zgodnie z Protokołem (nr 4) do Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego.
Rozdział 4
Europejski Bank Inwestycyjny
Artykuł 150
Ciągłość odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa i zwrot opłaconego kapitału

1. Zjednoczone Królestwo jest w dalszym ciągu odpowiedzialne, zgodnie z niniejszym artykułem, za operacje finansowe zatwierdzone przez EBI przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, zgodnie z ust. 2 (zwane dalej „operacjami finansowymi EBI”), nawet jeżeli wynikająca z nich ekspozycja finansowa powstaje w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy lub po tej dacie, oraz Zjednoczone Królestwo jest w dalszym ciągu odpowiedzialne za inne rodzaje ryzyka przyjęte przez EBI, jak określono w akapicie drugim.

Zakres odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa obejmuje operacje finansowe EBI oraz ryzyko związane z zarządzaniem aktywami i pasywami oraz ryzyko operacyjne, które można przypisać operacjom finansowym EBI, zgodnie z ust. 6. W przypadku innych rodzajów ryzyka, które nie są związane z konkretnymi operacjami finansowymi i których nie można przypisać puli operacji finansowych powstałej po dacie wejścia w życie niniejszej Umowy, odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa odnosi się do kwoty proporcjonalnej do stosunku pozostałej ekspozycji wynikającej z operacji finansowych EBI do łącznej kwoty operacji finansowych w chwili, gdy zgodnie z ust. 6 powstaje odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa.

Zakres stosowania niniejszego artykułu nie obejmuje wdrożenia jakiejkolwiek strategii EBI dotyczącej wzrostu w okresie po wystąpieniu.

2. Operacje finansowe EBI obejmują pożyczki, gwarancje, inwestycje środków, inwestycje kapitałowe, obligacje i inne produkty zastępujące pożyczki, a także wszelkie inne operacje finansowe, z udziałem kontrahentów lub dotyczące projektów na terytorium i poza terytorium państw członkowskich, w tym operacje gwarantowane przez osoby trzecie, w tym państwa członkowskie lub Unię.

Odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa z tytułu operacji finansowych EBI ma zastosowanie, w przypadku gdy ekspozycja finansowa EBI:

a) wynika z zatwierdzenia przez Radę Dyrektorów EBI dokonanego przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy lub decyzji przyjętej na podstawie upoważnienia Rady Dyrektorów udzielonego przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy;

b) wynika z restrukturyzacji operacji finansowej EBI w zakresie, w jakim taka restrukturyzacja nie skutkuje wzrostem ekspozycji finansowej wobec kontrahenta, w ujęciu nominalnym, w porównaniu z wartością tej ekspozycji bezpośrednio przed restrukturyzacją;

c) wynika ze zmiany w operacji finansowej EBI, jeżeli taka zmiana została zatwierdzona przez Radę Dyrektorów EBI w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy lub po tej dacie w zakresie, w jakim taka zmiana nie skutkuje wzrostem ekspozycji finansowej wobec kontrahenta, w porównaniu z wartością tej ekspozycji bezpośrednio przed taką zmianą; lub

d) wynika z instytucjonalnego udziału EBI w kapitale EFI i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

Dla potrzeb ustalenia granic odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa na podstawie ust. 3 i 5, uznaje się, że ekspozycja EBI z tytułu operacji finansowych EBI, które – ze względu na swój charakter – nie podlegają amortyzacji, zwłaszcza inwestycji kapitałowych, odnawialnych upoważnień przyznanych EFI oraz udziału w kapitale EFI i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, amortyzuje się w następujący sposób: przez okres 10 lat od daty wejścia w życie niniejszej Umowy uznaje się, że kwota niepodlegającej amortyzacji ekspozycji z tytułu operacji finansowej EBI pozostaje na poziomie kwoty zatwierdzonej przez EBI przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, pomniejszonej o wszelkie zbycia dokonane przez EBI od tej daty. Po tym okresie uznaje się, że kwota ta zmniejsza się proporcjonalnie do amortyzacji pozostałej ekspozycji, podlegającej amortyzacji, z tytułu operacji finansowych EBI.

3. Na użytek ust. 1 Zjednoczone Królestwo odpowiada za swój udział w niewniesionym kapitale subskrybowanym EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy. Zjednoczone Królestwo dokonuje płatności na rzecz EBI do wysokości swojej odpowiedzialności zgodnie z niniejszym ustępem, gdy zgodnie z ust. 6 powstaje odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa.

Ta całkowita odpowiedzialność zgodnie z niniejszym ustępem nie może w żadnym momencie przekraczać kwoty udziału Zjednoczonego Królestwa w niewniesionym kapitale subskrybowanym EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

Jeżeli kwota pozostałej ekspozycji EBI z tytułu operacji finansowych EBI, o których mowa w ust. 1, jest niższa niż łączna kwota kapitału subskrybowanego EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, kwota odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa na podstawie niniejszego ustępu, w dowolnym czasie, jest ograniczona do kwoty uzyskanej w wyniku zastosowania stosunku udziału Zjednoczonego Królestwa w kapitale subskrybowanym EBI do łącznego kapitału subskrybowanego EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy (zwanego dalej „udziałem Zjednoczonego Królestwa w kapitale subskrybowanym”) do różnicy między kwotą takiej pozostałej ekspozycji w danym czasie i łącznym opłaconym kapitałem subskrybowanym EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

4. EBI wypłaca Zjednoczonemu Królestwu, w imieniu Unii, kwotę równą udziałowi Zjednoczonego Królestwa w opłaconym kapitale subskrybowanym EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy. Wypłaty tej dokonuje się zgodnie z Protokołem nr 5 w sprawie Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Wypłaty tej dokonuje się w 12 rocznych transzach. Pierwszych 11 transz, każda w wysokości 300 000 000 EUR, jest należnych w dniu 15 grudnia każdego roku, począwszy od 2019 r. Pozostała kwota w wysokości 195 903 950 EUR jest należna dnia 15 grudnia 2030 r. Płatności dokonywane zgodnie z niniejszym ustępem nie zwalniają Zjednoczonego Królestwa z jego odpowiedzialności na mocy ust. 5.

5. Oprócz odpowiedzialności na mocy ust. 3, na użytek ust. 1 Zjednoczone Królestwo odpowiada za swój udział w opłaconym kapitale subskrybowanym EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy. Zjednoczone Królestwo dokonuje płatności na rzecz EBI do wysokości swojej odpowiedzialności, zgodnie z niniejszym ustępem, gdy powstaje odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa na mocy ust. 6.

Całkowita odpowiedzialność zgodnie z niniejszym ustępem nie może w żadnym momencie przekraczać kwoty udziału Zjednoczonego Królestwa w opłaconym kapitale subskrybowanym EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

Jeżeli kwota pozostałej ekspozycji EBI z tytułu operacji finansowych EBI, o których mowa w ust. 1, jest niższa niż łączna kwota opłaconego kapitału subskrybowanego EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, kwota odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa zgodnie z niniejszym ustępem, w dowolnym czasie, jest ograniczona do kwoty uzyskanej w wyniku zastosowania odsetka udziału Zjednoczonego Królestwa w kapitale subskrybowanym do kwoty takiej pozostałej ekspozycji w danym czasie.

6. Odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa zgodnie z niniejszym artykułem powstaje, na zasadzie równego traktowania w odniesieniu do państw członkowskich, gdy EBI wymaga od państw członkowskich dokonania płatności z tytułu ich niewniesionego kapitału subskrybowanego lub gdy wykorzystywany jest opłacony kapitał subskrybowany państw członkowskich.

