umowa na czas określony

Rewolucyjne zmiany w Kodeksie pracy w 2022 r., m.in. dla rodziców i pracowników terminowych

Obszar zmian

Co konkretnie ma się zmienić w 2022 roku

Szersza ochrona pracowników zatrudnionych na czas określony

Ma zostać wprowadzony obowiązek uzasadniania wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony oraz konsultacji związkowej tego wypowiedzenia. Ponadto, pracownik zatrudniony na czas określony będzie mógł o przywrócenie do pracy, a nie tylko odszkodowanie.

Umowa o pracę na okres próbny


  • okres próbny ma być współmierny do przewidywanego czasu trwania umowy o pracę na czas określony i do rodzaju pracy;
  • umożliwione zostanie ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem, pod warunkiem, że będzie to praca innego rodzaju;
  • umowa o pracę na okres próbny będzie mogła zostać przedłużona o czas trwania nieobecności pracownika w pracy.

Praca u kilku pracodawców jednocześnie

Pracownicy mają mieć zapewnione w Kodeksie pracy prawo do równoległego zatrudnienia u innego pracodawcy bez ponoszenia z tego tytułu ujemnych konsekwencji. Kodeks pracy ma wprost zakazać zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą oraz gorszego traktowania pracownika z tego tytułu. 

Prawo pracownika do wnioskowania o zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony (i obowiązki pracodawcy z tym związane)

Pracownik. Który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy będzie miał prawo do wystąpienia raz w roku o formę zatrudnienia z bardziej przewidywalnymi lub bezpieczniejszymi warunkami pracy. Pracodawca zaś będzie zobowiązany do wydania pisemnej odpowiedzi na ten wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku.

Przepis ten będzie miał szczególne znaczenie dla pracowników, którzy uważają, że ich zatrudnienie nie wynika z czasowych potrzeb pracodawcy.

Elastyczny czas pracy dla rodziców dzieci do lat 8 oraz osób opiekujących się najbliższymi


  • Elastyczna organizacja pracy ma polegać na dostosowaniu organizacji pracy do indywidualnych potrzeb pracownika poprzez m.in. telepracę lub elastyczny rozkład czasu pracy;
  • Z elastycznej organizacji pracy będą mogli skorzystać rodzice opiekujący się dzieckiem do lat 8 oraz pracownicy zapewniającym opiekę krewnemu lub osobie zamieszkującej z pracownikiem znacznego wsparcia z poważnych względów zdrowotnych;
  • Elastyczna organizacja pracy ma być stosowana na wniosek pracownika, odrzucenie zaś wniosku będzie wymagać pisemnego uzasadnienia.
  • Wniosek o elastyczną organizację pracy może ochronić pracownika szkoły przed zwolnienie z pracy. Szczegóły w dalszej części artykułu.

Zgoda na nadgodziny, pracę w nocy i delegację także od rodziców dzieci w wieku od 4 do 8 lat

Zgoda na pracę w godzinach nadliczbowych i porze nocnej oraz zatrudniania w systemie przerywanego czasu pracy i delegowania poza stałe miejsce pracy będzie wymagana w przypadku rodziców dzieci w wieku do ukończenia 8 roku życia (obecnie zgoda ta jest wymagana do ukończenia przez dziecko pracownika 4 roku życia).

Urlop rodzicielski 2022 – dłuższy (i bardziej dzielony) oraz z wyższym zasiłkiem macierzyńskim

• Łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców ma wynosić do 41 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) albo do 43 tygodni (w przypadku porodu mnogiego). Przy czym jeden rodzic będzie mógł wykorzystać odpowiednio 32 lub 34 tygodnie tego urlopu, gdyż pozostałe 9 tygodni ma być zarezerwowana dla drugiego rodzica;

• Wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego ma zostać ustalona na poziomie 70% podstawy wymiaru zasiłku.  W przypadku złożenia przez pracownicę wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego w terminie nie później niż 21 dni po porodzie miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5% podstawy wymiaru zasiłku). 

5 dni urlopu opiekuńczego – nowe uprawnienie

Urlop opiekuńczy ma przysługiwać w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia najbliższym krewnym lub osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki. Wymiar urlopu ma wynieść do 5 dni w roku kalendarzowym. Będzie to zwolnienie od pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia.

Zwolnienie od pracy w pilnych sprawach – nowe uprawnienie


  • Planowane jest wprowadzenie nowego zwolnienie od pracy, z którego będzie można skorzystać w pilnych sprawach rodzinnych  spowodowanych chorobą lub wypadkiem.
  • Warunkiem skorzystania ze zwolnienia ma być konieczność natychmiastowej obecności pracownika.
  • Wymiar zwolnienia to 2 dni lub 16 godzin.
  • Za czas zwolnienia pracownik ma zachować prawo do 50% wynagrodzenia liczonego jak wynagrodzenie urlopowe.

Urlop ojcowski – tylko 12 miesięcy na skorzystanie

Pracownik – ojciec będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego w ciągu 12 miesięcy od narodzin dziecka, a nie 24, jak dotychczas.

Zakaz przygotowań do zwolnienia osoby w ciąży i na urlopach związanych z rodzicielstwem


  • Do Kodeksu pracy ma zostać wprowadzony zakaz prowadzenia wszelkich przygotowań do zwolnienia pracowników w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego.
  • Zakaz ma mieć także zastosowanie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie m.in. części urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego,  a także w przypadku wystąpienia z wnioskiem o elastyczną organizację pracy do dnia zakończenia pracy w ramach elastycznej organizacji czasu pracy;

Szerszy zakres informacji dla pracowników

Pracodawca będzie musiał przekazywać informacje o szkoleniach, które zapewnia pracodawca. Pracownicy mają zyskać prawo do nieodpłatnego oraz wliczanego do czasu pracy (i w miarę możliwości przeprowadzanego w godzinach pracy) szkolenia, które jest niezbędne do określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku – jeśli obowiązek jego odbycia wynika z przepisów prawa albo z przepisów zakładowych

Konieczność nowelizacji Kodeksu pracy wynika z dwóch dyrektyw Unii Europejskiej:

  1. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE. L Nr 186, str. 105).
    Ta dyrektywa ustanawia minimalne prawa mające zastosowanie do każdego pracownika w Unii Europejskiej; dzięki jej regulacjom zasady zatrudniania pracowników szkoły  mają być bardziej przejrzyste, co docelowo poprawi warunki pracy dla pracowników.
  2. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz. Urz. UE. L. Nr 188, str. 79). – tzw. dyrektywa „work-life balance” zwana także „dyrektywą WLB”.
    Jak czytamy w założeniach do projektu ustawy zmieniającej Kodeks pracy w 2022 r. , w efekcie wprowadzonych wynikających z tej dyrektywy regulacji „(…) oczekuje się poprawy dostępu do rozwiązań w zakresie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz zwiększenia udziału mężczyzn w wykorzystywaniu urlopów i elastycznych form organizacji pracy związanych z opieką i wychowywaniem dzieci poprzez umożliwienie pracownikowi dostosowania jego organizacji pracy m.in. przez wykorzystanie elastycznych rozkładów czasu pracy lub zmniejszenie wymiaru czasu pracy do potrzeb związanych z opieką nad dziećmi i niesamodzielnymi członkami rodziny.”

Zgodnie z wymaganiami dyrektywy, zmiany w Kodeksie pracy powinny wejść w życie najpóźniej 1 sierpnia 2022 r. Będziemy śledzić prace przy ich przyjmowaniu i na bieżąco informować o wszystkich szczegółach.

Źródło:

  • Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw opublikowane w wykazie prac Rady Ministrów.