Gdy powstaje odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa zgodnie z ust. 3, Zjednoczone Królestwo dokonuje płatności kwoty należnej EBI na tych samych warunkach, jakie mają zastosowanie wobec państw członkowskich (w tym w odniesieniu do harmonogramu i warunków płatności), zgodnie z decyzją Rady Dyrektorów EBI w stosownym czasie. Decyzja EBI wymagająca od państw członkowskich dokonania płatności z tytułu ich niewniesionego kapitału subskrybowanego może być w szczególności związana z charakterem zdarzeń niosących ryzyko i z sytuacją finansową EBI w związku z jego zobowiązaniami do płatności, stanem jego aktywów i zobowiązań, jego pozycją na rynkach finansowych i zasadami planowania awaryjnego i planowania przywrócenia zwykłego funkcjonowania obowiązującymi w danym czasie.

Gdy powstaje odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa zgodnie z ust. 5, Zjednoczone Królestwo dokonuje płatności kwoty należnej EBI w euro, w terminie 30 dni od daty pierwszego żądania EBI i z zastrzeżeniem akapitu czwartego niniejszego ustępu.

Odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa powstała zgodnie z ust. 5 jest pokrywana z udziału Zjednoczonego Królestwa w opłaconym kapitale subskrybowanym EBI według stanu bezpośrednio przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, do wysokości kwoty jeszcze niewypłaconej Zjednoczonemu Królestwu zgodnie z ust. 4. Kwota rocznych transz, których mowa w ust. 4, zostaje odpowiednio pomniejszona. Jeżeli odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa nie może zostać w pełni pokryta zgodnie z tą metodą, Zjednoczone Królestwo dokonuje na rzecz EBI płatności pozostałej należnej kwoty.

EBI, w imieniu Unii, w każdym przypadku dokonuje przypisania zdarzeń leżących u podstaw powstania odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa do stosownej puli operacji finansowych lub ryzyk oraz określa kwotę, którą Zjednoczone Królestwo jest zobowiązane zapłacić EBI, w następujący sposób:

a) w zakresie, w jakim zdarzenia te można przypisać operacjom finansowym EBI lub powiązanemu ryzyku związanemu z zarządzaniem aktywami i pasywami lub ryzyku operacyjnemu, Zjednoczone Królestwo wypłaca EBI odpowiednio odpowiadającą udziałowi Zjednoczonego Królestwa w kapitale subskrybowanym część łącznej kwoty, którą państwa członkowskie mają obowiązek wpłacić, lub odpowiadającą udziałowi Zjednoczonego Królestwa w kapitale subskrybowanym część łącznej kwoty, w której wykorzystuje się opłacony kapitał subskrybowany państw członkowskich;

b) w zakresie, w jakim zdarzenia te można przypisać innym rodzajom ryzyka i nie można ich przypisać żadnej określonej operacji finansowej lub puli operacji finansowych powstałej po dacie wejścia w życie niniejszej Umowy, Zjednoczone Królestwo wypłaca EBI kwotę wynikającą z lit. a) pomnożoną przez stosunek pozostałej ekspozycji wynikającej z operacji finansowych EBI do łącznej kwoty operacji finansowych w chwili powstania odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa.

7. Z wyjątkiem płatności określonych w ust. 4 EBI nie jest zobowiązany do dokonania żadnej innej płatności, żadnego innego zwrotu ani zapłaty wynagrodzenia z tytułu zakończenia członkostwa Zjednoczonego Królestwa w EBI lub z tytułu zachowania przez Zjednoczone Królestwo odpowiedzialności zgodnie z niniejszym artykułem.

8. Dnia 31 lipca 2019 r. EBI poinformuje Zjednoczone Królestwo o ekspozycji Zjednoczonego Królestwa wynikającej z operacji finansowych EBI i granicach odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa zgodnie z ust. 3 i 5, uwzględniając sytuację finansową EBI i odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa na dzień wejścia w życie niniejszej Umowy.

Dnia 31 marca każdego roku, począwszy od 2020 r., do czasu wygaśnięcia odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa zgodnie z niniejszym artykułem, EBI poinformuje Zjednoczone Królestwo o pozostałej ekspozycji Zjednoczonego Królestwa wynikającej z operacji finansowych EBI i granicach odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa zgodnie z ust. 3 i 5, uwzględniając sytuację finansową EBI i odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku. Powiadomienie to obejmuje też informacje o wszelkich istotnych zmianach, które zdaniem EBI mają znaczny wpływ na odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa. EBI przekazuje niezwłocznie informacje, jeżeli takie zmiany nastąpią w ciągu roku.

EBI niezwłocznie przekazuje Zjednoczonemu Królestwu informacje dotyczące każdego przyszłego powstania odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa na mocy niniejszego artykułu, zgodnie z informacjami przekazanymi państwom członkowskim. Informacje te obejmują informacje o charakterze zdarzenia powodującego powstanie odpowiedzialności i o obliczeniach kwot do zapłaty. Zjednoczone Królestwo traktuje te informacje jako ściśle poufne do czasu uchylenia przez EBI poufności lub do czasu powstania odpowiedzialności Zjednoczonego Królestwa, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. 

Artykuł 151
Udział Zjednoczonego Królestwa w grupie EBI po dacie wystąpienia

Począwszy od daty wejścia w życie niniejszej Umowy ani Zjednoczone Królestwo ani projekty zlokalizowane w Zjednoczonym Królestwie nie kwalifikują się do nowych operacji finansowych prowadzonych przez grupę EBI, które są zastrzeżone dla państw członkowskich, w tym operacji finansowych na mocy upoważnień Unii. Podmioty mające siedzibę w Zjednoczonym Królestwie są traktowane jak podmioty znajdujące się poza Unią.

Podpisanie operacji finansowych związanych ze Zjednoczonym Królestwem, z podmiotami ze Zjednoczonego Królestwa lub z projektami w Zjednoczonym Królestwie, zatwierdzonych przez grupę EBI przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy, może nastąpić po tej dacie na tej samej podstawie, na której zostały one pierwotnie zatwierdzone. 

Rozdział 5
Europejski Fundusz Rozwoju i gwarancja Zjednoczonego Królestwa na mocy umów wewnętrznych dotyczących EFR
Artykuł 152
Udział w Europejskim Funduszu Rozwoju

1. Zjednoczone Królestwo pozostaje stroną Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) do czasu zamknięcia 11. EFR i wszystkich poprzednich niezamkniętych EFR oraz przyjmuje w tym względzie te same zobowiązania co państwa członkowskie w ramach umowy wewnętrznej, na mocy której ustanowiono EFR (zwanej dalej „umową wewnętrzną dotyczącą 11. EFR”) (157), oraz przyjmuje zobowiązania wynikające z poprzednich EFR do czasu ich zamknięcia, w tym wszelkie takie zobowiązania wynikające z rozporządzeń Rady (UE) 2015/322 (158) i (UE) 2015/323 (159), z zastrzeżeniem warunków określonych w niniejszej Umowie. Zjednoczone Królestwo jest związane decyzjami Rady określającymi wkłady roczne państw członkowskich przyjętymi na mocy art. 21 rozporządzenia (UE) 2015/323. Beneficjenci ze Zjednoczonego Królestwa nadal kwalifikują się do udziału w projektach realizowanych w ramach 11. EFR i poprzednich EFR na tych samych warunkach co przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

2. W drodze odstępstwa od art. 7 niniejszej Umowy Zjednoczone Królestwo może uczestniczyć, w charakterze obserwatora bez prawa głosu, w posiedzeniach Komitetu EFR ustanowionego zgodnie z art. 8 umowy wewnętrznej dotyczącej 11. EFR oraz w posiedzeniach Komitetu Instrumentu Inwestycyjnego ustanowionego zgodnie z art. 9 umowy wewnętrznej dotyczącej 11. EFR.

3  Kraje i terytoria zamorskie, o których mowa w art. 3 ust. 1 lit. e), korzystają z 11. EFR do czasu jego zamknięcia oraz z poprzednich EFR do czasu ich zamknięcia.

4. Zjednoczonemu Królestwu zwraca się jego udział w instrumencie inwestycyjnym EFR w ramach kolejnych okresów EFR w terminie zapadalności inwestycji. Zwrotu dokonuje się zgodnie z metodą określoną w art. 144. O ile nie uzgodniono inaczej, udział kapitałowy Zjednoczonego Królestwa nie może być ponownie rozdysponowany po zakończeniu okresu rozliczeniowego 11. EFR ani przeniesiony na kolejne okresy. 

Artykuł 153
Ponowne wykorzystanie umorzonych środków

Jeżeli kwoty pochodzące z projektów realizowanych w ramach 10. EFR lub kwoty pochodzące z poprzednich EFR nie zostały rozdysponowane zgodnie z art. 1 ust. 3 umowy wewnętrznej dotyczącej 11. EFR lub zostały umorzone zgodnie z art. 1 ust. 4 umowy wewnętrznej dotyczącej 11. EFR w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy, nie można ponownie wykorzystać udziału Zjednoczonego Królestwa w tych kwotach.

Akapit pierwszy ma zastosowanie do udziału Zjednoczonego Królestwa w środkach, które nie zostały rozdysponowane lub zostały umorzone w ramach 11. EFR po dniu 31 grudnia 2020 r. 

Artykuł 154
Gwarancja Zjednoczonego Królestwa na mocy kolejnych umów wewnętrznych dotyczących EFR

Zjednoczone Królestwo odpowiada w odniesieniu do swoich gwarancji na mocy art. 9 umowy wewnętrznej dotyczącej 4. EFR (160), art. 8 umowy wewnętrznej dotyczącej 5. EFR (161), 6. EFR (162), 7. EFR (163) i 8. EFR (164), art. 6 umowy wewnętrznej dotyczącej 9. EFR (165) i art. 4 umowy wewnętrznej dotyczącej 10. EFR (166) i 11. EFR.

Zjednoczone Królestwo zachowuje prawo do swojego udziału we wszelkich kwotach odzyskanych zgodnie z warunkami gwarancji państw członkowskich oraz prawo do salda swojego – jako państwa członkowskiego – rachunku płatnego na żądanie. Udział Zjednoczonego Królestwa, o którym mowa w niniejszym akapicie, jest proporcjonalny do jego uczestnictwa w poszczególnych umowach w sprawie gwarancji. 

Rozdział 6
Fundusze powiernicze i Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji
Artykuł 155
Zobowiązania w ramach funduszy powierniczych i Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji

1. Zjednoczone Królestwo realizuje zobowiązania, które podjęło przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy w odniesieniu do kryzysowego funduszu powierniczego Unii Europejskiej na rzecz stabilności oraz eliminowania przyczyn migracji nieuregulowanej i wysiedleń w Afryce, ustanowionego decyzją Komisji z dnia 20 października 2015 r. (167), w odniesieniu do wszelkich przyszłych funduszy powierniczych Unii Europejskiej ustanowionych przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy oraz w odniesieniu do Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji, ustanowionego decyzją Komisji z dnia 24 listopada 2015 r. (168) ze wszelkimi zmianami do niej przyjętymi przed datą wejścia w życie niniejszej Umowy.

2. Zjednoczone Królestwo może uczestniczyć w stosownych organach związanych z Instrumentem Pomocy dla Uchodźców w Turcji na zasadach przewidzianych dla darczyńców zgodnie z art. 234 ust. 4 rozporządzenia finansowego. 

Rozdział 7
Agencje Rady i operacje w dziedzinie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony
Artykuł 156
Zobowiązania Zjednoczonego Królestwa od daty wejścia w życie niniejszej Umowy
Do dnia 31 grudnia 2020 r. Zjednoczone Królestwo wnosi wkład w finansowanie Europejskiej Agencji Obrony, Instytutu Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem i Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej, a także wnosi wkład w pokrycie kosztów operacji w dziedzinie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, według kluczy do ustalenia wkładu określonych odpowiednio w art. 14 ust. 9 lit. a) decyzji Rady (UE) 2016/1353 (169), art. 10 ust. 3 decyzji Rady 2014/75/WPZiB (170), art. 10 ust. 3 decyzji Rady 2014/401/WPZiB (171) i art. 41 ust. 2 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej i zgodnie z art. 5 niniejszej Umowy.
Artykuł 157
Zobowiązania Zjednoczonego Królestwa po dniu 31 grudnia 2020 r.

1. Na podstawie sprawozdań finansowych tych agencji, w zakresie, w jakim na dzień 31 grudnia 2020 nie utworzono rezerw na stosowne zobowiązania, Zjednoczone Królestwo dokonuje spłaty swojego udziału w następujących zobowiązaniach według klucza do ustalenia swojego wkładu w odniesieniu do każdej z poniższych agencji na podstawie ich zbadanych sprawozdań finansowych na dzień 31 grudnia 2020 r.:

a) zobowiązania emerytalne wobec pracowników Europejskiej Agencji Obrony, Instytutu Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem i Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej;

b) wszelkie zobowiązania wynikające z likwidacji Unii Zachodnioeuropejskiej.

2. Płatności związanych ze zobowiązaniami, o których mowa w ust. 1, dokonuje się do dnia 30 czerwca 2021 r. 

CZĘŚĆ SZÓSTA
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE I KOŃCOWE
TYTUŁ I
Spójna wykładnia i stosowanie
Artykuł 158
Sprawy kierowane do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące części drugiej

1. W przypadku gdy w sprawie rozpoczętej w pierwszej instancji w ciągu ośmiu lat od zakończenia okresu przejściowego przed sądem w Zjednoczonym Królestwie zostanie podniesione pytanie o wykładnię części drugiej niniejszej Umowy, sąd ten może, jeżeli uzna, że decyzja w tej kwestii jest niezbędna do wydania wyroku w tej sprawie, zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w sprawie takiego pytania.

Jeżeli jednak przedmiotem sprawy przed sądem w Zjednoczonym Królestwie jest decyzja w sprawie wniosku podjęta zgodnie z art. 18 ust. 1 lub 4 lub art. 19, o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym można zwrócić się tylko w przypadku, gdy sprawa rozpoczęła się w pierwszej instancji w ciągu ośmiu lat od daty, od której rozpoczęto stosowanie art. 19.

2. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do wydawania orzeczeń w trybie prejudycjalnym na wnioski na podstawie ust. 1. Skutki prawne w Zjednoczonym Królestwie tych orzeczeń w trybie prejudycjalnym są takie same jak skutki prawne orzeczeń w trybie prejudycjalnym wydanych na podstawie art. 267 TFUE w Unii i państwach członkowskich.

3. W przypadku gdy Wspólny Komitet przyjmie decyzję na podstawie art. 132 ust. 1, okres ośmiu lat, o którym mowa w ust. 1 akapit drugi, ulega automatycznemu przedłużeniu o odpowiednią liczbę miesięcy, o jaką zostaje przedłużony okres przejściowy. 

Artykuł 159
Monitorowanie wdrożenia i stosowania części drugiej

1. Wdrożenie i stosowanie części drugiej w Zjednoczonym Królestwie monitoruje niezależny organ (zwany dalej „organem”), który ma uprawnienia, odpowiadające uprawnieniom Komisji Europejskiej działającej na mocy Traktatów, do prowadzenia z własnej inicjatywy postępowań dotyczących zarzucanych naruszeń części drugiej przez organy administracyjne Zjednoczonego Królestwa oraz do rozpatrywania skarg obywateli Unii i członków ich rodzin na potrzeby prowadzenia takich postępowań. Organ jest również uprawniony, w następstwie tych skarg, do podejmowania działań przed właściwym sądem w Zjednoczonym Królestwie w ramach stosownego postępowania sądowego w celu znalezienia odpowiedniego środka zaradczego.

2. Zarówno Komisja Europejska jak i organ informują corocznie specjalny komitet praw obywatelskich, o którym mowa w art. 165 ust. 1 lit. a), o wdrożeniu i stosowaniu części drugiej odpowiednio w Unii i Zjednoczonym Królestwie. Przekazane informacje dotyczą w szczególności środków podjętych w celu wdrożenia lub przestrzegania części drugiej oraz liczby i rodzaju wniesionych skarg.

3. Nie wcześniej niż osiem lat po zakończeniu okresu przejściowego Wspólny Komitet ocenia funkcjonowanie organu. W następstwie takiej oceny komitet ten może postanowić, w dobrej wierze, zgodnie z art. 164 ust. 4 lit. f) i art. 166, że Zjednoczone Królestwo może zlikwidować organ. 

Artykuł 160
Właściwość Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w odniesieniu do niektórych postanowień części piątej

Bez uszczerbku dla art. 87 niniejszej Umowy, do wykładni i stosowania mającego zastosowania prawa Unii, o którym mowa w art. 136 i art. 138 ust. 1 i 2 niniejszej Umowy, zastosowanie mają art. 258, art. 260 i art. 267 TFUE. W tym celu wszelkie odniesienia zawarte w art. 258, art. 260 i art. 267 TFUE do państwa członkowskiego traktuje się jako odniesienia obejmujące również Zjednoczone Królestwo. 

Artykuł 161
Postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej

1. Jeżeli sąd w państwie członkowskim kieruje pytanie dotyczące wykładni niniejszej Umowy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, o decyzji sądu krajowego zawierającej takie pytanie powiadamia się Zjednoczone Królestwo.

2. Przepisy prawa Unii dotyczące postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z art. 267 TFUE stosuje się odpowiednio do wniosków o wydanie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej składanych na podstawie art. 158 niniejszej Umowy.

Przepisy prawa Unii dotyczące postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej stosuje się do postępowań przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej i wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym zgodnie z art. 160 niniejszej Umowy.

3. W sprawach wnoszonych przed Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zgodnie z ust. 1 oraz art. 158 i 160 niniejszej Umowy oraz art. 12 Protokołu dotyczącego stref suwerennych:

a) Zjednoczone Królestwo może uczestniczyć w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej na tych samych zasadach co państwo członkowskie:

b) prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami Zjednoczonego Królestwa mogą reprezentować lub wspomagać strony w takich postepowaniach przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej; w takich przypadkach prawnicy ci są pod każdym względem traktowani jako prawnicy uprawnieni do występowania przed sądami państw członkowskich, reprezentujący lub wspomagający stronę przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 

Artykuł 162
Udział Komisji Europejskiej w sprawach toczących się w Zjednoczonym Królestwie
Jeżeli wymaga tego spójna wykładnia i spójne stosowanie niniejszej Umowy, Komisja Europejska może przekazywać na piśmie uwagi sądom Zjednoczonego Królestwa odnoszące się do spraw w toku, które dotyczą wykładni Umowy. Komisja Europejska może również, za zgodą danego sądu, przedstawić uwagi ustnie. Przed formalnym przedstawieniem uwag Komisja Europejska informuje Zjednoczone Królestwo o takim zamiarze.
Artykuł 163
Regularny dialog i wymiana informacji

W celu ułatwienia spójnej wykładni niniejszej Umowy oraz przy pełnym poszanowaniu niezależności sądów Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i sądy najwyższego szczebla w Zjednoczonym Królestwie prowadzą regularny dialog, podobny do dialogu prowadzonego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z sądami najwyższego szczebla państw członkowskich. 

TYTUŁ II
Postanowienia instytucjonalne
Artykuł 164
Wspólny Komitet

1. Niniejszym ustanawia się Wspólny Komitet, w skład którego wchodzą przedstawiciele Unii i Zjednoczonego Królestwa. Wspólnemu Komitetowi współprzewodniczą Unia i Zjednoczone Królestwo.

2. Wspólny Komitet zbiera się na wniosek Unii lub Zjednoczonego Królestwa, a w każdym przypadku co najmniej raz w roku. Wspólny Komitet określa swój harmonogram posiedzeń i porządek obrad za obopólną zgodą. Wspólny Komitet funkcjonuje zgodnie z regulaminem określonym w załączniku VIII do niniejszej Umowy.

3. Wspólny Komitet odpowiada za wdrożenie i stosowanie niniejszej Umowy. Unia i Zjednoczone Królestwo mogą zgłaszać Wspólnemu Komitetowi dowolne kwestie dotyczące wdrożenia niniejszej Umowy, jej stosowania i wykładni.

4. Wspólny Komitet:

a) nadzoruje i ułatwia wdrożenie i stosowanie niniejszej Umowy;

b) decyduje o zadaniach specjalnych komitetów i nadzoruje ich prace;

c) poszukuje odpowiednich sposobów i metod zapobiegania problemom, które mogą się pojawić w dziedzinach objętych niniejszą Umową, lub rozwiązywania sporów, które mogą powstać w związku z wykładnią i stosowaniem niniejszej Umowy;

d) rozpatruje wszelkie istotne kwestie dotyczące dziedzin objętych niniejszą Umową;

e) przyjmuje decyzje i formułuje zalecenia zgodnie z art. 166; oraz

f) przyjmuje zmiany w niniejszej Umowie w przypadkach w niej przewidzianych.

5. Wspólny Komitet może:

a) przekazać obowiązki specjalnym komitetom, z wyjątkiem obowiązków, o których mowa w ust. 4 lit. b), e) i f);

b) ustanawiać specjalne komitety inne niż komitety utworzone na mocy art. 165, aby wspierały Wspólny Komitet w wykonywaniu jego zadań;

c) zmieniać zadania przypisane specjalnym komitetom i rozwiązywać takie komitety;

d) do końca czwartego roku następującego po zakończeniu okresu przejściowego, przyjmować decyzje zmieniające niniejszą Umowę z wyjątkiem jej części pierwszej, czwartej i szóstej, pod warunkiem że takie zmiany są konieczne, by poprawić błędy, uzupełnić brakujące informacje lub skorygować inne niedociągnięcia, lub zaradzić sytuacjom nieprzewidzianym w chwili podpisywania niniejszej Umowy, oraz z zastrzeżeniem że takie decyzje nie mogą zmienić istotnych elementów niniejszej Umowy;

e) przyjmować zmiany regulaminu określonego w załączniku VIII; oraz

f) podejmować inne czynności, które są związane z wypełnianiem jego funkcji zgodnie z decyzją Unii i Zjednoczonego Królestwa.

6. Wspólny Komitet przedstawia sprawozdanie roczne na temat funkcjonowania niniejszej Umowy. 

Artykuł 165
Specjalne komitety

1. Niniejszym ustanawia się następujące specjalne komitety:

a) komitet do spraw praw obywatelskich;

b) komitet do spraw innych postanowień dotyczących wystąpienia;

c) komitet do spraw związanych z wdrożeniem Protokołu w sprawie Irlandii / Irlandii Północnej;

d) komitet do spraw związanych z wdrożeniem Protokołu dotyczącego stref suwerennych na Cyprze;

e) komitet do spraw związanych z wdrożeniem Protokołu w sprawie Gibraltaru; oraz

f) komitet ds. postanowień finansowych.

W skład specjalnych komitetów wchodzą przedstawiciele Unii i przedstawiciele Zjednoczonego Królestwa.

2. Specjalne komitety funkcjonują zgodnie z regulaminem określonym w załączniku VIII niniejszej Umowy.

O ile w niniejszej Umowie nie określono inaczej lub o ile współprzewodniczący nie postanowili inaczej, specjalne komitety zbierają się na posiedzeniach co najmniej raz w roku. Dodatkowe posiedzenia mogą być organizowane na wniosek Unii, Zjednoczonego Królestwa lub Wspólnego Komitetu. Specjalnym komitetom współprzewodniczą przedstawiciele Unii i Zjednoczonego Królestwa. Specjalne komitety określają swój harmonogram posiedzeń i porządek obrad za obopólną zgodą. Specjalne komitety mogą sporządzać projekty decyzji i zaleceń oraz przedkładać je Wspólnemu Komitetowi do przyjęcia.

3. Unia i Zjednoczone Królestwo zapewniają, aby ich przedstawiciele w specjalnych komitetach dysponowali odpowiednią wiedzą ekspercką na tematy będące przedmiotem dyskusji.

4. Specjalne komitety informują Wspólny Komitet o swoim harmonogramie posiedzeń i porządku obrad z odpowiednim wyprzedzeniem oraz składają Wspólnemu Komitetowi sprawozdania z wyników i wniosków wszystkich swoich posiedzeń. Utworzenie lub istnienie specjalnego komitetu nie stanowi przeszkody dla Unii ani Zjednoczonego Królestwa, aby kierować dowolne kwestie bezpośrednio do Wspólnego Komitetu. 

Artykuł 166
Decyzje i zalecenia

1. Na użytek niniejszej Umowy Wspólny Komitet jest uprawniony do przyjmowania decyzji dotyczących wszelkich kwestii, w przypadku których przewiduje to niniejsza Umowa i do wydawania Unii i Zjednoczonemu Królestwu stosownych zaleceń.

2. Decyzje przyjmowane przez Wspólny Komitet są wiążące dla Unii i Zjednoczonego Królestwa; Unia i Zjednoczone Królestwo są zobowiązane wykonywać te decyzje. Decyzje te wywierają takie same skutki prawne co niniejsza Umowa.

3. Wspólny Komitet podejmuje decyzje i formułuje zalecenia za obopólną zgodą. 

TYTUŁ III
Rozstrzyganie sporów
Artykuł 167
Współpraca
Unia i Zjednoczone Królestwo nieustająco dążą do porozumienia w sprawie wykładni i stosowania niniejszej Umowy oraz podejmują w drodze współpracy i konsultacji wszelkie starania, by wypracować zadowalające dla obu stron rozwiązanie wszelkich kwestii, które mogą wpływać na funkcjonowanie niniejszej Umowy.
Artykuł 168
Wyłączność
W przypadku wszelkich sporów między Unią i Zjednoczonym Królestwem wynikających z niniejszej Umowy, Unia i Zjednoczone Królestwo mogą korzystać wyłącznie z procedur przewidzianych w niniejszej Umowie.
Artykuł 169
Konsultacje i komunikaty w ramach Wspólnego Komitetu

1. Unia i Zjednoczone Królestwo dążą do rozstrzygnięcia wszelkich sporów co do wykładni i stosowania postanowień niniejszej Umowy, podejmując w dobrej wierze konsultacje w ramach Wspólnego Komitetu w celu osiągnięcia wspólnie uzgodnionego rozwiązania. Strona pragnąca rozpocząć konsultacje powiadamia o tym Wspólny Komitet na piśmie.

2. Wszelkie komunikaty i powiadomienia między Unią i Zjednoczonym Królestwem przewidziane w niniejszym tytule przekazuje się w ramach Wspólnego Komitetu. 

Artykuł 170
Wszczęcie postępowania arbitrażowego

1. Bez uszczerbku dla art. 160, jeżeli nie osiągnięto wspólnie uzgodnionego rozwiązania w terminie trzech miesięcy od daty przekazania Wspólnemu Komitetowi pisemnego powiadomienia zgodnie z art. 169 ust. 1, Unia lub Zjednoczone Królestwo mogą wnieść o powołanie organu arbitrażowego. Taki wniosek przekazuje się na piśmie drugiej stronie i do Biura Międzynarodowego Stałego Trybunału Arbitrażowego. We wniosku podaje się przedmiot sporu, który ma zostać wniesiony do organu arbitrażowego, oraz streszczenie argumentów prawnych na poparcie wniosku.

2. Unia i Zjednoczone Królestwo mogą zgodnie postanowić, że z wnioskiem o powołanie organu arbitrażowego można wystąpić przed upływem terminu określonego w ust.1. 

Artykuł 171
Powołanie organu arbitrażowego

1. Nie później niż z końcem okresu przejściowego Wspólny Komitet sporządza wykaz 25 osób, które są zdolne do pełnienia funkcji członka organu arbitrażowego i wyrażają chęć pełnienia takiej funkcji. W tym celu Unia i Zjednoczone Królestwo proponują po dziesięć osób. Unia i Zjednoczone Królestwo proponują też wspólnie pięć osób do pełnienia funkcji przewodniczącego organu arbitrażowego. Wspólny Komitet zapewnia, aby wykaz stale spełniał powyższe wymogi.

2. W wykazie sporządzonym zgodnie z ust. 1 figurują wyłącznie osoby o niekwestionowanej niezależności, które mają kwalifikacje wymagane w ich odpowiednich państwach do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych lub są prawnikami o uznanej kompetencji oraz posiadają wiedzę specjalistyczną lub doświadczenie w dziedzinie prawa Unii i prawa międzynarodowego publicznego. Wykaz nie może obejmować osób, które są członkami, urzędnikami albo innymi pracownikami instytucji Unii Europejskiej, rządu państwa członkowskiego lub rządu Zjednoczonego Królestwa.

3. W skład organu arbitrażowego wchodzi pięciu członków.

4. W terminie 15 dni od daty wniosku, o którym mowa w art. 170, powołuje się organ arbitrażowy zgodnie z ust. 5 i 6.

5. Unia i Zjednoczone Królestwo wskazują po dwóch członków spośród osób podanych w wykazie sporządzonym zgodnie z ust. 1. Członkowie organu arbitrażowego w drodze konsensu wybierają przewodniczącego spośród osób wskazanych wspólnie przez Unię i Zjednoczone Królestwo do pełnienia funkcji przewodniczącego.

W przypadku gdy członkowie organu arbitrażowego nie mogą dojść do porozumienia w sprawie wyboru przewodniczącego w terminie określonym w ust. 4, Unia lub Zjednoczone Królestwo mogą zwrócić się do Sekretarza Generalnego Stałego Trybunału Arbitrażowego z wnioskiem o dokonanie wyboru przewodniczącego w drodze losowania spośród osób wspólnie zaproponowanych przez Unię i Zjednoczone Królestwo do pełnienia funkcji przewodniczącego.

6. Sekretarz Generalny Stałego Trybunału Arbitrażowego dokonuje wyboru, o którym mowa w ust. 5 akapit drugi, w terminie pięciu dni od daty wniosku, o którym mowa w ust. 5. Przedstawiciele Unii i Zjednoczonego Królestwa mają prawo być obecni przy tym wyborze.

7. Datą powołania organu arbitrażowego jest data zakończenia procedury wyboru.

8. W przypadku gdy wykaz, o którym mowa w ust. 1, nie został sporządzony przed upływem terminu określonego w ust. 4, Unia i Zjednoczone Królestwo wskazują w terminie pięciu dni po dwie osoby na członków organu arbitrażowego. Jeżeli zgodnie z ust. 1 zaproponowano osoby, członków organu arbitrażowego wskazuje się spośród tych osób. Następnie zgodnie z procedurą określoną w ust. 5. powołuje się przewodniczącego. W przypadku gdy Unia i Zjednoczone Królestwo nie zaproponowały wspólnie, w terminie kolejnych pięciu dni, co najmniej jednej osoby do pełnienia funkcji przewodniczącego, Sekretarz Generalny Stałego Trybunału Arbitrażowego proponuje, w terminie pięciu dni, po konsultacji z Unią i Zjednoczonym Królestwem, osobę do pełnienia funkcji przewodniczącego, która spełnia warunki określone w ust. 2. O ile w terminie pięciu dni Unia lub Zjednoczone Królestwo nie wniosą sprzeciwu co do tej propozycji, na przewodniczącego powołuje się osobę zaproponowaną przez Sekretarza Generalnego Stałego Trybunału Arbitrażowego.

9. W przypadku niepowołania organu arbitrażowego w terminie trzech miesięcy od daty wniosku złożonego zgodnie z art. 170, Sekretarz Generalny Stałego Trybunału Arbitrażowego powołuje, na wniosek Unii albo Zjednoczonego Królestwa, w terminie 15 dni od daty takiego wniosku, po konsultacji z Unią i Zjednoczonym Królestwem, osoby spełniające warunki, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na członków organu arbitrażowego. 

Artykuł 172
Regulamin
Do postępowań w sprawie rozstrzygania sporów określonych w niniejszym tytule zastosowanie ma regulamin zawarty w części A załącznika IX (zwany dalej „regulaminem”). Wspólny Komitet sprawuje stały nadzór nad funkcjonowaniem tych postępowań sprawie rozstrzygania sporów i może wprowadzać zmiany do regulaminu.
Artykuł 173
Ramy czasowe dla postępowania przed organem arbitrażowym

1. Organ arbitrażowy powiadamia o swoim orzeczeniu Unię, Zjednoczone Królestwo i Wspólny Komitet w terminie 12 miesięcy od daty jego powołania. Jeżeli organ arbitrażowy stwierdził, że nie może zachować tego terminu, jego przewodniczący powiadamia o tym na piśmie Unię i Zjednoczone Królestwo, podając powody opóźnienia oraz planowaną datę zakończenia swoich prac.

2. W terminie 10 dni od daty powołania organu arbitrażowego Unia lub Zjednoczone Królestwo mogą przedłożyć wniosek zawierający uzasadnienie, wskazując, że sprawa jest pilna. W takim przypadku organ arbitrażowy rozstrzyga o pilnym charakterze sprawy w terminie 15 dni od daty otrzymania takiego wniosku. Jeżeli organ arbitrażowy stwierdził, że sprawa jest pilna, dokłada wszelkich starań, aby powiadomić o swoim orzeczeniu Unię i Zjednoczone Królestwo w terminie sześciu miesięcy od daty jego powołania. 

Artykuł 174
Spory, w których występują kwestie dotyczące prawa Unii

1. W razie przekazania do arbitrażu, zgodnie z niniejszym tytułem, sporu, w którym występuje kwestia dotycząca wykładni pojęcia prawa Unii, przepisu prawa Unii, do którego niniejsza Umowa się odnosi, lub kwestia dotycząca tego, czy Zjednoczone Królestwo wypełniło swoje zobowiązania wynikające z art. 89 ust. 2, organ arbitrażowy nie może orzekać co do żadnej z tych kwestii. W takim przypadku organ arbitrażowy występuje do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wydanie orzeczenia w tej kwestii. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do wydania takiego orzeczenia, które jest dla organu arbitrażowego wiążące.

Organ arbitrażowy występuje z wnioskiem, o którym mowa w akapicie pierwszym, po wysłuchaniu Stron.

2. Bez uszczerbku dla ust. 1 akapit pierwszy zdanie pierwsze, jeżeli Unia lub Zjednoczone Królestwo uważa, że należy wystąpić z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, Unia lub Zjednoczone Królestwo może wystąpić o to do organu arbitrażowego. W takim przypadku organ arbitrażowy przedkłada wniosek, o którym mowa w ust. 1, chyba że dana kwestia nie dotyczy wykładni pojęcia prawa Unii, wykładni przepisu prawa Unii, do którego niniejsza Umowa się odnosi, ani nie dotyczy tego, czy Zjednoczone Królestwo wypełniło swoje zobowiązania wynikające z art. 89 ust. 2. Organ arbitrażowy przedstawia uzasadnienie swojej oceny. W terminie dziesięciu dni od daty przedstawienia takiej oceny każda ze stron może zwrócić się do organu arbitrażowego o weryfikację jego oceny i w terminie 15 dni od daty wniosku zwołuje się rozprawę, podczas której następuje wysłuchanie stron. Organ arbitrażowy przedstawia uzasadnienie swojej oceny.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, bieg terminów określonych w art. 173 ulega zawieszeniu do czasu wydania orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Organ arbitrażowy nie jest obowiązany do wydania orzeczenia w terminie krótszym niż 60 dni od daty wydania orzeczenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

4. Art. 161 ust. 2 akapit pierwszy i art. 161 ust. 3 stosuje się odpowiednio do postępowań przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej wszczętych zgodnie z niniejszym artykułem. 

Artykuł 175
Wykonanie orzeczenia organu arbitrażowego
Orzeczenie organu arbitrażowego jest wiążące dla Unii i Zjednoczonego Królestwa. Unia i Zjednoczone Królestwo podejmują wszelkie niezbędne środki, aby wykonać w dobrej wierze orzeczenie organu arbitrażowego i dążą do uzgodnienia terminu wykonania takiego orzeczenia zgodnie z procedurą określoną w art. 176.
Artykuł 176
Rozsądny termin wykonania orzeczenia

1. Nie później niż 30 dni od daty powiadomienia Unii i Zjednoczonego Królestwa o orzeczeniu organu arbitrażowego, w przypadku gdy organ arbitrażowy orzekł na korzyść skarżącego, pozwany powiadamia skarżącego o terminie, jaki uważa za niezbędny, by wykonać orzeczenie (zwanym dalej „rozsądnym terminem wykonania”).

2. Jeżeli Unia i Zjednoczone Królestwo nie porozumiały się co do rozsądnego terminu wykonania orzeczenia organu arbitrażowego, skarżący, w terminie 40 dni od daty powiadomienia przez pozwanego zgodnie z ust. 1, zwraca się na piśmie do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wyznaczenie rozsądnego terminu wykonania. Równocześnie skarżący powiadamia o takim wniosku pozwanego. W terminie 40 dni od daty złożenia wniosku organ arbitrażowy powiadamia Unię i Zjednoczone Królestwo o swojej decyzji w sprawie wyznaczenia terminu wykonania orzeczenia.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy z jego członków nie mogą zebrać się ponownie, aby rozpatrzyć wniosek zgodnie z ust. 2, powołuje się nowy organ arbitrażowy zgodnie z art. 171. Powiadomienie o decyzji następuje w terminie 60 dni od daty powołania nowego organu arbitrażowego.

4. Co najmniej miesiąc przed upływem rozsądnego terminu wykonania pozwany informuje skarżącego na piśmie o postępach w wykonaniu wydanego przez organ arbitrażowy orzeczenia, o którym mowa w art. 173.

5. Unia i Zjednoczone Królestwo mogą za obopólną zgodą przedłużyć rozsądny termin wykonania. 

Artykuł 177
Przegląd wszelkich środków podjętych w celu wykonania orzeczenia organu arbitrażowego

1. Przed upływem rozsądnego terminu wykonania pozwany powiadamia skarżącego o wszelkich środkach podjętych przez niego w celu wykonania orzeczenia organu arbitrażowego.

2. Jeżeli po upływie rozsądnego terminu wykonania skarżący uważa, że pozwany nie wykonał wydanego przez organ arbitrażowy orzeczenia, o którym mowa w art. 173, skarżący może zwrócić się z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie orzeczenia w tej sprawie. W terminie 90 dni od daty złożenia takiego wniosku organ arbitrażowy powiadamia Unię i Zjednoczone Królestwo o swoim orzeczeniu.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy z jego członków nie mogą zebrać się ponownie, aby rozpatrzyć wniosek zgodnie z ust. 2, powołuje się nowy organ arbitrażowy zgodnie z art. 171. Powiadomienie o wydaniu orzeczenia następuje w terminie 60 dni od daty powołania nowego organu arbitrażowego.

4. W przypadku gdy w sprawie skierowanej do organu arbitrażowego zgodnie z ust. 2 występuje kwestia odnosząca się do wykładni pojęcia prawa Unii lub przepisu prawa Unii, do którego niniejsza Umowa się odwołuje, stosuje się odpowiednio art. 174. 

Artykuł 178
Środki tymczasowe w razie niewykonania orzeczenia

1. Jeżeli organ arbitrażowy orzeknie zgodnie z art. 177 ust. 2, że pozwany nie wykonał jego orzeczenia, o którym mowa w art. 173, na wniosek skarżącego organ ten może nałożyć karę ryczałtową lub okresową karę pieniężną na rzecz skarżącego. Przy ustalaniu wysokości kary ryczałtowej lub okresowej kary pieniężnej organ arbitrażowy uwzględnia wagę i czas trwania niewykonania orzeczenia oraz związanego z tym naruszenia zobowiązania.

2. Jeżeli w terminie miesiąca od daty wydania przez organ arbitrażowy orzeczenia, o którym mowa w ust. 1, pozwany nie zapłacił nałożonej na niego kary ryczałtowej lub okresowej kary pieniężnej lub jeżeli w terminie sześciu miesięcy od daty wydania przez organ arbitrażowy orzeczenia, o którym mowa w art. 177 ust. 2, pozwany w dalszym ciągu nie wykonuje wydanego przez organ arbitrażowy orzeczenia, o którym mowa w art. 173, skarżący jest uprawniony, po powiadomieniu pozwanego, zawiesić zobowiązania wynikające z:

a) wszelkich postanowień niniejszej Umowy innych niż zawarte w części drugiej; lub

b) części dowolnej innej umowy między Unią a Zjednoczonym Królestwem na warunkach określonych w takiej umowie.

W powiadomieniu wskazuje się postanowienia, których stosowanie skarżący zamierza zawiesić. Przed podjęciem decyzji o zawieszeniu stosowania części umowy, o których mowa w lit. b), skarżący rozważa najpierw, czy zawieszenie stosowania postanowień niniejszej Umowy zgodnie z lit. a) stanowiłoby właściwą reakcję na naruszenie. Zawieszenie musi być adekwatne do naruszenia zobowiązania oraz uwzględniać wagę takiego naruszenia i naruszonych praw oraz, w przypadku gdy zawieszenie wynika z faktu, że pozwany nie wykonuje wydanego przez organ arbitrażowy orzeczenia, o którym mowa w art. 173, uwzględniać to, czy na pozwanego nałożono okresową karę pieniężną i czy pozwany ją zapłacił lub czy nadal ją płaci.

Skarżący może zastosować zawieszenie w każdym czasie, lecz nie wcześniej niż dziesięć dni po dacie powiadomienia, chyba że pozwany wniósł o arbitraż na mocy ust. 3.

3. Jeżeli pozwany uważa, że zakres zawieszenia określony w powiadomieniu, o którym mowa w ust. 2, jest nieproporcjonalny, może zwrócić się na piśmie do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie orzeczenia w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku powiadamia się skarżącego przed upływem dziesięciodniowego terminu, o którym mowa w ust. 2. W terminie 60 dni od daty złożenia wniosku organ arbitrażowy powiadamia Unię i Zjednoczone Królestwo o swoim orzeczeniu. Do czasu powiadomienia przez organ arbitrażowy o swoim orzeczeniu nie wolno zawieszać zobowiązań, a każde zawieszenie powinno być zgodne z orzeczeniem organu arbitrażowego.

4. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy z jego członków nie mogą zebrać się ponownie, aby rozpatrzyć wniosek zgodnie z ust. 2, powołuje się nowy organ arbitrażowy zgodnie z art. 171. W takich przypadkach powiadomienie o orzeczeniu następuje w terminie 90 dni od daty powołania nowego organu arbitrażowego.

5. Zawieszenie zobowiązań jest tymczasowe i stosuje się wyłącznie do czasu wycofania lub zmiany środka, który uznano za sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy, w sposób zapewniający zgodność z postanowieniami niniejszej Umowy, lub do czasu uzgodnienia przez Unię i Zjednoczone Królestwo innego sposobu rozstrzygnięcia sporu. 

Artykuł 179
Przegląd wszelkich środków podjętych po zastosowaniu środków tymczasowych

1. W przypadku gdy skarżący zawiesił zobowiązania zgodnie z art. 178 lub organ arbitrażowy nałożył okresową karę pieniężną na pozwanego zgodnie z art. 178 ust. 1, pozwany powiadamia skarżącego o wszelkich środkach, jakie podjął, aby wykonać orzeczenie organu arbitrażowego, i o swoim wniosku o zakończenie zawieszenia zobowiązań zastosowanego przez skarżącego lub zakończenie stosowania okresowej kary pieniężnej.

2. Jeżeli w terminie 45 dni od daty przekazania powiadomienia Unia i Zjednoczone Królestwo nie osiągną porozumienia co do kwestii, czy środek, którego dotyczy powiadomienie, przywraca stan zgodności z postanowieniami niniejszej Umowy, każda ze stron może zwrócić się na piśmie do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie orzeczenia w tej sprawie. Równocześnie o takim wniosku powiadamia się drugą stronę. Powiadomienie Unii i Zjednoczonego Królestwa oraz Wspólnego Komitetu o orzeczeniu organu arbitrażowego następuje w terminie 75 dni od daty złożenia wniosku.

Jeżeli organ arbitrażowy orzeknie, że pozwany doprowadził do stanu zgodności z postanowieniami niniejszej Umowy lub jeżeli skarżący nie zwróci się w terminie 45 dni od daty przekazania powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie orzeczenia w tej sprawie:

a) zawieszenie zobowiązań ustaje w terminie 15 dni albo od daty wydania orzeczenia przez organ arbitrażowy albo od daty upływu 45-dniowego terminu;

b) stosowanie okresowej kary pieniężnej ustaje w dniu następującym albo po dacie orzeczenia wydanego przez organ arbitrażowy albo po dacie upływu 45-dniowego terminu;

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy z jego członków nie mogą zebrać się ponownie, aby rozpatrzyć wniosek zgodnie z ust. 2, powołuje się nowy organ arbitrażowy zgodnie z art. 171. Powiadomienie o wydaniu orzeczenia następuje w takim przypadku w terminie 90 dni od daty powołania nowego organu arbitrażowego.

4. W przypadku gdy w sprawie skierowanej do organu arbitrażowego zgodnie z ust. 2 występuje kwestia dotycząca wykładni pojęcia prawa Unii lub przepisu prawa Unii, do którego niniejsza Umowa się odwołuje, stosuje się odpowiednio art. 174. 

Artykuł 180
Decyzje i orzeczenia organu arbitrażowego

1. Organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, by podejmować decyzje w drodze konsensu. Jednak w przypadku gdy nie jest możliwe podjęcie decyzji w drodze konsensu, dana kwestia jest rozstrzygana większością głosów. W żadnym przypadku nie publikuje się jednak zdań odrębnych członków organu arbitrażowego.

2. Orzeczenia organu arbitrażowego są wiążące dla Unii i Zjednoczonego Królestwa. W orzeczeniu określa się okoliczności faktyczne sprawy, wskazuje mające zastosowanie postanowienia niniejszej Umowy oraz podaje uzasadnienie dokonanych ustaleń i rozstrzygnięcia. Unia i Zjednoczone Królestwo ogłaszają orzeczenia organu arbitrażowego w całości z zastrzeżeniem ochrony informacji poufnych. 

Artykuł 181
Członkowie organu arbitrażowego

1. Członkowie organu arbitrażowego są niezależni, pełnią tę funkcję we własnym imieniu i nie podlegają instrukcjom żadnej organizacji ani rządu oraz przestrzegają kodeksu postępowania zawartego w części B załącznika IX. Wspólny Komitet może wprowadzać zmiany do tego kodeksu postępowania.

2. Od chwili powołania organu arbitrażowego jego członkom przysługuje immunitet jurysdykcyjny w Unii i Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do czynności podejmowanych przez nich w związku ze sprawowaniem przez nich funkcji w tym organie arbitrażowym. 

TYTUŁ IV
Postanowienia końcowe
Artykuł 182
Protokoły i załączniki
Protokół w sprawie Irlandii / Irlandii Północnej, Protokół dotyczący stref suwerennych na Cyprze, Protokół w sprawie Gibraltaru oraz załączniki I–IX stanowią integralną część niniejszej Umowy.
Artykuł 183
Autentyczne teksty i depozytariusz

Niniejsza Umowa została sporządzona w jednym oryginalnym egzemplarzu w językach angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, irlandzkim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim i włoskim, przy czym teksty w każdym z tych języków są na równi autentyczne.

Depozytariuszem niniejszej Umowy jest Sekretarz Generalny Rady. 

Artykuł 184
Negocjacje w sprawie przyszłych stosunków
Unia i Zjednoczone Królestwo dokładają wszelkich starań, w dobrej wierze i w pełnym poszanowaniu swoich odpowiednich porządków prawnych, aby podjąć niezbędne kroki w celu szybkiego wynegocjowania umów regulujących ich przyszłe stosunki, o których mowa w deklaracji politycznej z dnia 25 listopada 2018 r., oraz w celu przeprowadzenia stosownych procedur związanych z ratyfikacją lub zawarciem tych umów dla zapewnienia, aby w zakresie w jakim jest to możliwe umowy te miały zastosowanie od chwili zakończenia okresu przejściowego.
Artykuł 185
Wejście w życie i stosowanie

Niniejsza Umowa wchodzi w życie dnia 30 marca 2019 r. W przypadku gdy przed tą datą depozytariusz niniejszej Umowy nie otrzyma pisemnego powiadomienia o zakończeniu niezbędnych procedur wewnętrznych przez Unię i przez Zjednoczone Królestwo, niniejsza Umowa nie wchodzi w życie.

Sporządzając pisemne powiadomienie, o którym mowa w akapicie pierwszym, Unia może, w odniesieniu do każdego państwa członkowskiego, które powołało się na podstawowe zasady swojego prawa krajowego, oświadczyć, że w okresie przejściowym oprócz podstaw odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania, o których mowa w decyzji ramowej 2002/584/WSiSW, wykonujące nakaz organy sądowe takiego państwa członkowskiego mogą odmówić wydawania Zjednoczonemu Królestwu swoich obywateli na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. W takim przypadku Zjednoczone Królestwo może oświadczyć, nie później niż po upływie miesiąca od daty otrzymania oświadczenia Unii, że wykonujące nakaz organy sądowe Zjednoczonego Królestwa mogą odmówić wydawania jego obywateli takiemu państwu członkowskiemu.

Części druga i trzecia, z wyjątkiem art. 19, art. 34 ust. 1, art. 44 i art. 96 ust. 1, a także tytuł I części szóstej i art. 169–181 mają zastosowanie od chwili zakończenia okresu przejściowego.

Protokół w sprawie Irlandii / Irlandii Północnej stosuje się od chwili zakończenia okresu przejściowego, z wyjątkiem następujących postanowień tego Protokołu, które stosuje się od daty wejścia w życie niniejszej Umowy:

— art. 1, 2 i 3;

— art. 6 ust. 1 akapit trzeci ostatnie zdanie, akapit czwarty, akapit piąty ostatnie zdanie oraz akapit szósty;

— art. 6 ust. 2 akapit pierwszy zdanie drugie;

— art. 12 ust. 2 ostatnie zdanie;

— art. 14 ust. 3;

— art. 16;

— art. 17 ust. 1–4 i 6;

— art. 21;

— art. 4 ust. 3 zdanie trzecie i art. 5 ust. 2 załącznika 2;

— art. 4 ust. 1 zdanie drugie, art. 8 ust. 1 i art. 13 akapit drugi zdanie pierwsze załącznika 3;

— art. 1 ust. 4, art. 2 ust. 3, art. 7 ust. 2 ostatnie zdanie i art. 8 akapit pierwszy załącznika 4; oraz

— akapit pierwszy załącznika 9.

Protokół dotyczący stref suwerennych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej na Cyprze, z wyjątkiem jego art. 11, stosuje się od chwili zakończenia okresu przejściowego.

Protokół w sprawie Gibraltaru, z wyjątkiem jego art. 1, przestaje mieć zastosowanie z zakończeniem okresu przejściowego.

Sporządzono w … 

Załącznik 1 PROTOKÓŁ W SPRAWIE IRLANDII / IRLANDII PÓŁNOCNEJ
Załącznik 2 PROTOKÓŁ DOTYCZĄCY STREF SUWERENNYCH ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ NA CYPRZE
Załącznik 3 PROTOKÓŁ W SPRAWIE GIBRALTARU

Skorzystaj z porad ekspertów

Sprawdź ekspertów serwisu »

Zobacz
Pokaż listę wydań »

Numer 355 I połowa kwietnia 2024 r.

Numer 355 I połowa kwietnia 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej

Składka wypadkowa po zmianach od 1 kwietnia 2024 r.